با بارداری ناخواسته چه کنیم؟

اگر دچار بارداری ناخواسته‌ای شدید، بدانید که تنها نیستید. بسیاری از زنان در مقطعی از زندگی خود دچار چنین وضعیتی می‌شوند. در واقع، تقریبا نیمی از بارداری‌های گزارش شده ناخواسته هستند. بارداری ناخواسته و عدم آمادگی برای پدر و مادر شدن می‌تواند استرس‌زا باشد. طبیعی است که این وضعیت طاقت‌فرسا است، اما تعدادی گام وجود دارد که می‌توانید برای دریافت راهنمایی و کمک بردارید.

چگونه با بارداری ناخواسته کنار بیاییم؟

در صورت داشتن بارداری ناخواسته، نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند تا یک تصمیم سالم بگیرید.

۱-حمایت غیرقضاوتی پیدا کنید:

افراد در مورد بارداری ناخواسته نظرات متفاوتی دارند. بسیار مهم است که یک گروه یا دوست پشتیبانی پیدا کنید که بتواند پشتیبانی یا مشاوره‌‌ی محرمانه و بدون قضاوت را ارائه دهد.

۲-بپذیرید که در شوک هستید:

به خودتان زمان بدهید تا شرایطتان را بپذیرید. طبیعی است که بعد از فهمیدن بارداری خود در شوک قرار بگیرید، به خصوص زمانی که برنامه ریزی نشده باشد.

۳-با ترس‌های خود روبرو شوید:

ترس در دوران بارداری، چه برنامه‌ریزی شده یا برنامه‌ریزی نشده، رایج است. به یاد داشته باشید که هیچکس حق ندارد شما را در تصمیم‌گیری بترساند یا شرمنده کند. برای جمع‌آوری افکارتان وقت بگذارید، سپس خودتان تصمیم بگیرید.

۴-به خودتان اجازه دهید احساساتی باشید:

تجربه بارداری ناخواسته آسان نیست. مهم است که به جای محو کردن احساسات خود، زمانی را برای تجربه کردن آنها اختصاص دهید. افکار و احساسات خود را بنویسید. انجام این کار به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای موقعیت شخصی منحصر به فرد خود بگیرید.

۵-گزینه‌هایی که با آنها روبه رو هستید را تجسم کنید:

گزینه‌های مختلفی وجود دارد که ممکن است به شما در مدیریت شرایط کمک کند. ممکن است به شما کمک کند تا هر گزینه را تجسم کنید و تصمیم بگیرید که در مورد آن چه احساسی دارید. در صورت ناراحتی، با متخصصان آموزش دیده یا دوستان نزدیک تماس بگیرید.

۶-فراتر از امور مالی فکر کنید:

وقتی نوبت به تربیت فرزندان می‌رسد، ممکن است توجه اصلی شما پول باشد. اگرچه پول جزو ملاحظات کلیدی است، اما قبل از تصمیم‌گیری باید آمادگی عاطفی و وضعیت زندگی خود را نیز در نظر بگیرید.

در نیمه شب بخوانید:راه های تشخیص آمادگی بچه دار شدن | آیا برای بچه دار شدن آماده هستید؟

پیشگیری از بارداری ناخواسته:

روش‌های پیشگیری از بارداری زیادی وجود دارد که متناسب با نیازهای مختلف باشد. پیشگیری از بارداری می‌تواند برای جلوگیری از بارداری ناخواسته استفاده شود و برخی از انواع آن نیز از شما در برابر عفونت‌های مقاربتی (STIs) محافظت می‌کنند.

۱-کاندوم:

کاندوم تنها نوع پیشگیری است که از بسیاری از بیماری‌های مقاربتی محافظت می‌کند و همچنین از بارداری ناخوسته جلوگیری می‌کند. این روش پیشگیری از بارداری در صورت نیاز قابل استفاده است، بدون هورمون است و به راحتی می‌توان آن را با خود حمل کرد. و در انواع مختلف برای آقایان و خانم‌ها وجود دارد. کاندوم‌های مردانه مانند یک مانع فیزیکی عمل می‌کنند و از عبور مایعات جنسی بین افراد در حین رابطه جنسی جلوگیری می‌کنند. کاندوم زنانه درست قبل از رابطه جنسی در واژن قرار می‌گیرد. از جمله مزایای آن بهترین محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی است. می‌تواند در صورت تقاضا استفاده شود، بدون هورمون است. و معایب کاندوم این است که اگر به درستی استفاده نشود، می‌تواند در حین رابطه جنسی پاره شود یا جدا شود و همچنین برخی از افراد به کاندوم لاتکس حساسیت دارند.

۲-قرص ضدبارداری خوراکی:

قرص کوچکی است که یک بار در روز مصرف می‌شود. قرص های ضدبارداری خوراکی رایج‌ترین روش پیشگیری از بارداری ناخواسته است. چند نوع مختلف از قرص‌ها برای انتخاب وجود دارد، قرص ترکیبی حاوی استروژن و پروژسترون و قرص مینی تنها حاوی یک هورمون، پروژسترون است. این قرص می‌تواند فواید زیادی داشته باشد، با این حال فراموش نکردن به موقع مصرف آن ضروری است. مزایای مصرف قرص عبارتند از: در صورت استفاده صحیح بسیار موثر است، اجازه خودانگیختگی جنسی را می‌دهد و رابطه جنسی را قطع نمی‌کند، برخی از قرص ها حتی ممکن است تأثیر مثبتی بر آکنه داشته باشند. معایب آنها عبارتند از: فراموش کردن مصرف قرص باعث می‌شود آنقدر موثر نباشد. فقط خانم‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند، برای زنانی که نمی‌توانند قرص پیشگیری از بارداری حاوی استروژن مصرف کنند، مناسب نیست. در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

۳-ایمپلنت ضد بارداری:

در این روش، یک میله‌ی کوچک و قابل انعطاف زیر پوست بازوی زن قرار می‌گیرد و نوعی هورمون پروژسترون ترشح می‌کند. این هورمون ترشح تخمک را از تخمدان متوقف می‌کند و مخاط دهانه رحم را غلیظ می‌کند و ورود اسپرم به رحم را دشوار می‌کند. ایمپلنت نیاز به یک بی‌حس‌کننده موضعی برای قرار دادن و برداشتن میله دارد و پس از سه سال باید تعویض شود. مزایای ایمپلنت عبارتند از: بسیار موثراست، رابطه جنسی را قطع نمی‌کند، یک گزینه ضدبارداری طولانی‌مدت و برگشت‌پذیر است. معایب عبارتند از: نیاز به یک ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی آموزش دیده برای قرار دادن و حذف آن دارد، گاهی اوقات ممکن است در ابتدا خونریزی نامنظم وجود داشته باشد، در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

در نیمه شب بخوانید:قرص های ضد بارداری و نحوه و زمان مصرف آنها

۴-دستگاه داخل رحمی (IUD):

این دستگاه کوچک T شکل از مواد حاوی هورمون پروژسترون یا پلاستیک و مس ساخته شده است و توسط یک ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی آموزش دیده در داخل رحم زن نصب می شود. این یک روش طولانی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته است که بسته به نوع آن می‌تواند بین 3 تا 10 سال باقی بماند. برخی از آی‌یو‌دی‌ها حاوی هورمون‌هایی هستند که به تدریج برای جلوگیری از بارداری ترشح می‌شوند. آی‌یو‌دی‌های حاوی مس 99 درصد و آن‌هایی که حاوی هورمون هستند 99.8 درصد مؤثر هستند، بنابراین تا آنجا که ممکن است با روش‌های پیشگیری از بارداری محافظت می‌شوید. معایب آن عبارتند از: خونریزی و لکه‌بینی نامنظم در شش ماه اول استفاده رخ می‌دهد. برای قرار‌دادن و حذف به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی آموزش دیده نیاز دارد. در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

۵-تزریق آمپول ضد بارداری:

این تزریق حاوی یک نسخه مصنوعی از هورمون پروژسترون است. این هورمون به باسن یا بازوی زن تزریق می‌شود و در طی 12 هفته آینده هورمون به آرامی در جریان خون شما ترشح می‌شود و مانع بارداری ناخواسته می‌شود. مزایای آن عبارت است از: اثر تزریق تا سه ماه طول می‌کشد، بسیار موثر است، اجازه خودانگیختگی جنسی را می‌دهد و رابطه جنسی را قطع نمی‌کند. و معایب آن عبارت است از: تزریق ممکن است باعث اختلال در قاعدگی یا خونریزی نامنظم شود. نیاز به پیگیری تعداد ماه‌های استفاده شده دارد. در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

۶-قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری:

اگر از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نشده باشد، کاندوم در حین رابطه جنسی پاره شده باشد یا زن مورد تجاوز جنسی قرار گرفته باشد، می‌توان از قرص پیشگیری از بارداری اورژانسی برای جلوگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی استفاده کرد. در حالی که گاهی اوقات به آن قرص «صبح بعد» می‌گویند، در واقع می‌تواند تا پنج روز پس از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده مؤثر باشد. هر چه زودتر مصرف شود، موثرتر است. هنگامی که در سه روز اول پس از رابطه جنسی مصرف شود، از حدود 85٪ از بارداری‌های مورد انتظار جلوگیری می‌کند. این قرص حاوی دوزهای خاصی از هورمون‌های زنانه است. هر خانمی می‌تواند از قرص‌های اورژانسی پیشگیری از بارداری ناخواسته استفاده کند، حتی آنهایی که نمی‌توانند سایر قرص‌های ضد بارداری خوراکی مصرف کنند. می‌توان آن را بدون نسخه از داروخانه خریداری کرد. از عوارض جانبی رایج قرص ضدبارداری اورژانسی حالت تهوع، استفراغ است و پریود بعدی ممکن است زودرس یا با تاخیر باشد. این قرص در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

۷-حلقه ضد بارداری:

این روش شامل یک حلقه پلاستیکی انعطاف‌پذیر است که دائماً هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کند و در واژن قرار می‌گیرد. حلقه هورمون‌های استروژن و پروژسترون را آزاد می‌کند. اینها همان هورمون‌هایی هستند که در قرص‌های ترکیبی ضد بارداری خوراکی استفاده می‌شوند، اما با دوز کمتر. مزایا آن عبارتند از: شما می‌توانید حلقه واژن را خودتان وارد و خارج کنید. این روش پیشگیری از بارداری عوارض جانبی کمی دارد، با برداشتن آن باروری شما به سرعت بازمی‌گردد. معایب آن عبارتند از: برای زنانی که نمی‌توانند از روش‌های پیشگیری از بارداری حاوی استروژن استفاده کنند، مناسب نیست. شما باید به یاد داشته باشید که آن را در زمان مناسب جایگزین کنید. در برابر بیماری های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

در نیمه شب بخوانید:قرص اورژانسی | نحوه مصرف و عوارض

۸-دیافراگم:

دیافراگم یک گنبد سیلیکونی کوچک و نرم است که در داخل واژن قرار می‌گیرد تا از ورود اسپرم به رحم جلوگیری کند. این یک مانع فیزیکی بین اسپرم مرد و تخمک زن مانند کاندوم ایجاد می‌کند. دیافراگم باید حداقل شش ساعت بعد از رابطه جنسی در جای خود بماند. بعد از شش – اما نه بیشتر از 24 ساعت پس از رابطه جنسی – باید بیرون آورده و تمیز شود. برخی از مزایا: شما می‌توانید از یک دیافراگم بیش از یک بار استفاده کنید و اگر از آن مراقبت کنید می تواند تا دو سال دوام بیاورد. دیافراگم اگر درست استفاده شود نسبتاً خوب عمل می‌کند، اما نه به خوبی قرص، ایمپلنت ضد بارداری یا IUD.

۹-عقیم‌سازی:

عقیم سازی فرآیندی است که به طور کامل توانایی بدن را برای تولید مثل از طریق جراحی باز از بین می‌برد. این یک روش دائمی پیشگیری از بارداری است که برای افرادی مناسب است که مطمئن هستند هرگز بچه نمی‌خواهند یا دیگر بچه نمی‌خواهند. عقیم‌سازی برای زنان و مردان در دسترس است و در بیمارستان با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. اگر به عقیم‌سازی فکر می‌کنید، در مورد مسائلی باید با پزشک خود صحبت کنید که شامل دلایل شما برای عقیم شدن، اینکه آیا روش های دیگر پیشگیری از بارداری ممکن است مناسب‌تر باشند و هر گونه عوارض جانبی، خطرات و عوارض این روش است.

روشهایی که ممکن است بعد از بارادری ناخواسته در پیش گرفته شود:

تعدادی از زنانی که به طور ناخواسته باردار می‌شوند ممکن است گزینه‌های زیر را انجام دهند:

۱-سقط جنین: انجام یک روش پزشکی برای خاتمه‌ی بارداری

۲-فرزندخواندگی: به دنیا آوردن و اجازه دادن به خانواده‌های دیگر که فرزند شما را برای همیشه بزرگ کنند.

۳-فرزندپروری: به دنیا آوردن و تربیت فرزند.

دو گزینه اصلی برای سقط جنین وجود دارد، قرص سقط جنین، جراحی.
قرص سقط جنین: برخی از زنان ترجیح می‌دهند برای خاتمه دادن به بارداری ناخواسته خود از قرص استفاده کنند. شایع‌ترین عوارض جانبی این قرص‌ها عبارتند از: حالت تهوع، سردرد، استفراغ، تب و لرز.
جراحی: دو نوع جراحی وجود دارد، سقط اتساع و تخلیه (D&E) که تا هفته پانزدهم بارداری قابل استفاده است، سقط وکیوم آسپیراسیون که تا هفته 24 بارداری قابل اجراست. این روش ها در کلینیک‌های سقط جنین انجام می‌شود. در طی این روش ها ابتدا دهانه رحم شما بی‌حس می‌شود، پس از آن، یک لوله متصل به مکش وارد می‌شود، لوله محتویات رحم را می‌مکد. تکمیل این روش کمتر از یک ساعت طول می‌کشد.
عوارضی که به طور مستقیم با این روش مرتبط هستند شامل خونریزی، سوراخ شدن رحم، آسیب دهانه رحم و عفونت است که اغلب به دلیل سقط ناقص است. عوارض بعدی که بررسی شده‌اند شامل اثرات منفی احتمالی بر پیامدهای بارداری بعدی، به ویژه وزن کم هنگام تولد، سقط خود به خود در اواسط سه ماهه، و زایمان زودرس است.

بارداری ناخواسته به عنوان یکی از مهم‌ترین خطرات سلامت عمومی محسوب می‌شود. با توجه به اینکه شیوع بارداری ناخواسته در ایران بالاست، لازم است سیاست‌گذاران سلامت اقدامات موثری را در جهت افزایش آگاهی زوجین و اطلاع‌رسانی عمومی از خطرات آن انجام دهند.