مهرهایی که در قدیم برای مهر و موم کردن استفاده می شد از موم ذوب شده ساخته شده و سپس با یک طرح مخصوص ، معمولاً تاج خانوادگی یا حرف اولیه ، طرح تمبر درج می نمود و شما هنوز هم می توانید تمبر موم بسازید و به همین منظور در ادامه مطلب ، آموزش مهر و موم کردن نامه به سبک قدیم گردآوری گردیده تا به وسیله آن ، نامه های خود را به سبک قدیم ، مهر و موم نمایید و به دوستان خود ، ارسال نمایید.
تاریخچه مهر
با توجه به تاریخچه مهر قدیمی ترین طرحهای مهرها و نقش مهرهای باستان، نقوش هندسی بودند که با تکنیک ضعیف و ابزار ساده روی تودههای گلی نقش میبستند و بدین ترتیب مالکیت شیء را نمایش میدادند. مهر در واقع امضایی بود مربوط به افراد مختلف و نمایشی از قدرت اجتماعی که سیستم اقتصادی جامعه را نظم میبخشید. مهرها ی اولیه از قلوه سنگهای کف رودخانه ساخته میشدند.
انواع مهر اولیه
در میان مهرها و نقش مهرهای باستان بطور کلی می توان دو نوع مهر را تشخیص داد: مهرهای استامپی و مهرهای استوانهای. تصاویر روی مهرهای استامپی با قدمتی در حدود ۶۰۰۰ قبل از میلاد به صورت مثبت یا منفی (بسته به جهت حرکت دادن و غلطاندن آن روی گل) حکاکی میشد. آثار کتیبه دار یافت شده از منطقه بین النهرین اطلاعات اجمالی در مورد چگونگی تربیت و آموزش حکاکان، کیفیت کار و مواد سازنده مهر و جایگاه حکاکان در جامعه را به ما نشان میدهند.
بیشتر بخوانید: چگونه یک دفتر برنامه ریزی یا پلنر خلاقانه درست کنیم؟
قدیمی ترین مهر استامپی
قدیمی ترین مهر از نوع استامپی با قدمتی در حدود ۶۰۰۰ قبل از میلاد در دهکدههای نوسنگی بین النهرین شمالی، آسیای صغیر و لوانت به دست آمده است که احتمال میدهند از آن برای رنگ کردن پارچهها یا بدن آدمی استفاده میشده است. در بین النهرین مهرهای استامپی روی تودههای گلی که به دور طنابی پیچیده شده بود و برای حفاظت در پوش ظرف به کار میرفت به دست آمده است. یافتۀ باستان شناختی بخشی از گردن یک کوزه ذخیره آذوقه که با گل مهر و موم شده بود را نشان می دهد.
جنس اولین مهر
با توجه به آنچه در تاریخچه مهر آمده است اولین مهرها احتمالا از قلوه سنگهای کف رودخانه ساخته شده اند که طرحهای هندسی و حیوانات روی آنها حکاکی شده است. برخی از مهرها به شکل حیوانات مختلف چون جوجه تیغی بودند که احتمالا جنبه جادویی و آئینی داشتند. تصاویر انسانی را میتوان روی مهرهای دوره عبید (۳۶۰۰-۵۰۰۰ ق.م) مشاهده کرد. در هزاره چهارم قبل از میلاد جنس مهرها تغییر کرد و از گل پخته، سنگ گچ، سنگ مرمر سفید و شیری رنگ در ساخت مهرها استفاده شد. در دورانهای بعد از سنگهایی چون سنگ آهن، سنگ یمانی قرمز یا خاکستری، سنگ یشم، سنگ سلیمانی، لاجورد و همچنین استخوان و عاج و عقیق نیز استفاده میشد. شکل مهرها متفاوت بوده به صورت دکمهای، نیمهکروی، بیضی، مخروطی، مکعب و مستطیل مشاهده شده است.
انواع مهر و موم در باستان
براساس عملکرد مهرها و نقش مهرهای باستان میتوان آنها را به چند گروه تقسیم کرد:۱- مهرهای شخصی : مهرهایی بودند که هیچگونه محدودیتی در استفاده از آنها برای طبقات مختلف مردم وجود نداشت و شخص بنابر تمایل خود میتوانست یک یا چند عدد از آنها را داشته باشد.
۲- مهرهای محلی و رسمی : این گروه مهرهای شخصی درباری اند که به طور مسلم نسبت به گروه اول محدوده کوچکتری را شامل میشوند.
۳- مهرهای نذری : این گونه مهرها را شاه یا کاهن یا افراد عادی به یک خدا و یا معبد اهدا میکردند که در واقع جزو دارایی او محسوب میشدند. گاهی این مهرها به طور ویژه فقط به خدا تعلق داشت. گروهی معتقدند که این گونه مهرها در معاملات رسمی معابد و به وسیله کاهنان مورد استفاده قرار میگرفتند.
بررسیهای انجام شده در حوزه ی تاریخچه مهر نشان میدهد که حکاکان مهرها و نقش مهرهای باستان احتمالاً متعلق به طبقه خاصی در ارتباط با کاخها بودند.
اولین مرحله ساخت مهر، شکل دادن سنگ بود که با ابزار تراشنده تیز صورت میگرفت. خراشندههای اولیه سنگهایی چون کوارتز و سنگ سمباده بودند. پس از شکل دادن سنگ نوبت به سوراخ کردن آنها میرسید که با متههای سنگی که دارای نوک کروی یا لولهای بودند صورت میگرفت. مرحله بعدی ایجاد طرح روی مهر بود. چگونگی سبک حکاکی در شکل ابزار تاثیر میگذاشت. ساده ترین ابزار یک قلم حکاکی با نوک اریب یا تیز بود.
آموزش ساخت مهر قدیمی
وسایل لازم برای ساخت مهر و موم:
- چوب پنبه ، مهره شطرنج یا خاک رس پلیمری
- دکمه فانتزی
- چسب تفنگی
طرز ساخت مهر و موم:
برای ساخت مهر قدیمی ، ابتدا باید دسته مهر را بسازید و برای ساخت دسته مهر می توانید از چوب پنبه یا یک مهره قدیمی شطرنج استفاده نمایید، همچنین می توانید با چرخاندن مقداری گل رس پلیمری به اندازه اندازه انگشت شست خود ، دسته مهر را درست کرده و آن را برای پخت درون فر یا مایکروفر قرار دهید.
نکات مهر و موم
*مواد گل رس دار معمولا داخل کوره قرار می گیرند تا پخته شوند و به دلیل عدم موجود بودن کوره در منازل ، می توان از فر یا مایکروفر جایگزین آن استفاده نمود.
*اگر تصمیم به استفاده از قطعه شطرنج دارید ، حتماً نمد کف مهره را جدا نمایید.
*در صورت استفاده از گل رس های پلیمری ، بسته به ضخامت قطعه ، محصول ساخته شده بر پایه آنها ، باید 20 تا 30 دقیقه در دمای 135 درجه سانتیگراد پخته شوند.
پس از آنکه دسته مهر را ساختید نوبت به طرح و نقش مهر می رسد. برای این منظور ، دکمه جالبی را پیدا کنید که بتوانید به عنوان نقش تمبر خود از آن استفاده کنید. دکمه های پالتو برای این کار عالی هستند زیرا دارای طرح های زیبا هستند و در صورت نیافتن دکمه مناسب ، می توانید از انواع سینه بند ، سنجاق سینه یا … استفاده کنید.
مراحل ساخت مهر و موم
-
با چسب داغ دکمه را به دسته بچسبانید. مطمئن شوید که از چسب کافی استفاده می کنید تا دکمه به طور محکم در قسمت انتهایی دسته قرار بگیرد. اگر از قطعه شطرنج یا دسته ساخته شده بر پایه گل رس پلیمری استفاده می کنید ، می توانید برای نگه داشتن بیشتر از خاک رس اپوکسی دو بخشی استفاده کنید.
- همچنین می توانید از نوع دیگری از چسب مقاوم مانند چسب صنعتی استفاده کنید و از چسب مایع مخصوص مدرسه استفاده نکنید زیرا به اندازه کافی قوی نیست.
- بگذارید چسب تنظیم شود. اگر از چسب داغ استفاده کرده اید ممکن است فرایند چسبیدن فقط چند دقیقه طول می کشد اما اگر از اپوکسی دو قسمتی استفاده کرده اید ، ممکن است تایم چسبندگی طولانی تر شود.
- از تمبر استفاده کنید. برای این منظور ، مقداری روغن را روی قسمت طراحی تمبر آغشته کرده و سپس آن را درون موم یا چسب داغ فشار دهید. چند ثانیه صبر کنید و سپس به آرامی تمبر را بردارید تا نقش مهر و موم به طور کامل درج شود.
آموزش مهر و موم کردن نامه به سبک قدیم
برای این منظور ، یک قطره چسب داغ را روی مهر و موم موم بگذارید و سپس آن را بر روی یک نامه یا یک پاکت فشار دهید.
- برای این کار حتماً از چسب گرم تفنگی با درجه حرارت پایین استفاده کنید. یک چسب گرم تفنگی در دمای بالا مهر و موم را ذوب می کند.
بیشتر بخوانید: معرفی 10 اپلیکیشن برتر برای برنامه ریزی و مدیریت کارهای روزانه
- قبل از فشار دادن آن به موم یا چسب داغ ، تمبر خود را به آرامی روغنی کنید زیرا آن از چسبیدن مهر جلوگیری می کند. شما می توانید از هر نوع روغن استفاده کنید ، اما یک روغن ارزان (مانند روغن نباتی) بهترین کاربرد را دارد.
- اگر از چندین مهر استفاده می کنید ، بگذارید هر چند وقت یکبار آنها خنک شوند که برای این منظور می توانید آن را در یخچال یا بر روی یخ قرار دهید.
سخن پایانی
مهر و موم نامه ، روشی کاربردی و سنتی و زیباست که امروزه که رد و بدل پیام ها از طریق دنیای مجازی صورت می گیرد و ارسال نامه های کاغذی کمی منسوخ شده است ، به کمک آن می توان ، این رسم کهنه را زنده کرد و حال و هوای جدیدی را به فضای ارتباطات بخشید.