نیمه شب | مجله آنلاین علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب مجلهای برای همه
در این مقاله از وبسایت نیمه شب ، به بررسی این موضوع که آیا خرید درمانی در روابط زوج ها تاثیر دارد؟ بنابرین جهت آشنایی با اثرات آن ، در ادامه مطلب ، همراه ما باشید.
خرید نمودن ، می تواند صمیمیت و شادی را در خانوداه رواج دهد به عبارتی خرید در خانواده ، میان دوستان ، محل کار و … اثرات مثبت بسیاری را دارد و به میزان بسیار بالایی روابط را بهبود می بخشد به خصوص اگر خریدهای ما ، خریدهایی غیر منتظره باشند و مبنی بر اینکه به طور ناگهانی شی ای را در ویترینی ببینیم و آنچنان شیفته اش شویم و پا به مغازه بگذاریم و اقدام به خرید کنیم ، البته تاثیر خریدهایی که از پیش ، نیاز آنها را در خود حس کرده ایم نیز بی تاثیر نیست اما آثار روانی خرید درمانی چیست؟
بر اساس مطالعات بهترین مشاوره روانشناسی ، خریدها ممکن است با مناسب و یا بی مناسبت باشد و در هر دو حالت آثار مثبت را می توان مشاهده کرد .
زمانی که افراد ، برای اعضای خانواده خود خریدی را انجام می دهند ، صمیمت بین آن ها بیشتر شده و نشان از این دارد که آن ها برای یکدیگر ارزش قائل هستند و برای خوشحال کردن یکدیگر تلاش می کنند و در واقع میزان توجه و گذاشتن وقت برای یکدیگر را نشان می دهند . حتی زمانی که فرد از یکی از اعضای خانواده خود ناراحت باشد می تواند باعث از بین رفتن کدورت گردد و او و دیگران را از ناراحتی دربیاورد و آن چه گذشت را جبران کند. در واقع خرید ، از آنجایی که حس شادی را به فرد و خانواده القا می کند اساس زندگی را نیز پایدارتر می کند .
خرید کردن والدین برای فرزندان و یا بر عکس آن نیز بسیار مناسب است زیرا که زمانی که والدین برای فرزند خود خریدی را انجام می دهند در واقع رابطه خود را استحکام می بخشند و فرزندان نسبت به والدین خود حس بسیار مثبتی را تجربه خواهند کرد . خرید می تواند در مناسبت هایی نطیر تولد ، روز دختر ، روز کودک و روز دانشجو و چنانچه عضوی از اعضای خانواده شما شغلی خاص را داشته باشد به طور مثال در روز معلم ، روز مهندس … صورت گیرد و به بیانی دیگر ، مناسبتی باشد ، این خرید می تواند یک وعده شام حاضری یا یک شاخه گل و هر چیز دیگری باشد چرا که با خرید ، حس خوشحالی و ایجاد انرژی مثبت در تمام اعضای خانواده سرایت می کند و چندین برابر می شود. زمانی که فرزندان برای والدین خود ، خریدی را انجام می دهند در واقع قدر دان زحمات پدر و مادر خود هستند و در جهت شاد کردن و خشنود کردن آن ها گام برداشته اند.
بر اساس مطالعات مرکز روانشناسی صنعتی و شغلی افراد برای این که دچار فرسودگی در محل کار خود نشوند باید رابطه ی مناسبی را با همکاران خود بر قرار سازند زیرا رابطه مناسب و صمیمی با همکاران از فرسودگی و افسردگی شغلی می کاهد و خرید نمودن از جمله خرید هدیه ای خاص می تواند در این جهت گام موثری باشد .
روانپزشک مرکز روانپزشکی بیان می کند که هورمون سرتونین نقش موثری در زندگی انسان دارد و از جز هورمون های مهم در تعیین سلامت روحی و روانی افراد دارد برخی از فعالیت ها نظیر ورزش کردن ، ارتباطات خوب ، موفقیت و خرید کردن … میزان آن را بالا می برد که حتی هدیه گرفتن نیز در آن تاثیر دارد . به عبارتی زمانی که میزان ترشح این هورمون در بدن پایین باشد فرد با افسردگی و بسیاری از اختلال ها و مشکلات روانی دیگر مواجه خواهد شد و به همین دلیل به اندازه بودن آن بسیار مهم است .خرید کردن از مواردی است که باعث شادی فرد می شود و در نتیجه میزان این هورمون بالا رفته و برای فرد شرایط بهتری رقم می خورد .
روانشناسی دیگر بیان می کند که خرید درمانی یا خرید کردن به اندازه هدیه دریافت نمودن ، بسیار برای روح و روان انسان تاثیر گذار است زیرا این افراد ، بر اساس تحقیقاتی که انجام شده است به این نتیجه رسیده اند که همانطور که کمک کردن به فرد دیگری می تواند باعث افزایش میزان خرسندی و عزت نفس فرد از خودش شود و می تواند دید مثبتی نسبت به خودش داشته باشد ، خرید نمودن نیز همین نقشی را دارد و به عبارتی می توانیم بگوییم شخص خرید کننده نیز شاد می شود و حس خوبی را تجربه می کند . برای ایجاد چنین حس ارزشمندی در خود خرید کردن برای کسانی که دوستشان داریم بسیار اثر بخشی بالایی بر روح و روان ما دارد.
پیش از ازدواج ، برنامه ریزی خریدها را به طور شفاف بیان کنید
درگیری های مالی زمانی بروز می کنند که اولین اختلاف سلیقه در خرید درمانی یا هزینه کردن رخ نمایی می کند. ممکن است از دیدگاه مرد خانواده، هزینه ی چند میلیونی برای لباس عید، امری خلاف عرف و خارج از بودجه ی خانواده باشد، اما از دید زن یک حق طبیعی و امری پیش پا افتاده به نظر برسد. یا ساده تر از این حرف ها، مثلا صرف یک وعده ی غذایی در یک رستوران متوسط در طول هفته، از دید یک طرف ولخرجی به حساب بیاید و از طرف دیگر یک تفریح کم خرج.
پس لازم است، پیش از ازدواج درباره ی ساده ترین و پیش پا افتاده ترین مسائل مالی با همدیگر صحبت کنید. درباره ی دیدگاه های مالی طرف مقابل از او سوال کنید. سوال هایی طرح کنید که حساسیت ها و نقاط ضعف طرف مقابل بروز پیدا کرده و شناخته شود. برای شناخت بهتر با هم ملاقات هایی داشته باشید و سعی کنید نحوه ی خرج کردن و مدیریت هزینه ها را به طور دقیق و شفاف بررسی کنید.
همه ما می‌دانیم که پول نقشی حیاتی در کیفیت زندگی دارد.
کسانی که وضعیت مالی خوبی دارند از آنجایی که دست آنها برای انواع خرید یا به عبارتی خرید درمانی باز است ، به طور کلی خوشحال‌تر و سالم‌تر هستند و طول عمر بیشتری دارند. در روابط می‌توان از پول برای نشان دادن محبت و حمایت استفاده کرد و دلیلی برای ازدواج یا ماندن در آن ایجاد کرد. زوجین وقتی از نظر مالی احساس خوبی دارند، احساس خوبی نسبت به خود و ازدواج خود دارند. اگرچه پول شادی را تضمین نمی کند، اما به عبارت دقیق تر ، نداشتن پول کافی و خرید ننمودن، می تواند رابطه را به نقطه بحرانی برساند. منظور ما از مشکلات مالی، کمبود طولانی مدت پول و بدهی‌های سنگین و بدهی طولانی مدت است.
درباره بیماری «جنون خرید» یا خرید درمانی چه می‌دانید؟
کافی است عید و سال نو بیاید، آن وقت ذهن کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان به سمت خرید و نونوار کردن سوق پیدا می‌کند. اصلاً به قول برخی‌ها مزه عید و سال نو به خرید کردن آن است؛ حال بماند بی‌نصیب بودن بسیاری از کودکان و خانواده‌ها از خرید حتی یک جفت جوراب و بحث خانواده‌های بیشماری که زیر خط فقر در حال له شدن هستند، اما دیدن آدم‌هایی که بیش از دو هفته نمانده به عید با ذوق و شوق بسیار زیر و بم بازار را درمی‌آورند و سیل آدم‌های هجوم آورده به مراکز خرید حال آدم را خوش می‌کند و امیدوار می‌شوی که هنوز هم با وجود شرایط اقتصادی نابسامان و حقوق‌های سنار سه شاهی، خرید کردن در سبد خانواده‌ها خط قرمز نخورده است اما در این میان ولع و حرص و به عبارت بهتر اشتیاق دیوانه‌وار به خرید کردن در برخی افراد جای تأمل و تعجب بسیار دارد؛ عده‌ای که برایشان فرقی نمی‌کند عید باشد یا روزی عادی، تابستان باشد یا زمستان، فقط در پی این هستند که هر هفته و هر ماه نه تنها سرتاپای خودشان که حتی لوازم خانه‌شان را نیز نونوار کنند.
بیشتر بخوانید: لوکس ترین مراکز خرید شیراز
این خصوصیت رفتاری که به اعتقاد یک جامعه‌شناس، «بیماری عصر جدید» قلمداد می‌شود، نه جنسیت می‌شناسد نه ملیت؛ چنانکه در جمعه معروف انگلیس که «جمعه سیاه» می‌خوانندش، اشتیاق دیوانه‌وار به خرید کردن حتی موجب تلفات جانی نیز می‌شود. روزی که بسیاری از مردم انگلیس برای خرید اجناس با تخفیف ویژه به سوی فروشگاه‌های این کشور هجوم می‌برند، که در این میان بسیاری از خریداران با یکدیگر درگیر می‌شوند. هرچند در ایران چنین روزی وجود ندارد اما عده‌ای هستند که به این بیماری مبتلایند و شاید هم ندانند که بیمارند؛ مبتلا به بیماری «جنون خرید» (Oniomania)؛ بیماری‌ای که دکتر محمد والی‌پور متخصص روانپزشکی از آن تحت عنوان «خرید وسواسی» یاد می‌کند.
نگاه روانپزشک به بیماری جنون خرید یا خرید درمانی
این متخصص روانپزشکی درباره مبتلایان به این بیماری ( بیماری خرید درمانی یا جنون خرید ) می‌گوید: «کسانی که خرید وسواس‌گونه دارند، هیچ نیازی به کالایی که می‌خرند ندارند. آنها به طور وسواسی به یک کالا مثل لباس یا اجناس تزئینی، وسایل آرایشی و… علاقه پیدا می‌کنند. در این ناراحتی، بیمار هیچ هدفی از خرید از جمله جلب توجه یا تنوع‌طلبی و برطرف کردن یک مشکل اساسی ندارد. بیمار با خرید، کاهش تنش و کاهش اضطراب پیدا می‌کند ولی پس از خرید از خریدش پشیمان می‌شود و احساس ندامت و پشیمانی می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: «خرید وسواسی در حدود یک تا شش درصد جمعیت کلی را در بر می‌گیرد و بیشتر در زنان مشاهده می‌شود و از آنجا که بیشترین مبتلایان، زن هستند، به خرید درمانی لباس و وسایل تزئینی علاقه زیادی دارند. مثلاً ممکن است به علت علاقه به یک رنگ، ده‌ها نوع لباس یا مثلاً کیف بخرند و هیچ کدام را هم استفاده نکنند. فرد مبتلا به وسواس خرید کردن نمی‌تواند در برابر اجبار پول خرج کردن مقاومت کند و در اغلب موارد، بسیاری از لوازمی را که به آنها نیاز ندارد خریداری می‌کند.
والی‌پور درباره علت این بیماری نیز چنین می‌گوید: مطالعات سایکودینامیک علت این موضوع را عزت نفس پایین، اضطراب و نیاز به کاهش استرس دانسته است. از نظر روانپزشکان این ناراحتی می‌تواند توأم با سایر اختلالات کنترل تکانه مثل جنون دزدی و اختلالات خلقی و وسواس باشد.
وی می‌افزاید: شروع این اختلال معمولاً از سن 18 سالگی است اما بیماران تا دهه سوم یا چهارم یعنی زمانی که دچار مشکلات مالی جدی می‌شوند در پی درمان بر نمی‌آیند.
والی‌پور با بیان اینکه “این بیماران معمولاً چندین کارت اعتباری دارند و با آنها خرید می‌کنند”، اظهار می‌کند: اکثر این افراد مشکلات مالی دارند و دچار ورشکستگی می‌شوند. این افراد هر از چندی تمایل زیاد به خرید پیدا می‌کنند، در حالی که سعی در جلوگیری ناموفق از آن دارند.
وی خاطرنشان می‌کند: باید دانست که این بیماری ممکن است ناشی از یک بیماری اعصاب و روان تشخیص داده نشده باشد؛ از جمله اختلال وسواسی یا اضطرابی یا اختلال دوقطبی یا حتی شدیدتر … و باید از این لحاظ مورد بررسی دقیق روانپزشکی قرار گیرد.
نگاه جامعه‌شناس به خرید درمانی
یک پژوهشگر و کارشناس اجتماعی نیز در این باره معتقد است: «جنون خرید که به دیوانگی مصرف ختم می‌شود به علت سهولت خرید و کثرت کالا برای افزایش رفاه در بازار مکاره موجب بروز مشکلات فراوانی می‌شود.
جعفر بای در گفت‌وگو با آفتاب یزد با بیان اینکه بیش از 70 درصد از خانواده‌های ما به هنگام خرید از اولویت‌بندی نیازهای خود اطلاعی ندارند و تحت تأثیر چشم و هم‌چشمی، مدپرستی و تجمل‌گرایی به خرید تن می‌دهند که اولویت اول آنان در خرید نیست، می‌گوید: «در واقع جنون خرید صرفاً هدر دادن پول را نشان می‌رود و بدون هیچ گونه رفع نیاز صورت می‌گیرد. در نهایت، جنون خرید کار خویش را آنگونه که می‌خواهد پیش می‌برد بدون اینکه خود را با درآمد خانواده متناسب سازد.
بای با اشاره به اینکه “جنون خرید معمولاً از نوجوانی شروع می‌شود و تا میانسالی ادامه دارد”، می‌گوید: «این پدیده عمدتاً در خانم‌ها رونق دارد که متأسفانه در جامعه امروزی‌ها مرد به دنبال دخل است و زن به دنبال خرج، به عبارت دیگر زنان مسئول خریدن و مردان مسئولتی تأمین هزینه‌های خرید زنان را برعهده دارند.
وی در بیان عوامل مؤثر در این معضل خاطرنشان می‌کند: یکی از عوامل مؤثر در ایجاد عطش خرید تبلیغات بازرگانی کالاها از رسانه‌هاست و این امر موجب ایجاد نیاز کاذب برای خرید را فراهم می‌کند و براساس جامعه‌شناسی، خرید این کنش اجتماعی باید علاوه بر رفع نیاز مادی به آن کالا ارضای روانی خریدار را نیز به همراه داشته باشد.
بای می‌افزاید: در خرید تحت تأثیر تبلیغات بازرگانی فقط ارضای روانی حاکم می‌شود شهوت مصرف در واقع یک پدیده ارضا نشدنی است خرید لوازمی که به آنها در منزل نیازی نیست در واقع یک نوع بیماری تلقی می‌شد افرادی هستند که فقط می‌خواهند حس خریدشان را ارضا کنند و از خرج کردن بشتر لذت می‌برند تا از کسب درآمد بدون اینکه نیازی به وسیله‌ای داشته باشند.
این پژوهشگر تصریح می‌کند: این افراد بدون برنامه قبلی فقط با کیف پول خود به بازار می‌روند تا براساس آنچه می‌بینند خرید کنند چشم و هم‌چشمی و مدپرستی از دیگر بیماری کسانی است که توان مدیریت مصرف را ندارند اصراف در مصر، زیاده‌روی در خوردن و پختن، دورریزی فراوان مواد غذایی از مصادیق هدر دادن این نعمت الهی است.
بیشتر بخوانید: بهترین مراکز خرید کرج از لوکس ترین تا ارزان ترین
وی تأکید می‌کند: درست استفاده نکردن از یک وسیله در منزل برای ارضای حس تنوع‌طلبی، مدل یا رنگ لوازم منزل، بدون دلیل عوض کردن آنها، فخرفروشی و خودنمایی در مهمانی‌ها، بیش از نیاز و عرف معمول ریخت و پاش کردن از دیگر نشانه‌های بیماری سوءمصرف است.
بای با اشاره به اینکه شکاف بین دخل و خرج و چند شغله بودن که به منظور ترمیم این پدیده صورت می‌گیرد، منجر به تخریب جدی روابط اعضای خانواده می‌شود و کارکردهای این نهاد مقدس را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ادامه می‌دهد: «خرج بسیار بالای مصرف‌زدگی که از جنون خرید نشأت می‌گیرد در اقتصاد جامعه نیز تأثیر بسیار منفی خواهد گذاشت و مصرف بیش از نیاز که از خریدهای بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شود اقتصاد منزل را دستخوش تحولات عظیمی خواهد کرد.
این کارشناس اجتماعی با بیان اینکه “لذت مبتنی بر مصرف در واقع نوعی خریدسالاری را به زندگی تحمیل می‌کند و انسان را به یک موجود مصرفی تبدیل می‌کند”، می‌گوید: «امروزه مدپرستی به عنوان یک انحراف بزرگ جامعه بشری منجر به افراط کاری‌های فراوانی می‌شود و نجات انسان‌ها از بیماری و حشتناک رفاه‌زدگی، اشرافیت و تجمل‌گرایی امری است بسیاری ضروری که خرید بیش از مایحتاج هزینه بیش از درآمد و مصرف غیر متعارف که ناشکری خدای رحمان را به اثبات می‌رساند منجر به بروز مشکلات و گرفتاری‌های اجتماعی خواهد شد.
وی می‌افزاید: پذیرش فرهنگ وارداتی غربی، مقبولیت هنجارهای بیگانگان و تسلیم شدن به ارزش‌های پوچ و مخرب ضدبشری، تبعیت بی‌چون و چرای عناصر حاکم بر نظام اجتماعی و حاکمیت اندیشه‌های دانشمندان غربی موجب وابستگی‌های اقتصادی شدیدی به دشمنان را فراهم می‌سازد و همچنین بی‌امان برای خرید انواع کالاهای غربی، تسخیر توان خرید و میزان و نوع کالا توسط این تبلیغات اغواکننده اگرچه موجبات رونق فعالیت‌های اقتصادی و کسب قدرت مالی را برای غربی‌ها فراهم می‌سازد، موجب استیلای فرهنگی سیاسی و اجتماعی می‌شود.
این جامعه‌شناس در پایان اظهار می‌کند: جنون خرید به عنوان یکی از پدیده‌هایی که نظام خانواده را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد، باید جدی گرفته شود و از همان ابتدای ابتلا شناسایی و درمان شود و درمانی که به نظر می‌رسد از طریق روانشناسی یا روانپزشکی بهتر صورت می‌گیرد.
سخن پایانی
ما اغلب با حوادث استرس زا روبرو می شویم که دشوار است و می‌تواند باعث آشفتگی عاطفی شود، اما آنها معمولاً کوتاه مدت هستند. وقتی علت آشفتگی ما از بین می رود، رابطه اغلب به حالت عادی برمی گردد. با این وجود ، پرداخت بدهی می‌تواند سال‌ها طولانی شود. بنابراین احتمالاً فاکتور گرفتن از خریدها و فشار روحی طولانی مدت را تجربه خواهیم کرد و استرس منجر به درگیری می‌شود و این موضوع می تواند حتی مقاوم ترین زوج ها را نیز فرسوده کند ، بنابرین با مدیریت مالی و خرید نمودن های صحیح و اصولی می توان شادی و صمیمیت را به زندگی باز گرداند.
