در این مقاله از بخش پزشکی وبسایت نیمه شب ، با همه چیز درباره ی داروی پاراستامول یا استامینوفن و مقدار و روش مصرف آن همراه شما خواهیم بود ، جهت مرور این مطلب ، در ادامه همراه ما باشید.
پاراستامول یا استامینوفن چیست؟
پاراستامول که به عنوان استامینوفن نیز شناخته می شود، یکی از دارو های قدیمی و شناخته شده است. این دارو در سال ۱۸۷۷ میلادی برای اولین بار ساخته و مصرف شد. این دارو که پرمصرف ترین داروی مسکن و تب بر است دارویی بی خطر است و بسیاری از دستورالعمل ها ، آن را به عنوان درمان پیش رو توصیه می کنند.
نکته: استامینوفن به دو نوع بدون کدئین و کدئین دار قابل مصرف است.
استامینوفن در دستهای از داروها قرار دارد که به عنوان قرص مسکن و ضد درد شناخته میشود و دارای اثرات کاهندگی تب است. سایر موارد مصرف پاراستامول یا استامینوفن به شرح زیر است:
موارد مصرف پاراستامول یا استامینوفن
پاراستامول یک مهارکننده ضعیف سنتز پروستاگلاندین ها است. اثرات این دارو شبیه به مهارکنندههای انتخابی سیکلواکسیژناز است.
پاراستامول برای درمان بسیاری از بیماری ها مانند سردرد، دردهای عضلانی، آرتریت، کمردرد، دندان درد، سرماخوردگی و تب استفاده می شود. درد در آرتریت خفیف را تسکین می دهد، اما تاثیری بر التهاب و تورم زمینه ای مفصل ندارد.
بیشتر بخوانید: داروهای ممنوعه برای دیابتی ها کدام است؟
تفاوت پاراستامول و استامینوفن: نام دیگر داروی استامینوفن، پاراستامول است ولی این دارو در ایران بیشتر با نام استامینوفن شناخته میشود.
نام تجاری داروی پاراستامول (استامینوفن)
Alvedon , Calpol , Disprol , Hedex , Mandanol , Medinol , Panadol , Acephen , Anacin , Infants’ FeverAll , Mapap , Panadol , Tylenol
کاربرد داروی پاراستامول (استامینوفن)
تسکین درد و تب در کودک و بزرگسال
اشکال دارویی پاراستامول (استامینوفن)
قرص، قرص جویدنی، کپسول، شربت، سوسپانسیون، قطره، آمپول، ویال، شیاف
اطلاعات دارویی پاراستامول (استامینوفن)
داروی پاراستامول (استامینوفن) به گروهی از داروها به نام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تعلق دارد که برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط و به عنوان ضد تب استفاده میشود و در موارد متعددی مانند سردرد، دردهای روماتیسمی، دندان درد، کمر درد، سرماخوردگی و تب کاربرد دارد.
نحوه مصرف پاراستامول یا استامینوفن
شکل مایع پاراستامول را با یک قاشق یا فنجان مخصوص اندازه گیری دوز اندازه گیری کنید، و از اندازه گیری آن با یک قاشق غذاخوری معمولی خودداری کنید. اگر قاشق اندازه گیری دوز ندارید، می توانید آن را از داروخانه تهیه کنید. ممکن است لازم باشد قبل از هر بار استفاده مایع را تکان دهید. دستورالعمل های روی برچسب دارو را دنبال کنید.
قرص جویدنی پاراستامول باید قبل از قورت دادن کاملاً جویده شود.
هنگام استفاده از قرص جوشان پاراستامول از خشک بودن دستان خود اطمینان حاصل کنید. قرص را روی زبان خود قرار دهید. بلافاصله شروع به حل شدن خواهد کرد. قرص را به طور کامل قورت ندهید. اجازه دهید بدون جویدن در دهان حل شود.
پیشنهاد ویژه : برای خرید پاراستامول یا استامینوفن اورجینال انگلیسی کلیک کنید.
برای استفاده از گرانول های جوشان پاراستامول، یک بسته از گرانول ها را در حداقل یک لیوان آب حل کنید. این مخلوط را هم بزنید و بلافاصله تمام آن را بنوشید. برای اطمینان از دریافت کل دوز، در انتها، کمی آب به همان لیوان اضافه کنید، به آرامی بچرخانید و بلافاصله بنوشید.
شیاف رکتوم پاراستامول را به صورت خوراکی مصرف نکنید. این فقط برای استفاده در رکتوم شما است. دست های خود را قبل و بعد از گذاشتن شیاف بشویید.
سعی کنید درست قبل از استفاده از شیاف پاراستامول روده و مثانه خود را خالی کنید. لفاف بیرونی را قبل از قرار دادن شیاف از آن خارج کنید. از دست زدن به مدت طولانی به شیاف خودداری کنید وگرنه در دستان شما ذوب می شود.
برای بهترین نتیجه از شیاف، دراز بکشید و نوک شیاف نوک تیز را ابتدا وارد راست روده کنید. برای چند دقیقه شیاف را نگه دارید. به محض قرار دادن آن، شیاف به سرعت ذوب می شود و ممکن است در حین نگه داشتن آن احساس ناراحتی کمی داشته باشید یا اصلا احساس ناراحتی کنید. بلافاصله پس از قرار دادن شیاف از حمام استفاده نکنید.
مقدار و روش مصرف داروی پاراستامول (استامینوفن)
قبل از شروع درمان با داروی استامینوفن (Acetaminophen)، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک میکند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
دوز و مقدار داروی پاراستامول (استامینوفن)، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن مقدار یا مدت زمان مصرف خودداری نمایید.
در صورت فراموشی یک نوبت مصرف داروی پاراستامول، از مصرف نوبت فراموش شده صرف نظر نموده و نوبت بعدی را طبق برنامه مصرف نمایید. به هیچ وجه مقدار دارو در یک نوبت را دو برابر نکنید.
در صورت مصرف داروی استامینوفن بدون تجویز پزشک، حتماً بروشور دارو را مطالعه نموده و سؤالات خود را از داروساز بپرسی.
مصرف استامینوفن در کودکان باتوجه به سن و وزن آنها، توسط پزشک محاسبه میشود لذا بدون مشورت با پزشک یا داروساز، این دارو را برای کودکان استفاده نکنید تا از عوارض داروی استامینوفن برای کودکان جلوگیری کنید.
داروی استامینوفن با غذا تداخل ندارد و میتوانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید.
در صورتی که از فرم مایع داروی پاراستامول (استامینوفن) استفاده مینمایید، مقدار مصرف در هر نوبت را دقیقاً براساس تجویز پزشک یا داروساز با پیمانه، سرنگ یا قطره چکان مخصوص اندازهگیری نمایید.
موارد منع مصرف داروی پاراستامول (استامینوفن)
به تاریخ انقضای داروی پاراستامول (Paracetamol) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
هرگز داروی استامینوفن (Acetaminophen) را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
چنانچه شرایط زیر را دارید، قبل از تجویز یا مصرف بدون نسخه استامینوفن، پزشک عمومی یا داروساز را در جریان قرار دهید:
حساسیت به این دارو، دیگر داروها یا مواد
بارداری (شما میتوانید سؤالات خود در مورد مصرف قرص پاراستامول در بارداری را از پزشک آنلاین زنان و زایمان بپرسید)
شیردهی
مشکلات کبدی
مشکلات کلیوی
فاویسم
آنمی یا کم خونی
عفونت ویروسی
سوء تغذیه
فنیل کتونوری
در صورتی که از الکل یا فرآوردههای الکلی استفاده میکنید
در صورتی که داروهای دیگری مصرف میکنید
عوارض جانبی داروی پاراستامول (استامینوفن)
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرفکنندگان نیز هیچ نوع عارضهای بروز نمیدهند. یکسری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین میروند. در ادامه به عوارض داروی استامینوفن پرداخته خواهد شد.
در صورت مصرف طولانی مدت داروی پاراستامول (استامینوفن) اگر شاهد علائم زیر بودید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید:
خستگی زیاد
تیره شدن یا کاهش حجم ادرار
شکم درد شدید
زردی صورت و چشمها
داروی استامینوفن، میتواند عوارض نادر اما مهمی داشته باشد که علی رغم اینکه احتمال وقوع آنها کم میباشد اما پیگیری و توجه به آنها بسیار مهم میباشد.
در صورت داشتن علائم زیر فوراً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
سرفه همراه با گلودرد
خشکی و التهاب چشم
بروز لکههای قرمز پوستی
در صورت بروز علائم حساسیت مانند مشکلات تنفسی و ورم صورت یا لبها نیز فوراً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.
در صورت مصرف ناخواسته یا بیش از حد داروی استامینوفن فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
از علائم مسمومیت با داروی استامینوفن میتوان موارد زیر را نام برد:
خستگی
ادرار تیره
تعریق زیاد
تهوع
استفراغ
اسهال همراه با شکم درد
چه زمانی مصرف پاراستامول را متوقف کنیم؟
پس از ۳ روز استفاده همچنان تب دارید.
پس از ۷ روز استفاده (یا ۵ روز در صورت درمان کودک) همچنان درد دارید.
بثورات پوستی، سردرد مداوم، یا هر گونه قرمزی یا تورم دارید.
اگر علائم شما بدتر شود، یا اگر علائم جدیدی دارید.
در حین مصرف پاراستامول، آزمایشات قند ادرار ممکن است نتایج نادرستی به همراه داشته باشد. اگر دیابتی هستید و در طول درمان متوجه تغییراتی در سطح گلوکز خود شدید، با پزشک خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: با این داروهای شیمیایی در مدت کوتاهی لاغر شوید
موارد احتیاط مصرف پاراستامول (استامینوفن)
در صورت ابتلا به نارسایی کبد و نارسایی شدید کلیه از مصرف استامینوفن پرهیز کنید
در صورتی که سابقه حساسیت به استامینوفن دارید از مصرف آن خودداری کنید
در محصولاتی مانند شربت، قرصهای جویدنی، قرصهای جوشان و قطرههای خوراکی اطفال حتما به ماده شیرین کننده توجه کنید، اگر چنانچه فراورده دارویی که در دست دارید حاوی شیرین کننده اسپارتام است، از مصرف آن در مبتلایان به فنیل کتونوریا خودداری کنید.
قطره خوراکی استاگروفن که توسط زاگرس دارو پارسیان تولید میشود فاقد ماده شیرین کننده آسپارتام است لذا در بیماران فنیل کتونوریا قابل استفاده است. با این حال در خصوص مصرف هر نوع فراورده دارویی در این بیماران نظر پزشک یا داروساز را جویا شوید.
برای مصرف استامینوفن در دوران بارداری و شیردهی، حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
تداخلات دارویی پاراستامول (استامینوفن)
ریسک بروز اختلالات کبدی در مصرف همزمان استامینوفن با برخی از داروها تشدید میشود. برخی داروهای ضد قارچ از این دستهاند.
برخی تستهای آزمایشگاهی ممکن است تحت تاثیر مصرف مزمن استامینوفن تغییر کنند به همین دلیل حتما در صورت مصرف طولانی مدت استامینوفن، کادر درمان و آزمایشگاه را در جریان بگذارید.
سخن پایانی
شواهد نشان می دهد که این دارو برای دردهای مزمن اصلاً کار نمی کند. کارآزماییهای بالینی بزرگ، خوب و مستقل و بررسیهای کتابخانه ای دانشمندان در آزمایشات انجام شده به مدت سه ماه نشان میدهد که پاراستامول برای کمردرد مزمن یا آرتریت مانند مسکن های قوی و عمل نمی کند و فقط درد را تا حدودی کاهش می دهد.
دردهای حاد به طور ناگهانی شروع می شوند و پس از مدتی از بین می روند (مثلاً سردرد یا درد بعد از عمل). برای این موارد، بررسیهای انجام شده نشان میدهد که پاراستامول میتواند درد را تسکین دهد، اما اثر تسکینی آن در همه ی افراد یکسان نیست و ممکن است فقط برای تعداد کمی از افراد تاثیر گذار باشد.