شاید اگر سفر به بندرعباس را جذابترین مسافرت داخلی هر ایرانی معرفی کنیم؛ کمتر کسی با ما مخالفت کند. شهری که خلیج همیشه فارس را از دریای عمان جدا کرده، یکه و تنها روی پاشنه مرزهای آبی ایران برای انبوه کشورهای ریز و درشت همسایه خط و نشان میکشد و در عین حال، متواضعانه و بیمنت داشتههایش را در اختیار خط راهآهن قرار میدهد تا تمامی ساکنان این دیار از آنها بهرهمند شوند. در این نوشته سفری مجازی به جاهای دیدنی بندرعباس خواهیم داشت؛ از نوار ساحلی و همسایگی تنگه هرمز گرفته تا بازار ماهی، حمام و معبد هندوها. به خصوص اگر در آیندهای نزدیک عازم بندرعباس میشوید؛مکانهای معرفی شده باتوجه به منظره طبیعی و دنج کاملا مناسب حال و هوای کرونایی میباشد.
باماتاانتها بمانید:
1-معبد هندوها بندرعباس
در کرانه شمالی قدیمیترین و اصلیترین خیابان و منطقه اداری و تجاری بندر عباس، معبد هندوها چشم هر تازهواردی را به خود جلب میکند. شیوه و سبک معماری آدمی را متوجه معابد هندوها و هندوستان میسازد و به راحتی میتوان دریافت که معبد، معبد هندوهاست نه گبرها، اما از آنجا که مردم قدیم بندر عباس، هندوهای مقیم این شهر را به نام گور یا گبر میشناختند، معبد نیز در زبان مردم بومی به بت گوران شهرت یافته و هنوز هم مردم محلی کم و بیش این معبد را به همان نام میشناسند.
2- آبگرم گنو برترین جاهای دیدنی بندرعباس
برای آغاز ماجراجویی در بندرعباس چه چیزی بهتر از حضور در آبگرم؟ عدهای معتقدند آبگرمها به دلیل خواص ویژهی معدنی، بسیاری از بیماریهای استخوانی، حرکتی و پوستی را درمان میکنند؛ اما اگر برای این مدعا دلیل علمی هم پیدا نشود؛ صرف رفع خستگی سفر میارزد تا به یکی از دو میلیون نفری بیپوندیم که سالانه به 34 کیلومتری شمال بندرعباس میروند تا از جکوزی و وان انفرادی آبگرم گنو استفاده کنند.
در نظر داشته باشید که تنها پیشنهاد منطقه گنو برای شما آب گرم بیرون آمده از دل زمین نیست؛ بلکه پوشش گیاهی ویژه با زیره و پونه و آویشن؛ نخلستانهای باصفا، نهرهای بالا دست و آبشارهای پایین دست آبگرم در کنار پیست دورچرخه و درشکه سواری آمادهاند تا خاطرهای فراموش نشدنی برای بازدیدکنندگان فراهم آورند.
3- سفر به تاریخ بندرعباس
برای تجسم دوران باستانی بندرعباس، باید 95 کیلومتر به شمال غربی شهر سفر کنیم. هم جاده و هم راهآهن در خدمت ما هستند تا به قلعه فین برویم و ببینیم مردم تاریخ گذشته چگونه روی بلندی قلعه میساختهاند تا در زمان حملات احتمالی دشمنان، بر آنها اشراف داشته باشند. دیدنی دوم ما در این نوشته، قلعه فین است که با شایستگی در فهرست جاهای دیدنی بندرعباس قرار گرفته است.
متاسفانه زلزله سال 1386 بخش قابل توجهی از قلعه فین بندرعباس را تخریب کرده اما هنوز هم میتوان دریافت که این ارگ به طور تقریبی ابعادی 300 در 200 متری داشته و درکنار آن برجهایی استوانهای شکل برای قرارگیری ادوات جنگی ساخته شده بودهاند. با مشاهده زیرساختهای امروزیتر در مسیر صعود نیز مشخص میشود در روزهای معاصر تاریخ، خانهای محلی از این قلعه استفاده میکردهاند. روی هم رفته اگر دوست دارید ساعاتی را در تونل زمان بندرعباس سپری کنید؛ قلعه فین انتخابی فوق العاده خواهد بود.
4-برکههای باران دلنشین ترین جاهای دیدنی بندرعباس
مجموعه بركههای باران شامل شش برکه یا آب انبار مربوط به دوران صفویه است . این مجموعه در گذشته از منابع ذخیره آب شیرین بندرعباس بود. هر برکه دارای چهار دهانه اصلی برای برداشت آب بود. این برکهها در فضای مشجر وسیعی در خیابان 22 بهمن بندرعباس قرار دارند و دارای گنبدهای موزون زیبا و ممتازی هستند. این مجموعه را میراث فرهنگی استان مرمت کرده و با تغییر کاربری به صورت آمفی تئاتر و موزه آب در آورده است.
5- دریا و جزایر
برای رفتن به بندرعباس باید وقت کافی داشت تا اگر زمان سفر تمام شد، افسوس نخورید که جاهایی را از دست دادهاید؛ چراکه برنامهریزی برای برگشتن دوباره به بندرعباس کار خیلی آسانی نیست. اصولا اگر برای اولین بار است که به بندرعباس میروید و حدس میزنید شاید به این زودیها سفری دیگر تکرار نشود، برای کل استان هرمزگان برنامهریزی کنید . مگر میشود بندرعباس رفت و بعد فقط جزیره قشم را دید و سراغی از هرمز و باقی جزایر نگرفت؟ مگر میشود بندرعباس رفت و میناب و بازارش را ندید یا دیدن غروب آفتاب را در دیگر بندرها و سواحل هرمزگان تجربه نکرد؟
6-دره داماش زیباترین جاهای دیدنی بندرعباس
دره رودخانه جاماش که از کوه های هماگ سرچشمه می گیرد یکی از مناطق بکر و بسیار زیبا در ۸۰ کیلومتری شمال بندرعباس است. این رودخانه پس از پیوستن به چندین شعبه رودخانه کوچک با نام رود جلابی به خلیج فارس می پیوندد.
7-حمام گله داری
-تاریخچه حمام گله داری
«شیخ احمد گله داری» یک تاجر سرشناس و خیر بود. او بهمنظور خدمت به مردم، این حمام را ساخت. قدمت بنای حمام به دوره حکومت قاجاریه برمیگردد. وی پس از اتمام ساخت این حمام آن را به مسجد گله داری وقف کرد.
گویا حمام گله داری در قدیم بسیار شلوغ بوده است و مردم زیادی از آن استفاده میکردند و رونق فراوانی داشت. یکی از اهالی قدیمی محله گله داری در خاطراتش از این حمام اینگونه بیان میکند که این حمام در نوبت زنان کاملا قرق میشد و زنان بندرعباس، با تشریفات خاصی از صبح تا بعدازظهر را در این حمام سپری میکردند.
حمام گله داری بندرعباس میان سالهای ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت. پس از اینکه از سال ۱۳۴۰ خورشیدی به بعد لولهکشی شهری و حمام به منازل مردم آمد، متاسفانه حمام تاریخی گله داری عملا به یک حمام متروکه مبدل شده بود. در سال ۱۳۷۰ خورشیدی، اداره این بنا به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار شد. این اتفاق باعث شد تا علاوه بر ثبت آن در فهرست آثار ملی ایران، بنای ساختمان مورد بازسازی نیز قرار گیرد و احیا شود.
-بخشهای مختلف حمام گله داری
حمام گله داری شامل قسمتهای مختلفی همچون بینه، سربینه، گرمخانه و خزینه است که از این نظر مشابه حمامهای تاریخی در مناطق واقع در کویر مرکزی است. در قسمت ورودی این حمام، یک راهرو هشتی به چشم میخورد که ابعاد کوچکی دارد و برای تنظیم دما و میزان رطوبت محیط داخلی حمام ساخته شده است. در اطراف این هشت ضلعی، چهار سکو بهعنوان نشیمنگاه و رختکن ایجاد شدهاند. در مرکز این فضا نیز یک حوض کوچک بهشکل هشت ضلعی جلب توجه میکند.
از قسمت بینه که بگذریم، به میاندر میرسیم. میاندر، در واقع محل ارتباط بینه با گرمخانه حمام و محیط داخل آن سرد و مرطوب است. قسمت سربینه نیز بخشی از حمام است که محل شستوشو بوده و دارای دو سکوی نشیمن است. ضمن آن که بخار نیز به آن میرسد.
بخش دیگری از حمام که نظرمان را جلب میکند، بخش خزینه است. خزینه در واقع محلی است که آب مورد استفاده در حمام در آن گرم میشود و به همین دلیل، فضای خزینه گرم و خشک است. آبی که در خزینه گرم میشود، توسط کانالهایی از جنس ساروج و سنگ، به قسمتهای مختلف حمام منتقل میشود و مورد استفاده قرار میگیرد.
-معماری حمام گله داری
در ساخت بنای حمام گله داری از سنگهای اسفنجی و ساروج محلی بهاضافه گچ دستکوب استفاده شده است. دلیل استفاده از سنگهای اسفنجی به قابلیت بالای آنها در جذب رطوبت ربط دارد که با توجه به افزایش رطوبت در این منطقه، لزوم استفاده از آنها احساس شده است. این سنگهای اسفنجی از خلیج فارس تهیه میشداند. از سایر مصالح به کار رفته در بنا باید به آجر فرش در کف حمام اشاره کرد. این حمام دارای پنج گنبد است.
لازم به ذکر است که آب مصرفی حمام گله داری بندرعباس، از یک چاه با عمق ۱۰ متر تامین میشد که این چاه همچنان وجود دارد. در دورهای نیز آب مصرفی حمام از آب برکه و با استفاده از نیروی کمکی گاو تامین و به آن سیستم چاه چرخ گاوی گفته میشد. در مورد سیستم گرمادهی حمام باید اشاره کنیم که این سیستم مجموعهای شامل انبارسوخت، آتشدان، دیگ، دودکشها و گودال جمعآوری خاکستر بوده است.
بحث روشنایی نیز موضوعی است که در ساخت هر بنایی باید در نظر گرفته شود. در هرکدام از فضاهای حمام گله داری میتوانید روزنههایی را در سقف حمام مشاهده کنید. این روزنهها وظیفه تامین روشنایی و همچنین تهویه فضای حمام را بر عهده داشتند. در واقع این روزنهها در فصولی از سال باز می شدند تا دما و رطوبت حمام تنظیم شود.
-موزه حمام گله داری
امروزه حمام گله داری بندرعباس تبدیل به یک موزه فاخر شده است و بهعنوان موزه مردمشناسی استان هرمزگان شناخته میشود. پس از اینکه سالها این حمام به دست فراموشی سپرده شده بود، تصمیم برای استفاده از آن بهعنوان موزه، امر بسیار ارزشمندی در راستای احیای این بنای تاریخی و بهکارگیری آن برای معرفی تاریخ و آداب و رسوم مردمان هرمزگان بوده است.
-ساعات بازدید و بلیط حمام گله داری