این روزها با وجود ابهامات و حواشی بسیاری که در بازار وجود دارد، دغدغه همه سهامداران است که بدانند رشد بورس تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟ و آینده آن چگونه خواهد بود؟ برخی از ما بورس را زمانی که در دوران طلایی خود بود شناختیم و به سودای افزایش سرمایه خود، به آن ورود کردیم؛ امروزه آشفتگی بوجود آمده در بازار بورس، سبب شده است که همه سرمایهگذاران حتی پیشکسوتان آن، نگران و سردرگم شوند. دلیل عمده این نگرانیها، مقایسه بازار امسال با سالهای گذشته است.
شاخص کل بورس چیست؟
معمولا وقتی از شاخص بورس حرف میزنند، منظورشان شاخص کل یا شاخص بازدهی و قیمت TEDPIX است.
در این شاخص قیمت و سود تعدادی از سهمهای برگزیده و بزرگ با ضرایب متفاوت، میانگین گرفته میشود. یعنی شرکتهای بزرگ تاثیر بیشتری در شاخص دارند تا شرکتهای کوچک.
تفاوت وزن سهمها در شاخص، یک نکته خوب و یک نکته بد دارد. نکته خوب این است که درک ما از وضعیت عمومی بازار سهام را بهتر میکند. طبیعی است که پرداخت سود از سوی یک شرکت بزرگ، تاثیر بیشتری داشته باشد تا پرداخت عددی به مراتب کمتر از سوی یک شرکت کوچکتر.
بیشتر بخوانید: آشنایی با بازار بورس دنیا و نحوه سرمایه گذاری در آن
شاخص بورس چطور رشد میکند؟
همانطور که گفتیم، شاخص کل از دو قسمت ساخته شده است. قیمت سهمها و بازدهی آنها.
اگر اتفاقی رخ دهد که به موجب آن قیمت سهمها رشد کند، شاخص بالا میرود. در این صورت نسبت P/E بازار هم افزایش پیدا میکند. یعنی مردم برای گرفتن یک میلیون بازدهی، ملزم به پرداخت عددی بالاتر خواهند بود.
اما از طرف دیگر، اگر قیمت سهمها ثابت بماند و سود شرکتها افزایش پیدا کند نیز شاخص بالا میرود. با این حال افزایش شاخص کل بیشتر تحت تاثیر تغییر قیمتها است.
در این صورت، P/E بازار کاهش پیدا میکند.
در مجموع شاخص کل میخواهد نشان بدهد که به طور میانگین، سرمایهگذاران از بورس چه بازدهیای را میگیرند.
عوامل متعددی میتوانند قیمت و بازدهی سهمها را تغییر دهند. برای مثال تورم میتواند داراییهای شرکت را گران کند و همین موضوع (به صورت تجدید ارزیابی) در سرمایه شرکت نمود پیدا میکند.
هدایت نقدینگی به سمت بازار (کشش تقاضا) از دیگر عواملی است که قیمتها را بالا میبرد.
تغییر در نرخ ارز (سامانه نیما) سودآوری شرکتها را تغییر میدهد. بهبود اوضاع اقتصادی هم میتواند باعث تعدیل مثبت در سودآوری شرکت شود.
رشد بورس تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟
شاید مهمترین سوالی که این روزها ذهن همهی اهالی بازار سرمایه رو مشغول کرده باشد، این سوال است که بالاخره بورس تا کجا رشد خواهد داشت؟
فارغ از هرگونه خوشبینیها و بد بینیهای موجود در بازار، باید بپذیریم که رشد کنونی بازار را نمیشود به تحلیلهای تکنیکال و بنیادی و… ارتباط داد، و صرفا رشدی است حاصل از نقدینگی عظیمی که روزانه وارد بازار میشود.
شاید سال گذشته اغلب صفحات بورسی تحلیل تکنیکالی از شاخص بورس ارائه میدادند و یا تحلیلگران بنیادی بر مبنای چشم انداز اقتصاد مملکت، اعدادی رو به عنوان هدف برای شاخص کل مطرح میکردند، اما امسال تقریبا اغلب تحلیلگران دست از تحلیل شاخص کشیده و صرفا نظارهگر جولان نقدینگی در بازار هستند…
بیشتر بخوانید: آخرین اخبار بازار بورس ایران
نقدینگی چیست؟ و چرا باعث رشد بازار میشود؟
همهی ما میدانیم که قیمتها در بازارهای مالی (طلا، سکه، ارز، بیت کوین، بورس و …) بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین میشود. یعنی تا زمانی که خریدار دست به نقد وجود دارد، و تا زمانی که رقابت برای خرید وجود دارد، قیمتها میتوانند رشد کنند. بازار ما، الان بازاری است که افراد در حال رقابت برای خرید سهام هستند و گاها شاهدیم که کلیت بازار با صفهای خرید سنگینی مواجه است که حتی خرید کردن را خیلی سخت میکند.
برای درک بهتر نقدینگی موجود در بازار، میتوانیم عرضه اولیه شستا را مثال بزنیم. حتما بسیاری از سرمایه گذارانی که چند سال تجربهی فعالیت دارن میدانند که با نقدینگی مورد نیاز برای عرضه اولیه شستا (چیزی نزدیک به ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان) در حالت عادی باید بورس برای چند روز منفی میشد تا افرادی که قصد شرکت در عرضه اولیه را دارند، با فروش سایر سهام، بتوانند عرضه اولیه جدید را خریداری کنند. اما امسال، و حتی در روز عرضه اولیه شاهد رشد ۳ درصدی شاخص کل بورس بودیم.
پس تا زمانی که نقدینگی جدید در بازار وجود داشته باشد، میشود به رشد بازار امیدوار بود، اما باید حواسمان باشه که این ورود نقدینگی، هیچ تضمینی ندارد که تا ابد ادامه دار باشد. شاید یک هفته، شاید یک ماه و شاید یک سال… پیش بینی آن عملا ممکن نیست.
اما یک نکته منفی ورود این نقدینگی:
در ابتدای این مقاله از خوبی ورود نقدینگی جدید گفتیم، اما نکتهی منفیای که هست، این است که نقدینگی جدید، یک نقدینگی فرار و ترسو است. نقدینگیای که بدون دانش و تحلیل وارد شود، قطعا بدون تحلیل هم خارج خواهد شد و کوچکترین شوک یا ترسی، میتواند این نقدینگی را فراری دهد. کما اینکه در روز ۳۱ فروردین شاهد بودیم و بسیاری از سهام، ابتدای صبح صف خرید و انتهای روز، با یک ذره افزایش شدن فشار عرضه، به صف فروش کشیده شدند.
نکاتی که به شما کمک میکند تا نقدشوندگی سهم را بسنجید:
ظرفیت رشد و سودآوری صنعت را بسنجید.
صنعت با پتانسیل بالا را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید(با توجه تحولات روز)
یکی از نکاتی که کارشناسان به آن اشاره میکنند این است که خرید یک سهم بد در یک صنعت خوب بهتر از خرید یک سهم خوب در صنعت بد است. صنعت راکد و کم معامله آینده مناسبی برای نقدشوندگی ندارد.
پایداری سوددهی سهام را بسنجید.
خرید و فروش سهم ها را در بازه زمانی روزانه و هفتگی بسنجید. هرچه میزان این معاملات بیشتر باشد قدرت نقدشوندگی بالاتر میرود.
جمع بندی
رشد بورس در هفته پایانی دیماه 1401 ضعیف شد و اگر چه مقاومت روانی یک میلیون و ۶۰۰ هزار شاخص کل بورس شکسته شد ولی پس از این شکست سرعت رشد قیمتها کاهش یافت. یک کارشناس بازار سرمایه اعتقاد دارد اگر اتفاق پیش بینی نشده و عمدتا غیر اقتصادی رخ ندهد روند بازار تا نیمه اول سال آینده صعودی خواهد بود.