نیمه شب | مجله آنلاین علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب مجله‌ای برای همه
دیابت به عنوان یک بیماری مزمن، زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده دیگر قادر به ساخت انسولین نباشد یا بدن نتواند از انسولین تولید شده به خوبی استفاده کند. بسیاری از افراد در سراسر جهان به این بیماری دچار و مجبور هستند دارو مصرف کنند. این بیماری درمان قطعی ندارد و باید با رژیم غذایی، ورزش و مصرف دارو آن را کنترل کرد. یکی از داروهای مؤثر در کنترل دیابت متفورمین است. در این مطلب قصد داریم به داروی متفورمین برای درمان بیماری دیابت بپردازیم.
بیماری دیابت
بیماری دیابت باعث می‌شود بدن نتواند به میزان کافی انسولین تولید یا از آن بهره بگیرد. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ساخته می‌شود. این هورمون مانند کلیدی عمل می‌کند که اجازه می‌دهد گلوکز از غذایی که می‌خوریم و از طریق جریان خون، به سلول‌های بدن برای تولید انرژی برسد. تمام غذاهای کربوهیدراتی در خون به گلوکز تجزیه می‌شوند. انسولین به گلوکز برای نفوذ به سلول‌ها کمک می‌کند.
عدم توانایی در تولید انسولین یا استفاده مؤثر از آن منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می‌شود (که به عنوان هیپرگلیسمی شناخته می‌شود). در طولانی‌مدت، سطوح بالای گلوکز با آسیب به بدن و نارسایی اندام‌ها و بافت‌های مختلف همراه است.
متفورمین برای درمان دیابت
این دارو برای کاهش تولید گلوکز کبدی، کاهش جذب گلوکز GI و افزایش حساسیت سلول‌های هدف به انسولین استفاده می‌شود. همچنین به عنوان مکملی به همراه رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی مثل کاهش وزن، برای بهبود کنترل گلیسمی (قند خون) در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در نهایت نیاز به تزریق انسولین دارند. توجه داشته باشید که این دارو باعث افزایش وزن نمی‌شود.
انواع متفورمین کدامند؟
هنگامی که نسخه خود را دریافت می‌کنید، ممکن است نام دیگری برای این دارو ذکر شده باشد؛ چرا که شرکت‌های مختلفی این دارو را تولید می‌کنند. اما نکته مهم این است که از نظر خواص دارویی، تفاوتی بین محصولات شرکت‌های مختلف نیست.
این دارو در مارک‌های زیر موجود است:
- بولامین
- دیگمنت
- گلوکوفاژ
- متابت
ممکن است متفورمین در ترکیب با سایر داروهای دیابت در یک قرص وجود داشته باشد. دلیل این امر این است که این دارو به تنهایی کار نمی‌کند و نیاز به حمایت سایر داروها دارد.
موارد مصرف دارو متفورمین
این دارو در دسته بیگوانیدها طبقه‌بندی می‌شود. داروهای موجود در یک دسته بندی، عملکرد مشابهی دارند. این دارو تأثیرات زیر را در بدن بیمار می‌گذارند.
- کاهش میزان گلوکز (قند) ساخته شده در کبد
- کاهش میزان گلوکز جذب شده از طریق بدن
- افزایش اثر انسولین بر بدن
انسولین هورمونی است که به بدن کمک می‌کند تا قند اضافی را از خون خارج کند.
عوارض جانبی دارو متفورمین
قرص‌های خوراکی متفورمین می‌توانند عوارض جانبی خفیف یا جدی ایجاد کنند. لیست زیر حاوی برخی از عوارض جانبی کلیدی است که امکان دارد در هنگام مصرف این دارو رخ دهند. این لیست شامل تمام عوارض جانبی احتمالی نمی‌شود.
عوارض جانبی رایج
عوارض جانبی رایج‌تری که ممکن است با متفورمین رخ دهند، عبارتند از مشکلات معده شامل:
- اسهال
- حالت تهوع
- دل‌درد
- سوزش سر دل
- گاز
اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اما اگر متوجه شدید شدت بیشتری پیدا کرده‌اند یا از بین نمی‌روند، حتماً با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی خطرناک
اگر عوارض جانبی خطرناک داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. علائم عوارض جانبی خطرناک، شامل موارد زیر هستند:
- خستگی
- ضعف
- درد عضلانی غیرمعمول
- مشکل در تنفس
- خواب‌آلودگی غیرمعمول
- معده درد، حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان قلب آهسته یا نامنظم
- هیپوگلیسمی (قند خون پایین) که علائم آن می‌تواند شامل این موارد باشند:
- سردرد
- ضعف
- گیجی
- لرزیدن یا احساس لرزش
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- تحریک‌پذیری
- تعریق
- گرسنگی
- ضربان قلب سریع
- سطوح پایین ویتامین B12 که علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- انرژی کم
- ضعف عضلانی
- از دست دادن اشتها
- سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در دست‌ها یا پاها
جمع‌بندی
متفورمین دارویی است که برای کنترل دیابت نوع 2 تجویز می‌شود؛ اما یک دارو برای درمان قطعی دیابت نیست، بلکه کنترل‌کننده بیماری است. از این دارو باید به همراه رژیم غذایی و ورزش استفاده کرد.
با توجه به این که امروزه بسیاری از افراد برای کسب اطلاعات دارویی به اینترنت مراجعه می‌کنند، لزوم ایجاد یک تارنمای علمی – آموزشی در این زمینه احساس می‌شد. تارنمای داروبین تلاش می‌کند به زبان ساده، اطلاعات پزشکی دارویی را در اختیار مردم قرار دهد. هدف این مجموعه، کمک به مراقبت از خود و دور شدن از سردرگمی در هنگام بیماری است. البته هدف از فعالیت‌های داروبین ایجاد فاصله بین بیمار و کادر پزشکی نیست. بلکه داروبین قصد دارد ارتباط افراد با پزشکان و کادر درمانی را مؤثرتر و معنادار کند.
