آموزش ساخت زیورآلات سوزن دوزی

اگر قصد ساخت زیورآلات کم هزینه اما در عین حال زیبا را دارید، من به شما ساخت زیورآلات سوزن دوزی را پیشنهاد می‌کنم. این هنر بی‌نظیر در کشورمان ایران و به خصوص شهرهای بلوچستان، اصفهان و یزد و قوم ترکمن و بختیاری بسیار رایج است و در طرح‌های مختلف و بر روی پارچه‌های متنوع پیاده می‌شود. اینکه بخواهیم هنر سوزن دوزی را به طرح و نقش خاصی محدود کنیم، یک کار غیر ممکن است. چرا که شما می‌توانید هر طرحی که ذهنتان طلب کرد را با حرکت دستان خود روی پارچه پیاده کنید. پس با ما همراه باشید تا یک آموزش جذاب اما ساده را با هم مرور کنیم. همچنین، پیشنهاد می‌کنم که از مقاله آموزش تصویری و مرحله به مرحله جواهر دوزی در سایت نیمه شب هم دیدن کنید.

آموزش ساخت زیورآلات سوزن دوزی

 

وسایل مورد نیاز

پارچه (ترجیحا پارچه نمدی)

کارگاه سوزن دوزی (اختیاری)

قیچی

کمی مقوا

مقداری پنبه

نخ معمولی

سوزنی که سوراخ بزرگی داشته باشد

نخ‌های مخصوص سوزن دوزی در رنگ دلخواه

چسب PVA

قالب گردنبند

زنجیر

 

مرحله اول: دوخت طرح مورد نظر روی پارچه

برای شروع، پارچه مورد نظر با رنگ دلخواه را آماده کنید. بهتر است پارچه‌ای که قرار است برای ساخت زیورآلات سوزن دوزی استفاده کنید پارچه نمدی باشد. اما اگر پارچه نمدی در دسترستان نیست، می‌توانید از پارچه‌های معمولی هم برای اینکار استفاده کنید. اما حتما از قبل پارچه را اتو کنید تا چین و چروکی نداشته باشد. اگر دوختن طرح‌های ذهنی برایتان مشکل است، طرح خود را با مداد یا خودکار روی پارچه بکشید. شما می‌توانید در این مرحله پارچه را بدون کمک گرفتن از هیچ وسیله‌ای و مطابق با تصویر سوزن دوزی کنید. اما اگر نظر ما را می‌خواهید، پارچه را داخل کارگاه سوزن دوزی قرار دهید تا کارتان حسابی راحت‌تر شود.

 

مرحله دوم: طرح خود را کامل کنید

در این مرحله دستتان برای پیاده کردن طرح و نقش حسابی باز است. اما نکته مهمی که باید بدانید، این است که برای سوزن دوزی اصیل باید داخل طرح کشیده شده را با کوک‌های زیگزاگی پر کنید. اما اگر مایل به زدن کوک‌های زیگزاگی نیستید، می‌توانید مثل تصویر و متناسب با طرح مورد نظر خود، از دوخت‌های مختلف مثل دوخت بخیه، دندان موشی، گره فرانسوی، تک حلقه یا… و حتی چوطل دوزی، بالملک، کپ یا جلت که از انواع دوخت‌های سوزن دوزی بلوچ هستند هم استفاده کنید.

 

مرحله سوم: برش زدن و کوک زدن اطراف پارچه

بعد از اینکه دوخت طرح به پایان رسید، پارچه را با چند سانت فاصله از مرکز برش بزنید. توجه کنید که اگر پارچه را خیلی نزدیک به طرح برش بزنید، دیگر نمی‌توان آن را داخل قالب قرار داد. بعد از برش زدن، سوزن را نخ کنید و دور تا دور پارچه را به صورت کوک بدوزید. (مطابق تصویر) در این مرحله نخ را نکشید و اجازه دهید که آزاد باشد.

نکته: اگر از پارچه نمدی استفاده می‌کنید، نیازی به انجام این مرحله و مراحل ۴، ۵، ۶، ۷، ۸ نیست و کافیست که پس از سوزن دوزی، پارچه نمدی را به قالب بچسبانید.

 

مرحله چهارم: برش زدن مقوا مطابق با اندازه قالب

حالا باید قالب گردنبند مورد نظرتان را جلوی دست بگذارید و یک تکه مقوا را مطابق با اندازه داخل قالب برش بزنید. یعنی اینکه مقوای دایره شکل شما باید کاملا داخل قالب قرار بگیرد و فیکس شود. اگر مقوای بریده شده کوچکتر از اندازه داخل قالب باشد، اطراف گردنبند خالی مانده و نمای آن خراب خواهد شد. از طرفی دیگر اگر مقوای بریده شده از فضای داخلی قالب بزرگتر باشد، نمی‌توان پارچه سوزن دوزی شده را داخل قالب فیکس کرد و چسباند.

 

مرحله پنجم: قرار دادن پنبه در قسمت پشت پارچه

در پنجمین مرحله از ساخت زیورآلات سوزن دوزی، باید پارچه سوزن دوزی شده را مثل تصویر برعکس کنید و مقداری پنبه را داخل پارچه بگذارید. اینکار باعث می‌شود که گردنبند در نهایت برجسته‌تر به نظر برسد.

 

مرحله ششم: قرار دادن مقوا روی پنبه

حالا باید همان مقوایی که مطابق با اندازه قالب بریده بودید را روی پنبه قرار دهید.

 

مرحله هفتم: جمع کردن نخ کوک زده شده

حالا سر نخی که دور تا دور پارچه را با آن کوک زده بودید را بگیرید و محکم بکشید تا پارچه از پشت جمع شود. حواستان باشد که در هنگام جمع کردن نخ، پنبه و مقوا کاملا در زیر پارچه قرار گرفته باشند.

 

مرحله هشتم: دوخت نهایی پارچه

بعد از اینکه نخ را جمع کردید، آن را چند کوک معمولی بزنید و محکم بکشید تا دوخت پارچه از پشت باز نشود. در نهایت هم نخ را گره بزنید و اضافه آن را ببرید.

 

مرحله نهم: چسباندن پارچه سوزن دوزی شده به قالب گردنبند

تبریک میگویم! شما سخت‌ترین مراحل ساخت زیورآلات سوزن دوزی را به پایان رساندید و حالا در مرحله آخر قرار دارید. اکنون باید پارچه سوزن دوزی و آماده شده را به کمک چسب PVA به قالب گردنبند مورد نظر بچسبانید و چند دقیقه با انگشت نگه دارید تا کاملا به قالب بچسبد.