استرس و فشار عصبی چیست و چه علائمی دارد؟ | روش های درمانی و کنترل آن

حضور در موقعیت‌های استرس زا شاید در مدت خیلی کوتاه تاثیر چندانی نداشته باشد. اما پس از مدتی حتما عوارض زیادی را به همراه خواهد داشت. تحمل حجم زیادی از استرس کنترل نشده می‌تواند آسیب‌های بسیاری را برای شما به همراه داشته باشد. در این مقاله از وب سایت نیمه شب به موضوع استرس و فشار عصبی می‌پردازیم.

استرس چیست؟

وقتی که شما در شرایط و وضعیت آسیب زا قرار بگیرید، بدن شما شروع به ترشح هورمون‌هایی مانند کورتیزول می‌کند. در واقع بدن موقعیت را تشخیص داده و فرد دچار استرس می‌شود. البته ممکن است که موقعیت فرد آسیب زا نباشد ولی تشخیص بدن شما این باشد. در این شرایط بدن فرد دچار مجموعه تغییراتی می‌شود که به شما کمک می‌کند به گونه‌ای عمل کنید که از آسیب‌های احتمالی دور بمانید. واکنش بدن شما در واقع به گونه‌ای است که در جهت جلوگیری از آسیب احتمالی، شما را آماده برای عمل می‌کند. افزایش ضربان قلب، افزایش سرعت تنفس، انقباض عضلات و افزایش فشار خون از واکنش‌های بدن در زمان استرس و فشار عصبی است.

البته باید بدانید که الزاما استرس همیشه بد نیست. وجود استرس تا حدی برای هر کسی لازم است. اما باید روش کنترل استرس را یاد بگیریم. چون اگر فرد نتواند استرس خود را کنترل کند به مرور با عوارض روانی و حتی جسمی بسیاری در کوتاه مدت و بلند مدت مواجه خواهد شد و سلامت فرد به خطر خواهد افتاد.

استرس و فشار عصبی چه عوارضی دارد؟

فاکتورهایی مانند فشار کاری، زندگی شخصی، سبک زندگی، سن، میزان سلامت و دیگر موارد این چنینی روی این که فرد چقدر فشار عصبی تحمل کرده تاثیر مستقیم دارد. در واقع استرس و فشار عصبی با ازدیاد انرژی همراه است و علائم بسیاری دارد. برخی از این علائم و همچنین عوارض استرس شامل موارد زیر می‌شود.

• اضطراب
• افسردگی
• سردرد
• اختلال در خواب
• کمبود انرژی
• چاقی یا لاغری مفرط
• رفتارهای عصبی
• اختلال حافظه
• نگرانی
• اختلال دقت و توجه
• اختلالات گفتاری
• تند خوی و کج خلقی
• مشکلات معده
• درد عضلات در صورت
• مشکلات قلبی و افزایش فشار خون
• در برخی افراد کم و در برخی افراد زیاد شدن اشتها
• افزایش مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
• بروز مشکلات پوستی و ریزش مو
• عدم تمایل جنسی
• و بسیاری موارد دیگر …

به صورت کلی میزان فشار عصبی در زنان نسبتا بیشتر می‌باشد.

نشانه‌های استرس و اضطراب

استرس و اضطراب می‌تواند جسم و روح بدن را تاحت تاثیر قرار دهد. ممکن است انسان‌ها استرس و اضطراب متفاوتی را تجربه کنند. علائم شایع آن عبارتند از:

• خشم غیر منطقی
• سردرد
• تنفس سریع
• ضربان قلب سریع
• خستگی
• تغییرات اشتها
• تکرر ادرار
• مشکلات تمرکز
• دل درد
• تیک عصبی
• عریق زیاد
• لرزش
• انتظار عذاب و عقوبت
• ترس یا عصبانیت
• بی قراری

تفاوت استرس و فشار عصبی

علائم استرس و فشار عصبی بسیار مشابه است و علیرغم تفاوت‌های بسیار جزئی میان چند علامت و نشانه و به طور کلی علائم آن‌ها تفاوت کوچکی با یکدیگر دارند. اگر چه استرس بسیار شایع است، به همین سبب مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب اهمیت زیادی دارد.

نکته مهم و کلیدی این است که اگر پزشک متخصص به شما بگوید که شما مشکل خاصی ندارید بلافاصله برای کنترل اضطراب خود اقدام نمایید. اما اگر به همان وضعیت استرس باقی بمانید، علائم عصبی‌ بیشتری در شما ایجاد می‌شود و به آزمایشات زیاد و تشدید استرس شما ختم خواهد شد.
به یاد داشته باشید که حتی اگر به یک اختلال عصبی مبتلا باشید، باز هم کنترل استرس اهمیت مهمی دارد. استرس نه تنها در شادی و شادابی شما، بلکه در میزان موفقیت درمان‌های پزشکی نقش مهمی را دارد. اگر به هر دلیلی فکر می‌کنید که مبتلا به استرس و نه یک اختلال عصبی هستید، بسیار مهم است که برای کنترل و رفع آن اقدام نمایید.

درمان استرس و فشار عصبی

با توجه به عوارض استرس، بهتر است که همیشه میزان استرس خود را کنترل کنید. سعی کنید شرایط و موقعیت‌های استرس زا را از خودتان دور کنید. اما در ادامه به برخی از روش‌ها و راهکارهایی اشاره می‌کنیم که در کنترل و مدیریت استرس و فشار عصبی کمک کننده هستند.

 

ورزش کردن

یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها برای کنترل استرس ورزش کردن است. وقتی که بدن با ورزش کردن تحت فشار جسمانی قرار می‌گیرد، فشار و استرس ذهنی به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. البته اگر ورزش به صورت منظم انجام شود مزیت‌های آن بیشتر می‌شود. استرس و فشار روانی برای افرادی که به صورت منظم ورزش می‌کنند، کمتر اتفاق می‌افتد. در ادامه به چند مورد از دیگر مزایای ورزش اشاره می‌کنیم.

• ورزش میزان هورمون‌های استرس زا را در بدن افراد کاهش می‌دهد.
• ورزش با رهاسازی اندورفین روحیه افراد را بهبود بخشیده و مانند یک مسکن طبیعی در بدن عمل می‌کند.
• ورزش کردن موجب افزایش کیفیت خواب نیز می‌شود و از این طریق نیز به روشی دیگر استرس افراد را کاهش می‌دهد.
• ورزش کردن به صورت منظم با ایجاد تناسب اندام در شما، خود باوری و اعتماد به نفس شما را افزایش داده و به ارتقای وضعیت سلامت ذهنی شما نیز کمک می‌کند.

بادرنجبویه

گیاه بادرنجبویه به صورت کلی دارای خواص کاهش دهنده استرس و اضطراب و ایجاد خواب راحت دارد. برای مصرف بادرنجبویه جهت کاهش استرس و فشار عصبی دقت داشته باشید که حتما به دستورالعمل‌ها دقت داشته باشید. مصرف این گیاه را با دزهای پایین شروع کنید. چون در صورت مصرف زیاد این گیاه موجب افزایش اضطراب در فرد می‌شود. این گیاه به صورت چای و کپسول در دسترس است و معمولا با گیاهانی مانند رازک، بابونه و سنبل کوهی برای تاثیر بیشتر ترکیب می‌شود.

 

بابونه

چای بابونه تاثیر قابل توجهی در آرامش اعصاب دارد. ترکیبات موجود در گیاه بابونه در کاهش استرس تاثیر قابل توجهی دارد. علاوه بر این استفاده از مکمل بابونه نیز تاثیرات مشابهی در افراد خواهد داشت. با توجه به مطالعه‌ای که در دانشکده‌‌ی پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا انجام شد، بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، پس از استفاده از مکمل بابونه به مدت ۸ هفته، کاهش قابل توجهی در علائم اضطراب‌شان نسبت به بیمارانی که شبه‌دارو مصرف کرده بودند، دیده شد.

 

اسطوخودوس

یکی دیگر از گیاهان که خاصیت آرام بخشی دارند گیاه اسطوخدوس است. رایحه این گیاه می‌تواند استرس و فشار عصبی را کاهش دهد. در یکی از تحقیقاتی که در کشور آلمان انجام گرفت، با دادن یک قرص با فرمول ویژه‌ی اسطوخودوس به افرادی که دچار اختلال اضطراب فراگیر بودند، ثابت شد که این قرص توانسته به اندازه لورازپام که یک داروی ضد اضطراب در دسته‌ی والیوم است، در کاهش اضطراب تاثیر بگذارد.

از دیگر راهکارها برای غلبه بر استرس و فشار روانی

• بیشتر بخندید.
• نفس عمیق بکشید.
• موادی مانند قهوه، چای، شکلات، و نوشیدنی‌های انرژی زا را کمتر مصرف کنید. این مواد حاوی کافئین هستند و چون کافئین یک ماده تحریک کننده اعصاب است مصرف بیش از اندازه آن موجب افزایش استرس می‌شود.
• آدامس بجوید.
• زمان‌هایی را به تفریح اختصاص دهید. در این زمان‌ها به طبیعت بروید و یا کارهایی را انجام دهید که از آن‌ها لذت می‌برید.
• زمانی را به دوستان و خانواده خود اختصاص دهید.
• کارهای خود را به تعویق نیاندازید.
• کمتر به اتفاقات استرس زا فکر کنید.
• موسیقی آرام گوش دهید.
• یوگا کنید.
• خودتان را گرم کنید.
• صبحانه بخورید.
• با یک دوست صحبت کنید.
• تنفس عمیق را تمرین کنید.
• از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی نمایید.
• خواب کافی داشته باشید.
• زمانی را برای تفریح در نظر داشته باشید.
• به صورت روزانه احساسات خود را یادداشت کنید.

سخن پایانی

استرس و عوارض ناشی از آن باعث بروز اخلال در زندگی و سلامت انسان است. برای جلوگیری از اضطراب و افسردگی و اثرات سوء آن لازم است با علائم استرس عصبی وعوامل تنش‌زا آشنایی داشته باشید تا در صورت مشاهده هریک بتوانید به موقع برای کنترل آن اقدام نمایید.

استرس اگر برای مدت طولانی ادامه یابد می‌تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود و آسیب جدی به جسم و روان‌ انسان وارد کند. توصیه ما این است که حتما به مهارت‌های مقابله با بحران و استرس برای محافظت از سلامت و آرامش خود اقدام نمایید.