برای چه آزمایشی از گوش خون میگیرند؟

همان طور که می دانید آزمایشات بسیاری برای چکاپ سلامتی وجود دارد و برای این آزمایش ها، نمونه های مختلفی گرفته می شود اعم از دریافت خون از انگشت یا ساعد یا نمونه گیری های اجابت مزاج که در میان این آزمایش ها، آزمایشی وجود دارد که نمونه گیری آن از گوش می باشد و امروز در این مقاله بطور اختصاصی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که برای چه آزمایشی از گوش خون میگیرند؟ بنابرین جهت آشنایی با این نوع آزمایش، در ادامه مقاله همراه ما باشید.

نام آزمایشی که برای نمونه گیری آن از گوش، خون می گیرند چیست؟

آزمایش BT که مخفف نام اختصاری Bleeding Time می باشد و این آزمایش همچنین با نام Template Bleeding Time نیز شناخته می شود. لازم به ذکر است که نام فارسی این آزمایش؛ آزمایش انعقاد خون می باشد.

انعقاد خون چیست؟

انعقاد خون که در انگلیسی با اصطلاح Coagulation مشهور است، به فرایند لخته شدن خون گفته می‌شود. معمولا به تشکیل لخته خونی، هموستاز ثانویه (secondary hemostasis) می‌گویند. چراکه در واقع مرحله دوم در فرایند توقف خونریزی از رگ پاره ‌شده را تشکیل می‌دهد. مرحله نخست که هموستاز اولیه (primary hemostasis) نام دارد، با انقباض عروق خونی (vasoconstriction) و تجمع پلاکت خون در محل پارگی رگ همراه است.

در شرایط غیرعادی، لخته‌ها در رگ‌های پاره نشده هم تشکیل می‌شوند و تشکیل این لخته‌ها موجب بسته شدن رگ‌ها می‌گردد. فرایند انعقاد خون از طریق تماس خون با کلاژن و سلول‌های آسیب‌دیده آندوتلیال، از بین رفتن جداره رگ‌ها یا بافت‌های اطراف آغاز می‌شود. زمانی‌که هرکدام از این موارد پیش می‌آیند، فعال‌کننده پروترومبین تشکیل می‌شود. سپس پروترومبین به ترومبین تبدیل شده و مراحل بعدی لخته شدن خون شکل می‌گیرند.

در حقیقت زمانی‌که قسمتی از بدن بریده می‌شود، فرایند لخته شدن از خونریزی بیش از حد جلوگیری می‌کند. اما نقص این فرایند در بیماری‌هایی مثل هموفیلی می‌تواند برای فرد خطرناک و کشنده باشد. به‌علاوه اینکه سکته‌های قلبی، آمبولی ریه، ایسکمی مغزی و حتی مرگ ممکن است از عوارض لخته شدن خون در فرد بیمار باشند.

بیشتر بخوانید: اهمیت انجام آزمایش تستوسترون در زنان و مردان

روش انجام این تست چگونه است؟

برای انجام این تست، یک خراش کوچک در لاله گوش یا ساعد ایجاد، و زمان انعقاد خون را ثبت می‌ کنند که در واقع این تست یک آزمایش از گوش می باشد و زمان آن به تعداد و عملکرد پلاکت ها و همچنین توانایی دیواره رگ‌های ‌خونی در واکنش با آنها وابسته است.

 هدف از انجام تست چیست؟

از این تست، جهت بررسی زمان لازم برای تشکیل لخته و توقف خونریزی استفاده می شود. افراد بسیاری هرگز این آزمایش را انجام نمی دهند، اما برای افرادی که خونریزی آنها، حتی از یک برش کوچک، متوقف نمی شود، انجام این آزمایش بسیار مفید است. آزمایش با ایجاد یک برش کم عمق روی پوست و سپس ارزیابی اینکه چگونه پلاکت ها در صورت خونریزی، موجب انعقاد خون و تشکیل لخته میگردند، انجام میگیرد. پلاکتها سلولهایی در خون هستند که در صورت آسیب رسیدن به رگهای خونی با ایجاد توده پلاکتی اولین واکنش را نشان میدهند و از ادامه خونریزی جلوگیری میکنند. اختلالات انعقادی، خونریزی از بینی (اپی تاکسی) و اختلالات پلاکت به کمک این آزمایش بررسی میشوند.

چرا آزمایش از گوش درخواست میشود؟

دلایل متعددی برای درخواست این آزمایش وجود دارد. اگر شخصی پس از آسیب دیدگی مانند بریدگی یا سوراخ شدن،  با مشکل عدم انعقاد خون و توقف خونریزی مواجه است، توصیه می شود این آزمایش ها را انجام دهد. علامت اختلالات انعقادی، تأخیر در لخته شدن خون و  طولانی شدن زمان خونریزی است.

آزمایش BT متداول ترین آزمایش برای بررسی مشکلات انعقادی است. اختلالات انعقادی شایع نیستند و در افراد بسیار کمی رخ می دهند. چند آزمایش دیگر نیز برای ارزیابی این اختلالات وجود دارد. اگر خونریزی طولانی در یک فرد وجود داشته باشد، این امر میتواند نشانه نقص در عملکرد پلاکت ها باشد. این آزمایش برای تشخیص اپیتاکسی نیز درخواست می شود.

انجام این تست، برای چه افرادی تجویز می شود؟

تستBT در افراد با علائم زیر درخواست می‌شود:

خون‌ریزی مکرر بینی
کبودی بدون دلیل در نقاط بدن
خونریزی شدید دوران قاعدگی
خونریزی جدی بعد از عمل جراحی
خونریزی بدون توقف در معده و روده
ارزیابی روند درمان در افرادی که آسپرین مصرف می‌کنند

بیشتر بخوانید: آزمایشگاه برای نمونه گیری در محل

موارد منع آزمایش

افرادی که مشخص گردیده که تعداد پلاکتهای آنان پایین است.
بیمارانی که قادر به همکاری نیستند.
بیمارانی که نمی توان بازوبند فشار خون را روی بازویشا بست (مانند افراد دچار سلولیت)
افرادی که سابقه ایجاد کلویید دارند ( باید به آنان گوشزد نمود که احتمال پیدایش اسکار وجود دارد).
مبتلایان به تغییرات پوستی ناشی از سالخوردگی (مویرگهای این افراد شکننده می باشد و انقباض عروقی کافی نیست).
بیمارانی که غده لنفی زیر بغلی آنان را برداشته اند (مانند مبتلایان به سرطان پستان). در این صورت دست همان سمت را نباید استفاده نمود.

عوارض آزمایش انعقاد خون یا BT

در این آزمایش، خونریزی کمی که پس از انجام آزمایش، اتفاق می افتد طبیعی است و احتمال خونریزی بیش از حد بسیار ضعیف است و ممکن است خطرات جزئی مانند درد یا التهاب در محل برش وجود داشته باشد.

نتایج آزمایش از گوش انعقاد خون

نتایج حاصل از آزمایش انعقاد خون خونی از آزمایشگاه برای پزشک شما ارسال می شود. مقادیر گزارش شده ممکن است از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد، بنابراین بهتر است از پزشک خود بخواهید که نتایج را بریتان تفسیر کند. اگر پزشک شما یک اختلال انعقادی را تشخیص دهد، روش درمانی بستگی به تشخیص وی متغیر است.

بیشتر بخوانید: درمان کم خونی | چه راهکارهایی برای درمان کم خونی وجود دارد؟

چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟

عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح
گرم و سردی در محل آزمایش باعث تغییر نتیجه آزمایش می‌شود

هشدار به کادر درمان

1 .باید به بيمار توضيح دهيد نيازي به ناشتايي نمي باشد.
2 .به بيمار همچنین باید هشدار داد كه ممکن است بعد از آزمایش، اندكي ناراحتي به سبب جراحت پوستي ناشي از نمونه گیری احساس كند.

هشدار به مراجعین

مصرف داروهای استیل سالیسیلیک اسید، آسپرین، آمپی سیلین، روغن کانولا، دکستران، کترولاک، ناپروکسن، وارفارین،  هپارین و پنی‌سیلین قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب زمان تستBT می‌شود.
مصرف داروهای اریترومایسین و استروژن‌های کونژوگه باعث کاهش کاذب زمان تست BTمی‌شود.
مصرف الکل قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب زمان تست BTمی‌شود.

بیشتر بخوانید: ۹ روش برای جلوگیری و درمان خونریزی لثه توسط دکتر چلابیانلو

سخن پایانی

آزمایش خون بررسی وضعیت کلی سلامت بدن است که با مشاهده نتایج آن، می‌توان به تشخیص زودهنگام بیماری رسید یا از ابتلا به آن جلوگیری کرد. یکی از انواع آزمایش خون، آزمایش انعقادی خون است که در آن فاکتورهایی که منجر به لخته‌شدن خون می‌شوند را مورد بررسی قرار می‌دهند. شاید اطلاعات مختلفی در مورد راهنمای انعقاد خون وجود داشته باشد، ولی بهترین گزینه این است که برای درمان مناسب به پزشک متخصص خون شناسی مراجعه کنید زیرا پزشک پس از مشاهده نشانه‌های اختلال انعقادی در بیمار، درمان مناسب را تجویز می‌کند.