نیمه شب مجله علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب یک مجله برای تمام سلیقه ها
عید پاک یکی از تعطیلات رسمی و اعیاد اصلی مسیحیان است. این روز نشانگر رستاخیز حضرت عیسی سه روز پس از مرگ او بعد از به صلیب کشیده شدن است. این روز برای کلیسا عید شادی بخش پایان فصل روزه و توبه است. اولین مراسم ثبت شده از جشن عید پاک مربوط به قرن دوم است و در روز یکشنبه 17 آوریل 2022 جشن گرفته می شود که مصادف با روز 28 فروردین ماه 1401 است.
کلمه انگلیسی Easter که به در آلمانی Ostern گفته میشود، منشا لغوی نامشخصی دارد. یک دیدگاه، که توسط Bede در قرن هشتم بیان شد، این بود که این کلمه از Eostre یا Eostrae، الهه آنگلوساکسون بهار و باروری مشتق شده است. این دیدگاه بر این فرض است که همانند منشأ کریسمس در 25 دسامبر را که مصادف با جشن‌های انقلاب زمستانی بت پرستان است، مسیحیان نیز از نام‌ها و تعطیلات بت پرستان برای جشن‌های مهم خود استفاده میکنند و ریشه کلمه Easter نیز چنین ریشهای دارد. اما چنین دیدگاهی با توجه به ریشه آن که از دین افرادی که باور به خدای یگانه نداردند گرفته شده، بعید به نظر میرسد. در حال حاضر اتفاق نظر پذیرفته شدهای وجود دارد که این کلمه از نام مسیحی هفته عید پاک در albis گرفته شده است. این کلمه در لاتین جمع کلمه alba به معنای سپیده دم است و در آلمانی باستان به eostarum تبدیل شده است که زبان آلمان باستانی ریشه اولیه زبان انگلیسی و آلمانی مدرن است. همچنین در یونان باستان این روز با نام Pascha شناخته میشود که ریشه کلمه Pâques، در فرانسوی است.
تعیین روز عید پاک
به منظور تعیین تاریخی که قرار بود رستاخیز حضرت عیسی در آن برگزار شود و جشن گرفته شود اختلافات و مناقشه زیادی بین مسیحیان به وجود آمد. این اختلاف که به عنوان مجادلات پاسکال شناخته می شود،تا قرن 8 به طول انجامید. در آسیای صغیر، مسیحیان روز به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی را در همان روزی که یهودیان عید فصح یا عید آزادی قوم یهود که یک عید مخصوص یهودیان است، جشن گرفتند. پس روز رستاخیز را دو روز بعد از این عید توجه به روز هفته در نظر گرفتند. اما در غرب، روز رستاخیز حضرت عیسی در اولین روز هفته، یکشنبه، زمانی که ایشان از مرگ برخاسته بود، جشن گرفته می شد. در نتیجه، عید پاک همیشه در اولین یکشنبه پس از روز چهاردهم ماه نیسان در تقویم عبری برگزار می شد. این روز کم کم در بین کلیساها به عنوان روز عید پاک پذیرفته شد و در زمان بعد از آن نیز دستور داده شد که عید پاک باید در اولین یکشنبه پس از اولین ماه کامل پس از اعتدال بهاری (21 مارس) برگزار شود. بنابراین، عید پاک می تواند در هر یکشنبه بین 22 مارس و 25 آوریل باشد. در این روزها، بیشتر مسیحیان فقط در روزهای جمعه از خوردن گوشت به جز ماهی خودداری میکنند، و همچنین از خوردن کافئین، شکلات، تلویزیون یا رسانه‌های اجتماعی دست می‌کشند.
آداب و رسوم عید پاک
در عید پاک نیز همانند کریسمس، سنت‌های زیادی وجود دارد. که برخی از آن ها ارتباط چندانی با جشن رستاخیز مسیحی ندارند و توسط مردم به آن اضافه شده و از آداب و رسوم عامیانه سرچشمه می‌گیرند. رسم کشتن بره در عید پاک هم برگرفته از نامی است که برای حضرت عیسی در کتاب مقدس به کار رفته است و هم نقش بره به عنوان قربانی در اسرائیل باستان است. در دوران باستان، مسیحیان گوشت بره را زیر محراب می گذاشتند و آن را تبرک می کردند و سپس در عید پاک می خوردند. از قرن دوازدهم به بعد نیز روزه داری مسیحیان در عید پاک با وعده‌های غذایی شامل تخم‌مرغ، پنیر، نان و شیرینی‌هایی که به این مناسبت متبرک شده‌اند، به پایان میرسد. در واقع روسم مسیحیان مردم را موظف می کرد که 40 روز (به استثنای یکشنبه ها) روزه بگیرند.
همچنین خرید لباس جدید برای تعطیلات عید پاک نیز از قرن 20 نیز یک رسم تجاری در بین مردم رایج شد اما حتی مسیحیان باستان نیز از رویه پوشیدن لباس های جدید برای عید پاک پیروی می کردند. در آمریکا بسیاری از مغازه ها از این فرصت استفاده می کردند و کلاه یا کت و شلوارهای فانتزی را در این روزها به فروش می رساندند.
استفاده از تخم مرغ های رنگ شده و تزئین شده در روز عید پاک برای اولین بار در قرن سیزدهم مرسوم شد. کلیسا خوردن تخم‌مرغ را در هفته مقدس ممنوع می‌کرد ولی آن ها بر این عقیده بودند که تخم هایی که در این هفته توسط مرغ ها تولید می شود مقدس است و بنابراین آن ها را تزیین می کردند. همچنین در نتیجه این عقیده، تخم مرغ خود نماد رستاخیز شد. درست همانطور که عیسی از قبر برخاست، تخم مرغ نماد زندگی جدیدی است که از پوسته تخم مرغ بیرون می آید. در سنت ارتدکس به تخم‌ها را رنگ قرمز می زنند تا نماد خونی باشد که از حضرت عیسی روی صلیب ریخت.
در نیمه شب بخوانید: تزیین تخم مرغ
شکار تخم مرغ عید پاک در بین کودکان در ایالات متحده آمریکا سرگرمی محبوب در عید پاک است. بانوی اول آمریکا لوسی هیز، همسر رئیس جمهور رادرفورد بی هیز، به در سال 1878، عنوان اولین کسی شناخته می شود که روزی را تحت عنوان اولین تخم مرغ سالانه عید پاک تعیین کرد. در این روز از کودکان و والدینشان دعوت می شد تا در روز دوشنبه بعد از عید پاک، تخم مرغ های خود را روی چمنزار کاخ سفید بغلتانند. اما بعدا این رو به دلیل اتفاقاتی در کاخ سفید منسوخ شد.
رسم کردن خرگوش به عنوان نماد روز عید پاک در نواحی پروتستانی اروپا در قرن هفدهم به وجود آمد اما تا قرن نوزدهم این امر رایج نشد. طبق باور مسیحیان خرگوش عید پاک تخم می گذارد و همچنین آنها را تزئین و پنهان می کند. در ایالات متحده، خرگوش عید پاک نیز در صبح این روز، سبدهایی با اسباب بازی و آب نبات برای کودکان به جای می گذارد. این کار در واقع نماد اعتراض و نادیده گرفتن آداب و رسوم عید پاک کاتولیک توسط مسیحیان پروتستانی بود. اما در برخی از کشورهای اروپایی، حیوانات دیگری نماد این روز هستند. به عنوان مثال در سوییس کوکو (نوعی پرنده) و در وستفالن روباه نماد جایگزین خرگوش هستند.
