کمپرسورهای هوا از جمله تجهیزات بسیار کاربردی هستند که امروزه میتوان از آنها استفادههای صنعتی، غیر صنعتی و نیمهصنعتی داشت. در اصل این تجهیزات با استفاده از یک موتور مقدار مشخصی از هوا را مکیده و بعد از متراکم کردن آن را به مخزن انتقال میدهد و در نهایت میتوان با استفاده از هوای فشرده از دستگاههای پنوماتیک استفادههای مختلفی داشت.
کمپرسورهای هوا همانند هر وسیله صنعتی دیگری مانند پمپ خلا یا بلوئر هوا از قطعات و اجزای مختلفی ساخته میشوند و هر کدام از این قطعات میتوانند وظایف مختلفی داشته باشند. تله آبگیر کمپرسور یکی از مهمترین قطعات پمپهای باد است که با هدف تفکیک رطوبت از هوا استفاده میشود. در ادامه مطلب به بررسی کامل تله آبگیر، کاربردها و دلایل استفاده از آن پرداخته میشود.
تله آبگیر کمپرسور باد چیست؟
تله آبگیر (water trap) یا جداکننده آب (Water Separator) در حقیقت نوعی جداکننده مکانیکی است که معمولاً در قسمت پایین مخازن کمپرسورهای هوا نصب میشود. این قطعه همانند یک فیلتر هوا از نیروی گریز از مرکز برای جدا کردن آب با هدایت هوا در یک مارپیچ استفاده میکند. نحوه عملکرد این قطعه به این صورت است که در مرحله اول تصفیه، هوای فشرده شده از سوراخ فیلتر عبور میکند و این باعث میشود که ذرات بزرگتر به دام افتاده و آب به شکل قطرات بزرگتر متراکم شود و در نهایت وارد محفظه جداسازی گردد.
هوای فشرده کند شده و اجازه میدهد که ذرات بر روی آبخشککن که شبیه لانه زنبور است تهنشین شوند. این پروسه باعث میشود که حرکت قطرات به سمت تخلیه سادهتر گردد. بعد از آنکه قطرات وارد سیستم زهکشی شدند میتوانند قطره قطره از دریچه تخلیه خارج شوند. در این مرحله از تصفیه، مقدار زیادی روغن، ذرات بزرگ و قطرات آب از بین خواهند رفت. در حقیقت تله آبگیر کمپرسور با استفاده از فشار هوا ذرات جامد و مایعات را جدا میکند. این تلهها میتوانند ذراتی تا 20 میکرون را از بین ببرند. این تلهها در کنار استفاده از جداکنندههای سانتریفیوژی میتوانند از جداکنندههای همسان کننده (گردابی) نیز استفاده کنند و از 40 تا 90 درصد رطوبت موجود در هوا را از بین ببرند.
دلایل استفاده از رطوبتگیر کمپرسور
تله آبگیر میتواند با توجه به کاربردی که دارد بعد از مخزن هوا و یا در حد فاصل کمپرسور و مخزن نصب شود. در کمپرسورهای پیستونی این قطعه دقیقاً بعد از مخزن هوا و در کمپرسورهای اسکرو در فاصله میان کمپرسور و مخزن نصب میشود. از جمله مهمترین دلایل استفاده از این قطعه میتوان موارد زیر را عنوان کرد:
- این قطعه کمک میکند که هوای خارج شده از کمپرسور از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
- برخورداری از استاندارد مخازن تحت فشار و امکان بهرهبرداری در مراکز حساس
- این قطعه از دوام و ماندگاری بالایی برخوردار است و عملکرد کمپرسور را بهینه میکند.
- از ایجاد رسوب در خطوط هوای فشرده جلوگیری میکند.
- از خوردگی و فرسوده شدن قطعات مختلف کمپرسور جلوگیری میکند
- امکان تخلیه خودکار داشته و از بازدهی بالایی برخوردار است.
اجزای اصلی تله آبگیر کمپرسور
تله آبگیر کمپرسور میتواند از اجزا و قطعات مختلفی ساخته شود و هر کدام از اجزای آن دارای وظایف مختلفی هستند که به شرح زیر هستند:
- ورودی فیلتر قسمتی است که هوا وارد آن میشود و از آن به سمت پایین به داخل مارپیچ سوق داده میشود.
- درپوش فیلتر که میتواند جریان هوا را هدایت کند و میتوان جهت آن را با فلش در قسمت بیرونی فیلتر تعیین کرد.
- مسیر هوایی که همانند یک سیکلون میچرخد و از داخل فیلتر عبور میکند و مسیر هوا از آن عبور میکند.
- تخلیه فیلتر که اجازه خروج هوا از فیلتر را میدهد و باید با اندازه ورودی مطابقت داشته باشد تا مانع از محدود شدن جریان هوا شود.
- فیلتر که آلودگیها را از هوا خارج میکند و ذرات را به مرور زمان جذب میکند. فیلتر بعد از مدتی مسدود شده و نیاز به تعویض پیدا میکند.
- کاسه فیلتر که به درپوش وصل شده و در جای خود قفل میشود.
- منطقه آرام فیلتر که محل تجمع آلودگیها، آب و روغن است
- زهکشی که برای تخلیه آلودگیها و ذرات جمع شده به کار میرود.
تفاوت تله آبگیر با میکرو فیلتر در چیست؟
وجود تله آبگیر کمپرسور و میکروفیلتر کمپرسور برای به دست آوردن هوای متراکم خالص و بدون ذرات، گردوغبار و … بسیار ضروری است. در حقیقت میکروفیلتر و تله آبگیر از نظر میزان جذب آلایندهها و ذرات معلق موجود در هوا متفاوت هستند. تله آبگیر در مقایسه با میکروفیلتر میتواند ذرات بزرگتری را جذب کند و روغن و آلایندههای موجود در هوا را حذف کند. این قطعه میتواند تا 30 درصد از رطوبت موجود در هوا را جذب کند و در نهایت حذف کامل آلایندهها و ذرات باقیمانده موجود در هوا توسط قطعاتی همچون درایر و میکروفیلتر انجام خواهد شد. در حقیقت استفاده از تله آبگیر کمپرسور ضروری است اما کافی نیست و برای آنکه هوای متراکم شده از هرگونه آلاینده و ذرات معلق عاری شود باید از قطعات دیگری همچون میکروفیلتر استفاده شود چرا که میکروفیلترها میتوانند ذراتی در ابعاد 0.01 میکرون را نیز حذف کنند.
عوامل مؤثر بر عملکرد تله آبگیر کمپرسور
همانطور که گفته شد استفاده از تله آبگیر کمپرسور ضروری است و عملکرد آن نیز میتواند همانند سایر قطعات کمپرسور تحت تأثیر عوامل و پارامترهای مختلفی قرار داشته باشد. از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر کیفیت و عملکرد این قطعه میتوان به مواردی همچون نوع کمپرسور، مدت زمان فعالیت کمپرسور، دمای محیط و دمای کمپرسور، شرایط محیطی و میزان آلایندههای موجود در هوا، کیفیت ساخت کمپرسور، کیفیت قطعات تله آبگیر و … اشاره کرد.
جمعبندی نهایی
کمپرسورهای هوا به عنوان یکی از کاربردیترین تجهیزات صنعتی شناخته میشوند که برای تأمین هوای فشرده استفاده میشوند. یکی از کاربردیترین قطعات کمپرسورها که در تولید هوای تمیز و عاری از هرگونه آلاینده مؤثر است تله آبگیر است که با استفاده از یک فرآیند ساده هرگونه ذرات معلق و آلایندهها و همچنین رطوبت را از هوای فشرده شده حذف میکند. تله آبگیر میتواند ذرات و آلایندههای بزرگ را حذف کند و وظیفه حذف آلایندههایی با ابعاد نانو و میکرو برعهده میکروفیلتر کمپرسور خواهد بود.
صنایع واکیوم پارس، اولین و بزرگترین تولیدکننده پمپ ها و کمپرسور های هوا و گاز از نوع رینگ مایع (liquid ring vacuum pumps and compressors) در ایران است. همچنین این شرکت، عنوان اولین تولیدکننده پکیج های تخصصی این نوع از پمپ ها در ایران بر اساس استاندارد API 681 را به خود اختصاص داده است که در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مورد استفاده قرار میگیرند.