نیمه شب | مجله آنلاین علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب مجله‌ای برای همه
کم‌کم گرما شروع شده است، البته اردیبهشت ماه نیز هنوز هوای خنک و باران‌های بهاری بی‌نصیب نیست. اما هر چه به خرداد ماه نزدیک‌تر می‌شویم، هوا گرم می‌شود و نیاز به کولر برای خنک شدن بیشتر احساس می‌شود. در بسیاری از مناطق گرمسیری اواخر فروردین هوا به قدری گرم می‌شود که حالا مدت‌ها است که کولرها در این مناطق روشن است. در مناطق گرمسیری و شرجی به دلیل گرما و رطوبت بالا از کولر گازی استفاده می‌کنند. مصرف برق کولر گازی بالا است، بنابراین در مناطقی مانند تهران کولر آبی جوابگو گرما است. بدیهی است که سرویس کاری کولر آبی بر عملکرد آن و میزان مصرف برق تاثیر مستقیم دارد. ناگفته نماند که کولر گازی نیز مانند کولر آبی نیاز به سرویس دارد.
عملکرد کولر آبی
در کولر آبی برعکس کولر گازی امکان انتخاب درجه و تنظیم دما وجود ندارد، همچنین خنکی کولر گازی مطبوع‌تر از کولر آبی است. برای عملکرد بهترکولر آبی و جلوگیری از مصرف بالای برق باید کولر را در ساعاتی از شبانه روز خاموش کرد، معمولاً هر ۱۲ ساعت استفاده باید ۱ ساعت کولر خاموش شود و به اصطلاح استراحت کند.
گاهی شدت گرما به خصوص در نیمه تابستان آنقدر شدید می‌شود که کولرها ۲۴ ساعته و بی وقفه روشن هستند، که این کار از طول عمر کولر آبی کم خواهد کرد. پس هر ۱۲ ساعت یکبار حتماً به موتور کولر استراحت دهید.
نکته بعدی سرویس کاری کولر آبی است که باید به موقع انجام شود، بعضی افراد کولر آبی را سالی یکبار سرویس می‌کنند، یعنی سرویس بعدی کولر آبی را به سال بعد و شروع مجدد گرما موکول می‌کنند. این روش غلطی است، کولر آبی حدود ۴ الی ۵ ماه در سال مداوم روشن است، بنابراین سرویس و روغن‌کاری به موقع موتور و پمپ کولر از هزینه‌های بعدی مثل تعویض پمپ کولر و یا سیم‌پیچی موتور کولر جلوگیری می‌کند و قطعاً شما هم در هیچ ساعاتی از فصل گرما بدون کولر نخواهید بود.
در نیمه شب بخوانیم:آموزش مرحله به مرحله تمیز کردن کولر گازی
سرویس کاری کولر آبی
کم‌کم روی پشت بام خانه‌ها می‌بینیم که افراد مشغول سرویس کاری کولر آبی هستند، تا کولر را برای استفاده مهیا کنند و از گرمای بیرون به خنکی محیط داخل پناه ببرند. سرویس کولر بهتر است توسط متخصص و سرویس‌کار مجاز انجام شود، البته بیشتر اوقات پدر سرویس کولر را انجام می‌دهد. در این روزها نیز ممکن است خیلی از افراد به دلیل شیوع کرونا ترجیح می‌دهند که خودشان سرویس کاری کولر آبی را انجام دهند و سرویس‌کار خبر نکنند. این مورد را در نظر بگیرید که سرویس‌کار کولر معمولاً ارتباطی با داخل خانه ندارد، بنابراین با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانید از تخصص سرویس‌کار بهره ببرید.
اما اگر در این شرایط ترجیح شما این است که خودتان دستی به سر و روی کولر بکشید و آن را مهیای روشن کردن کنید؛ قبل از شروع به سرویس کاری کولر آبی این مطلب را مطالعه کنید. در این مطلب قدم به قدم نحوه سرویس کاری کولر و روغن‌کاری پمپ و موتور کولرآبی را توضیح داده شده است.
کولر آبی از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
به صورت کلی می‌توان قطعات کولر را به سه دسته تقسیم‌بندی کرد:
- الکتریکی: شامل موتور کولر، پمپ آب و کلید قطع و وصل جریان برق
- مکانیکی: شامل تسمه، شناور و توربین هوا
- ثابت: شامل دریچه‌ها، بدنه و پوشال‌ها، شیر تخلیه و شبکه‌ی آبرسانی
پیش از آغاز سرویس کاری کولر آبی چه باید کرد؟
قبل از شروع فرآیند سرویس کاری کولر آبی باید مطمئن شوید که برق کولر وصل نیست، به دلیل محیط مرطوب و بدنه فلزی کولر امکان برق‌گرفتگی بسیار زیاد است. برای این کار مطمئن شوید که کلید پمپ و موتور کولر خاموش است. اگر کولر فیوز جداگانه دارد آن را قبل از شروع سرویس کاری کولر آبی قطع کنید. در نهایت فازمتر را روی بدنه کولر قراردهید تا از نبود جریان برق مطمئن شوید، اگر فازمتر نداشتید پشت دست را سریع به بدنۀ کولر بزنید.
برای سرویس کاری کولر آبی دمپایی پلاستیکی با کفی ضخیم استفاده کنید. اگر کولر روی بلندی قرار گرفته است، حتماً از چهارپایه پلاستیکی و یا چوبی برای رسیدن قد به کولر استفاده کنید.
در آپارتمان‌ها معمولا روی پشت بام چندین کولر قرار دارد که مشخص نیست هر یک متعلق به کدام واحد است. به همین دلیل قبل از آغاز سرویس به فردی که پایِ کلید کولر ایستاده بگویید یک بار آن را روشن و بعد خاموش کند تا مطمئن شوید کولر خودتان را سرویس می‌کنید.
هنگام روشن کردن آزمایشی، حداقل یکی از دریچه‌های کولر را باز کنید تا به موتور دستگاه فشار وارد نشود.
معمولا کولرها نه ماه از سال خاموش هستند و همین باعث می‌شود خاک زیادی در کانال کولر و دریچه‌ها جمع شود. به محض اینکه کولر را برای تست روشن کنید، این خاک از دریچه‌های کولر و توسط باد به داخل خانه ریخته می‌شود.
به همین دلیل توصیه می‌کنیم به فرد یا افرادی که در خانه هستند بگویید با دستمال خیس آماده باشند که به محض روشن کردن کولر آن را جلوی دریچه بگیرند تا خاک کولر در خانه پخش نشود. به خصوص اگر خود شما یا یکی از اعضای خانه حساسیت و مشکل تنفسی دارید رعایت این نکته را فراموش نکنید.
تعویض پوشال‌های کولر آبی
پوشال‌ها یکی از بخش‌های مهم کولرهای آبی هستند که در بسیاری از موارد لازم است هر سال آنها را تعویض کنید. پوشال‌ها محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند که در طول زمستان بین تار و پود پوشال‌های کولر رشد می‌کنند. وقتی که کولر شروع به کار می‌کند و آب روی پوشال‌ها جاری می‌شود، این باکتری‌ها فعال شده و باعث می‌شوند هوای نامطبوع و بدبویی وارد خانه شود.
هوای بدبو یک مشکل این باکتری‌هاست، اما مشکل بزرگ‌تر آن است که می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های تنفسی در افراد خانواده شوند. به همین دلیل بسیار مهم است که هر سال به وضعیتشان رسیدگی کنید.
اگر بعد از بررسی مشاهده کردید که پوشالتان هنوز نو است و می‌تواند یک سال دیگر هم برایتان کار کند، خوب آن را بشویید. در غیر این صورت حتما آن را تعویض کنید. البته قیمت پوشال چندان زیاد نیست و تعویض آن هزینه زیادی روی دستتان نمی‌گذارد. هیچ‌وقت از یک پوشال بیش از دو سال استفاده نکنید.
هنگام خرید پوشال جدید حتما ظرفیت کولرتان را مد نظر قرار دهید. اگر پوشال کولرهای کم‌ظرفیت را روی کولرهای با ظرفیت بیشتر ببندید، منافذ به خوبی پوشیده نمی‌شود که مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. اگر پوشال کولرهای با ظرفیت بالا را روی کولرهای با ظرفیت پایین ببندید، هوا به خوبی در کولر گردش پیدا نمی‌کند که باز هم منجر به افزایش مصرف انرژی می‌شود.
برای تعویض پوشال کافی است پوشال قدیمی را خارج کرده، پوشال جدید را خیس کرده، در محل خودش قرار داده و شبکه‌ی سیمی مخصوص را روی آن بگذارید.
موتورهای همیشه در گردش
از دیگر اقدامات سرویس کاری کولرآبی، سرویس موتور کولر می‌باشد. همانطور که پیش از این گفتیم گردش آب در کولر بر عهده پمپ آب و وظیفه گردش هوا بر عهده دینام است. بهینه بودن وضعیت موتورها موثرترین عامل بر کاهش مصرف انرژی کولر است. هنگام سرویس کاری کولر آبی گرد و خاک موتورها را بگیرید و آنها را روغن‌کاری کنید. چک کنید تسمه موتور پوسیده نشده باشد، در غیر این صورت آن را عوض کنید. چند بار با دست تسمه را بچرخانید تا روان شود. تسمه را بیش از اندازه سفت و محکم نکنید. تسمه را طوری ببندید که اگر با دست دو طرف تمسه را بگیرید، ۱ الی ۲ سانتی‌متر به سمت داخل جمع شود.
از کسی که پای کلید ایستاده بخواهید به ترتیب پمپ و موتور کولر را برای مدتی روشن کند تا مطمئن شوید درست کار می‌کنند. معمولا این قطعات به جز روغن‌کاری سرویس خاصی نیاز ندارند و در صورتی که خراب شده باشند، هزینه‌ی تعمیرشان به صرفه نیست و بهتر است که آنها را تعویض کنید.
این نکته را هم به یاد داشته باشید که استفاده مداوم و بی‌وقفه از کولر، از طول عمر آن می‌کاهد، بنابراین قانون ۱۲ ساعت یکبار خاموشی کولر را فراموش نکنید و به کولر آبی استراحت دهید.
در نیمه شب بخوانیم:راهنمای کامل خرید دستگاه تصفیه هوا و رطوبت ساز خانگی
سرویس و روغن‌کاری پمپ کولر آبی
دو نوع پمپ آب کولر آبی در بازار موجود است و یکی از این دو نوع پمپ در کولرهای آبی استفاده می‌شود. پمپ‌های کولر آبی شامل:
- پمپ آب کولر با موتور قطب چاکدار و استاتور تک بوبین
- پمپ آب کولر با موتور قطب چاکدار و استاتور دو بالشتکی
سرویس و روغن‌کاری پمپ کولر در دوره‌ها منظم لازم و ضروری است. برای روغن‌کاری و سرویس کولر باید پمپ کولر کاملاً باز کنید و بعد از روغن‌کاری و سرویس ببندید.
برای سرویس کاری کولر باید برق کولر کاملاً قطع شود. پیچ‌های نگهدارنده پمپ کولر را که به بدنه وصل است باز کنید. سپس سیم‌های پمپ کولر را از ترمینال کولر جدا کنید. بهتر است قبل از باز کردن سیم‌ها از ترمینال عکس بگیرید تا هنگام اتصال مجدد سیم‌ها سردرگم نشوید.
شلنگ متصل به پمپ کولر با یک بست محکم شده، بست را باز کنید و شلنگ را از پمپ کولر بیرون بکشید. پمپ کولر در حال حاضر باز و آماده روغن‌کاری و سرویس است. قدم به قدم مراحل زیر را برای روغن‌کارید پمپ کولر انجام دهید.
نحوه روغن‌کاری پمپ کولر مدل تک بوبین:
- کلاهک پلاستیکی پمپ کولر را با آچار بوکسی مخصوص باز کنید و کلاهک را از روی موتور بلند کنید.
- پروانه یا فن پمپ آب در بالاترین قسمت محور پمپ کولر قرار گرفته است. به وسیله یک پیچ گوشتی تخت به آرامی به پشت آن و جهت‌‌های مختلف فشار وارد کنید تا به آرامی از جای خود خارج شوند. برخی در این زمان محور را روغن‌کاری می‌کنند که کار غیر اصولی است.
- درپوش موتور را نیز با استفاده از آچار تخت باز کنید. درپوش موتور باید روغن‌کاری شود. سپس استاتور تک بوبین موتور را از روتور جدا کنید و به وسیله یک دم باریک سر سیم‌های کابل را از ترمینال جدا کنید.
- با دست پروانه موتور را از محور موتور بیرون بکشید. محور روتور را از درپوش پایین موتور خارج کنید.
- اگر در محور رسوب زیادی جمع شده باشد، باعث گشاد شدن بوشن می‌شود. بنابراین قبل از بیرون آوردن بوشن بهتر است رسوب محور را تمیز کنید.
- مهره پیچ نگهدارنده پایه پمپ را باز کنید، این مهره پمپ را به قاب درپوش پایین متصل کرده است.
- درپوش پایینی را به همراه قاب پلاستیکی از پایه جدا کنید و بوشن روی درپوش را دربیاورید. این بوشن را مانند بوشن بالایی با روغن ضد آب روغن‌کاری کنید.
- تمامی قطعات آب کولر را با دقت تمیز کنید و به غیر از بخش‌های سیم‌پیچی شده سایر قطعات و قسمت‌ها را رسوب‌زدایی کنید.
- روغن‌کاری محور پمپ کولر را فراموش نکنید.
نحوه روغن‌کاری پمپ کولر مدل دو بالشتکی:
برای روغن‌کاری پمپ آب کولر با موتور قطب چاکدار و استاتور دو بالشتکی نیز باید مانند مدل تک بوبین باید تمام قطعات پمپ کولر را باز شود. این نوع پمپ کولر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مجدد برق کولر باید قطع باشد و مانند روش قبل سیم‌ها را از ترمینال برق کولر جدا کنید؛ با یک آچار تخت مهره‌های نگهدارنده قاب را باز و کلاهک پمپ را باز کنید.
- استاتور را با چند ضربه آرام از جای خود باز کنید و کفی پلاستیکی را با استفاده از انبردست یا دم باریک بیرون بکشید.
- پروانه را از محور روتور بیرون بکشید، پایه را از جای خود در بیاورید.
- اگر محور رسوب گرفته باشد، احتمال دارد که بوشن از محور خارج نشود . جام کرده باشد. یکی از دلایل جام کردن پمپ کولر رسوب محور است.
- با استفاده از محول جرم‌گیر و یا سنباده نرم رسوب را بین ببرید، تا محور و بوشن هنگام بیرون کشیدن بوشن خراب نشود. محل تماس محور و بوش درپوش را روغن‌کاری کنید.
- محور روتر را بیرون بکشید، روتر بسیار حساس است و با کوچک‌ترین ضربه و یا سقوط تاب برمی‌دارد. بوشن و درپوش پایین موتور پمپ نیز باید روغن کاری شود.
- بوشن‌ها، محور، محل تلاقی محور و بوشن باید با دقت با روغن ضد آب روغن‌کاری شوند. سایر قطعات به غیر از سیم‌پیچ‌ها باید روغن‌کاری و روسوب زادیی شوند.
بعد از روغن‌کاری، پمپ کولر را با دقت مجدد ببندید. پیشنهاد می‌کنیم هر مرحله از باز کردن پمپ را عکس بگیرید تا هنگام بستن مجدد پمپ کولر اشتباه نکنید.
سرویس و روغن‌کاری موتور کولر آبی
تا به اینجا روغن‌کاری و سرویس کاری کولر آبی را انجام دادیم. بخش دیگری که نیار به سرویس و روغن‌کاری دارد، یاتاقان موتور کولر است. یاتاقان موتور کولر باید هر دو ماه سرویس و روغن‌کاری شود.
برای این کار درپوش یاتاقان را باز کنید و روغن موتور را داخل یاتاقان بریزید تا جایی که از درپوش سرازیر شود. یاتاقان در دو سمت قرار دارد، یک یاتاقان در سمتی است که تسمه روی پولی قرار می‌گیرد و یک یاتاقان در سمت مقابل، هر دو یاتاقان موتور کولر باید به خوبی روغن‌کاری شوند.
بعد از ریختن روغن در یاتاقان‌های موتور کولر، پروانه یا محور فن را با دست بچرخانید تا روغن به خوبی جذب شود و مجدد روغن بریزید.
یاتاقان سمت پولی به دلیل اینکه تحت فشار موتور و چرخش پروانه قرار دارد به مراقبت بیشتری نیاز دارد. همانطور که اشاره کردیم تسمه کولر را خیلی سفت نکنید که باعث پوسیدگی یاتاقان می‌شود.
معمولاً بعد از روغن‌کاری یاتاقان، روغن‌کاری موتور کولر نیاز نیست. برای روغن‌کاری موتور کولر، باید پیچ‌های موتور کولر باز شود که نیاز به تخصص و مهارت دارد چون احتمال دارد ریتم تسمه و پولی به هم بریزد و محور شعاه محور لق شودو سر و صدای کولر آبی زیاد شود.
هنگام راه‌اندازی بعد از سرویس کاری کولر آبی دقت کنید آبریزهای دو سمت کولر که به یاتاق‌ها مشرف است، طوری قرار نگرفته باشند که آب روی یاتاقان‌ها بریزد.
سایه‌بان برای کولر آبی
کولرها روی پشت بام و در معرض تابش مستقیم آفتابِ داغ قرار دارند. هر چقدر بدنه کولر داغ‌تر شود، مصرف انرژی نیز بالاتر می‌رود. ضمن اینکه کارآیی کولر هم پایین می‌آید. به همین دلیل اگر بتوان به نحویی کولر را از تابش مستقیم آفتاب حفظ کرد، می‌توان در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد.
سایه‌بان بهترین گزینه برای این کار است. شما می‌توانید یا از سایه‌بان‌های سنتی (که از چهار پایه فلزی و یک سقف برزنتی تشکیل شده‌اند) و یا از سایه‌بان‌های مدرن (که پایه‌هایشان روی کولر نصب می‌شود و سایه‌بان رویشان قرار می‌گیرد) استفاده کنید. سایه‌بان‌های مدرن کارآیی بهتری دارند و به ایزوگام پشت بام هم آسیب نمی‌زنند، هر چند طبیعتا قیمتشان هم بیشتر است.
شست‌وشوی کامل هنگام سرویس کاری کولر آبی
دریچه اطمینان آب را باز کنید و کف کولر را خوب بشویید. اگر کف کولر رسوب زیادی گرفته می‌توانید به کمک مواد جرم‌گیر شستشو را انجام دهید. حین شستن مطمئن شوید که هیچ قسمتی از کولر رنگش نپریده باشد چون در این صورت به خاطر مجاورت با آب احتمال زنگ‌زدگی‌اش بالاست. اگر قسمتی رنگش پریده بود از رنگ‌فروشی کمی قیر ایزوله تهیه کنید و با قلم‌مو آن را روی بخش مربوطه بمالید.
مطمئن شوید که کف کولر آب نمی‌دهد، چون در این صورت مصرف آب کولرتان به شکل قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
در نیمه شب بخوانیم:نحوه تمیز کردن فیلتر هود آشپزخانه با ساده‌ترین روش ها
تنظیم موقعیت کولر آبی
به سبب تکان‌های موتور ممکن است پس از چند سال کولر جابه‌جا شود. این جابه‌جایی باعث می‌شود دیگر دهانه خروجی کولر با دهانه ورودی کانال هم‌راستا نباشد و این موضوع سبب می‌شود بخشی از بادِ تولیدی کولر هدر برود.
از طرفی معمولا ناحیه اتصال دهانه و کانال را با پارچه‌های برزنتی می‌پوشانند، اما ممکن است این پارچه‌ها به مرور پوسیده و پاره شوند. پس هنگام سرویس کاری کولر آبی از هم‌راستا بودن دهانه خروجی کولر و دهانه ورودی کانال و سالم بودن پارچه‌های برزنتی اطمینان حاصل کنید.
تنظیم شناور کولر آبی
شناور وسیله‌ای است که میزان آب ورودی به مخزن کولر را کنترل می‌کند و وقتی سطح آب به اندازه مشخصی می‌رسد جلوی ورود آب بیشتر را می‌گیرد. به همین دلیل مهم است که هنگام سرویس کاری کولر آبی به درستی تنظیم شود.
شناور را ابتدا طوری تنظیم کنید که هیچ آبی از تشتک یا دریچه اطمینان کف بیرون نریزد. بعد فلکه آب کولر را باز کنید تا بررسی کنید شناور درست کار می‌کند یا نه. اگر نمی‌خواهید تا پر شدن کامل مخزن منتظر بمانید کافی است با دست آرام شناور را بالا بیاورید که ببینید جریان آب قطع می‌شود یا نه. اگر عمل قطع به درستی انجام نگرفت لازم است که شناور را عوض کنید.
اگر شناور درست تنظیم شده باشد بعد از پر شدن مخزن، سطح آب باید یک سانتی‌متر پایین‌تر از ارتفاع شیر تخلیه کف باشد. ضمنا توجه کنید که کولر باید نسبت به زمین تراز باشد، در غیر اینصورت آب یک گوشه جمع شده و در عملکرد شناور اخلال ایجاد می‌شود.
تست نهایی
بعد از مراحل فوق باید اجازه دهید کولر کامل آبگیری شود. حالا پمپ را روشن کنید تا مطمئن شوید که آب به خوبی از پایین به بالای دریچه‌ها منتقل می‌شود. بررسی کنید که سیستم انتقال آب نشتی نداشته باشد زیرا در صورت نشتی ممکن است عملکرد قطعات الکتریکی کولر دچار مشکل شود.
اگر مشکلی مشاهده نکردید دو دریچه را ببندید و بررسی کنید که آب به خوبی روی پوشال‌ها پخش می‌شود یا نه. آب حتما باید پوشال را از بالا تا پایین خیس کند، اگر که آب در میانه راه منحرف می‌شود باید دریچه‌ها را بیرون آورده و کمی پوشال‌ها را جابه‌جا کنید.
قبل از روشن کردن کولر اجازه دهید پمپ برای دقایقی روشن باشد تا پوشال‌ها خوب خیس شوند. حالا موتور را روشن کنید. تبریک می‌گوییم! سرویس کاری کولر آبی شما به پایان رسیده است.
جمع‌بندی
- سرویس کاری کولر آبی هر سال پیش از آغاز استفاده از آن باید انجام شود تا مصرف کولر در حالت بهینه قرار بگیرد.
- یکی از قسمت‌های مهم سرویس کاری کولر آبی روغن‌کاری و سرویس پمپ آب است.
- هنکام سرویس کاری کولر آبی نباید روغن‌کاری یاتاقان‌های موتور کولر را فراموش کنید
- اگر به روغن‌کاری و سرویس موتور کولر وارد نیستید، هنگام سرویس کاری کولر آبی از روغن‌کاری موتور صرف نظر کنید تا آسیب به موتور وارد نشود.
- پوشال‌ها باید به خوبی شسته و در صورت پوسیدگی تعویض شوند.
- موتور کولر باید به خوبی روغن‌کاری شود تا نرم کار کند. تسمه موتور هم باید بررسی شود که پاره یا پوسیده نشده باشد.
- استفاده از سایه‌بان کمک می‌کند دمای فضای داخل کولر پایین بیاید و در نتیجه کارآیی بهتر شده و مصرف انرژی کمتر شود.
- نباید رنگ قطعات داخلی کولر پریده باشد، چون امکان زنگ زدن وجود دارد.
- تنظیم موقعیت کولر نسبت به دهانه‌ی کانال برای جلوگیری از اتلاف باد ضروری است.
- شناور سطح آب داخل مخزن کولر را تنظیم می‌کند، به همین دلیل اگر درست سرویس نشود می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.
منبع سایت:کیلید
