چرا زنان در ایران به حقوق و دستمزد کم قانع می شوند؟


مشاهدات نشان می دهد که بخش خصوصی تمایل بیشتری برای استخدام زنان دارد و تعداد کثیری از زنان با تحصیلات آکادمیک و غیر آکادمیک، در این بخش مشغول به کار هستند. البته جای سوال و تعجب ندارد! چون زنان جامعه ما به حقوق و دستمزد کم و اندک قانع می شوند و به عنوان نیروی کار ارزان، به کار گرفته می شوند. چیزی که بیشتر مورد سوال می باشد این است که علل و عوامل موثر در قانع شدن زنان و دختران جامعه به حقوق و دستمزد اندک چیست؟آیا زنان مجبور به پذیرش دستمزد اندک هستند یا آگاهانه این انتخاب را دارند؟
آیا هنجارهای اجتماعی غالب بر ذهن جامعه مردانه و زنانه علت این امر می باشد یا عدم اجرای قوانین کار و عدم نظارت و بازرسی کافی بر بخش خصوصی، یا صرفا سوء مدیریت و کمبود شغل باعث این شکاف جنسیتی در دستمزد می باشد؟!
به طور خلاصه نقش این موارد را بررسی می کنیم:
هنجارهای اجتماعی
متاسفانه فرهنگ و هنجار اجتماعی سنتی و مذهبی غالب بر جامعه، طوری بر ذهنیت ناخودآگاه جامعه ما سایه افکنده که باعث سوء استفاده کارفرمایان از نیروی کار مونث و خودکم پنداری و عدم اعتماد به نفس قشر مونث شده است.
این که یک زن مسئول هزینه های زندگی خانواده نیست! هزینه های یک زن به عهده مردان خانواده است! یک زن مجرد نمی تواند تنها زندگی کند پس نیازی به درآمد بالا ندارد! و … یا حتی این ذهنیت که زنان برای کارهای خانه و مراقبت از کودکان بدون مزد وقت صرف می کنند، پس با دریافت حداقل حقوق در خارج از منزل، گویا پاداش بزرگی دریافت کرده اند! آیا اینها همه زمزمه های ذهنیت جامعه مردانه نیست که سالهاست می شنویم و در رفتار و اعمال جامعه می بینیم!
و این که برخی از زنان و دختران، صرفا برای وقت گذرانی، فرار از روزمرگی و افسردگی و… بیرون از منزل کار می کنند، و این که عده ای از زنان مجرد در نهایت، سرنوشتشان را در خانه ی مردی متمول تصور می کنند که مسئول نیازهای مالی آنهاست، پس طبیعتا به دریافت حقوق و دستمزد قانونی اهمیتی نمی دهند و به حداقل ها راضی می شوند! آیا چنین پندارها و رفتارهایی از سوی زنان جامعه جز نتیجه فرهنگ و هنجارِ سنتی و مذهبی غالب بر جامعه است؟! هنجارهایی که در اعماق ذهنشان نفوذ کرده و در اعمال و رفتار و گفتارشان بروز می کند!
متاسفانه، حتی وقتی از زنانِ تحصیل کرده و مهارت دیده در مصاحبه ی کاری، از حداقل میزان انتظار حقوق پایه پرسیده می شود، یا مبلغ خیلی ناچیزی را پیشنهاد می دهند و یا مبلغی پایین تر از مبلغی که مردان در آن موقعیت، انتظار داریم، پیشنهاد دهند.آیا این از عدم اعتماد به نفس زنان بر مهارت های کاری خودشان نشأت می گیرد یا غلبه سنت و مذهب در ذهن ناخودآگاه آنها؟!
افسوس بخوریم یا نه! پذیرش آن سخت باشد یا نه؟ هنجارها یا همان باید و نبایدهای حاکم بر جامعه (چه غلط و چه درست) ، در تولیدِ ذهنیت خودبرتر بینی مردانه و خودکم پنداری و عدم اعتماد به نفسِ زنانه ، یکی از علل شکاف جنسیتی در دستمزد زنان می باشد و زنان را ناخودآگاهانه به قبول دستمزد کم و اندک قانع می کند.
سوء مدیریت و کمبود شغل
آیا کمبود شغل باعث شکل گیری شکاف جنسیتی در دستمزد شده است؟
متاسفانه باید بگوییم بله! افزایش زنانِ تحصیل کرده در دانشگاه ها و فارغ التحصیل، طی دو دهه اخیر، به نسبت مردان، و سوء مدیریت وزارت کار و امور اجتماعی در ایجاد شغل در جامعه، یکی از علل پذیرش دستمزد کم و اندک، توسط زنان شده است. کمبود شغل در بخش خصوصی و عدم پذیرش کافی فارغ التحصیلان در بخش دولتی، باعث شده زنان جامعه برای به دست آوردن شغلی متناسب با تحصیلات و مهارت هایشان، در رقابت با مردان و زنانِ هم رده خود، مجبور به پذیرش حقوق کم و اندکِ پیشنهادی از سوی کارفرمایان شوند، تا گوی سبقت را از رقبا بروبایند. متاسفانه کم نیستندکارفرمایانی که از این سوءمدیریت کمال استفاده را کرده و زنان را به عنوان نیروی کاری مازاد در جامعه به نیروی کاری ارزان تبدیل کرده اند!
متاسفانه، این عدم تعادل نیروی کار از نظر جنسیتی در بازار کار، که از نتایج سوءمدیریت هست، یکی از علل، شکاف جنسیتی در دستمزد شده و زنان را مجبور به پذیرش دستمزد کم و اندک کرده است.

عدم اجرای قوانین کار و نظارت و بازرسی کافی بر بخش خصوصی
مشاهدات نویسنده طی دوره های کاری در بخشهای مختلف خصوصی، اعم از آموزشگاه ها، شرکت های مهندسی، شرکت های خدماتی،پستی، حمل و نقل، آرایشگاه ها، کارگاه ها و … (در اغلب موارد) متاسفانه حاکی از آن است که هنگام پذیرش کارمندان و کارگران در بخش های خصوصی و انعقاد قرارداد بین کارفرما و کارگر و کارمند، هیچگونه قانون و نظارتی وجود نداشته و ندارد؟ زنان در پست هایی مشغول به کار می شوند که حقوق مصوب وزارت کار لحاظ نمی شود ، حق مسکن، حق اولاد،حق بیمه، حق مرخصی، سختی کار و … در ذهنِ کارفرما معنایی ندارد و تعریف نشده است!! سوال اینجاست که، بازرسین اداره کار چه می کنند؟ بازرسین اداره بیمه کجا هستند؟آیا قوانین استخدامی به کارفرمایان بخش خصوصی ابلاغ شده؟ اگر ابلاغ شده چرا از سوی کارفرمایان بخش خصوصی نادیده گرفته می شود؟ و زنان جامعه ما بدون آگاهی از حقوق و مزایای کار یا با آگاهی، با ساعات کاری غیر متعارف و حداقل حقوق مشغول به کار می شوند بدون آنکه امنیت شغلی داشته باشند. بسیار مشاهده شده،کارفرمایان بخش خصوصی تعدیل نیروی کار داشته، بدون آنکه به مسئولی پاسخگو باشند!
با وجود درآمدهای کلان در بخش خصوصی و استخدام سهم بالای جنسیتی زنان در این بخش، سهم دستمزد و حقوق این قشر بسیار پایین بوده. متاسفانه با دستمزد کم و غیر متعارف و این تبعیض های جنسیتی، اجحاف بزرگی در حق زنان شده است.
می توان گفت: در بخش خصوصی، کسی به قانون کار باور ندارد و به قوانین آن عمل نمی کند و علت آن فقط و فقط فقدان بازرسی و نظارت مستمر بر بخش خصوصی از سوی وزارت کار و سازمان های بیمه است.زیرا بر همگان پوشیده نیست که تمام قوانین از طریق بازرسی و نظارت اجرا می شوند.
نویسنده: ندا سلطانی

درباره‌ی شادی

همچنین ببینید

پول سازترین مشاغل در ایران بدون سرمایه

پول سازترین مشاغل در ایران بدون سرمایه

برای بسیاری از افرادی که می خواهند شغل و کسب و کاری جدید را آغاز …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *