نیمه شب | مجله آنلاین علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب مجله‌ای برای همه
در سالیان اخیر، میزان مصرف ظروف یک بار مصرف و پلاستیکی به شدت بالا رفته است و این ظروف دارای عوارضی هستند و به همین جهت در این مقاله به عوارض استفاده از وسایل پلاستیکی که بهتر است ندانید! پرداخته شده است و از آن جهت، بر واژه ندانستن تاکید شده است که چرا که این عوارض آنقدر شدید است که ممکن است باور نکنید.
آیا وسایل پلاستیکی عوارض دارند؟
بله و این عوارض به آن دلیل است که وسایل پلاستیکی، ساخته شده از مواد شیمیایی به نام پلیمر هستند، پلیمر در واقع محصول خام پلاستیک است که در طبیعت به شکل‌های مختلف یافت می‌شود. پلیمرها خود از به هم پیوستن میلیون‌ها مولکول به نام مونومر ساخته می‌شوند. مونومرها موادی سمی و مضر برای سلامت انسان و طبیعت می‌باشد. البته اگر فرایندِ تبدیل، اصولی و طبق استاندارهای لازم صورت بگیرد مشکلی برای سلامت انسان به وجود نمی‌آورد.
PBA یا بیس‌فینول‌آ یک ماده شیمیایی است که به بسیاری از محصولات تجاری مثل قوطی‌های کنسرو، و محصولات بهداشتی بانوان اضافه می‌شود.
PBA در سال ۱۹۸۰ کشف شد ولی در دهۀ ۱۹۵۰ شیمیدان‌ها متوجه شدند که می‌توانند از ترکیب این ماده سایر ترکیبات پلاستیک‌های پلی‌کربنات محکم و انعطاف‌پذیر به دست آورند که امروزه استفاده از این مواد در ظروف یکبار مصرف، محصولات مربوط به نوزادان مثل شیشۀ شیر و همینطور بطری‌های آب و سایر محصولات پلاستیکی رایج است؛ که البته در بعضی کشورهای پیشرفته استفاده از این ماده شیمیایی برای وسایل نوزادان منع شده است.
بیشتر بخوانید: نکات نگهداری و مراقبت از ظروف چوبی و افزایش طول عمر آنها
ما از طریق خوردن غذا در ظروف پلاستیکی و همچنین غذاهایی که در ظروف حاوی این مادۀ شیمیایی نگهداری می‌شوند، مثل قوطی‌های کنسرو که برای جلوگیری از پوسیدگی فلز دیواره‌های داخلی قوطی‌ها را پوشش می‌دهند، این سم را وارد بدن خود میکنیم!
اثرات مخرب
تأثیر بر سطح هورمون ها، مغز و قلب
اولین عارضه از عوارض وسایل پلاستیکی، اثر سو بر هورمون و مغز و قلب است. برخی کارشناسان معتقدند PBA که مادۀ متشکلۀ ظروف پلاستیکی است می‌تواند در بدن انسان به عنوان یک هورمون عمل کند و در نتیجه سطح نرمال هورمون‌ها و فرآیند رشد در جنین، نوزادان و کودکان را مختل کند. همچنین تأثیر منفی این سم بر روی مغز و رفتار نوزادان و کودکان نیز جای نگرانی دارد.
یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد که افراد بزرگسالی که مقدار بیشتری از این مادۀ شیمیایی را در بدن خود داشته باشند بیشتر دچار مشکلات قبلی می‌شوند، البته این افزایش می‌تواند مستقیماً متأثر از PBA نباشد.
سایر مشکلات پزشکی
در خصوص ارتباط بین قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی موجود در ظروف پلاستیکی و ابتلا به مشکلاتی نظیر چاقی مفرط، دیابت نوع دو، اختلال بیش‌فعالی و کمبود توجه و تمرکز و برخی دیگر از مشکلاتt تحقیقاتی انجام شده است که بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها و در امان ماندن از عوارض وسایل پلاستیکی تا حد امکان از ظروف پلاستکی و غذاهای کنسروشده استفاده نکنیم.
احتمال ابتلا به سرطان
احتمال ابتلا به سرطان، یکی دیگر از عوارض وسایل پلاستیکی است. اگر مواد غذایی با دمای بالاتر از ۴۰ درجه در ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی قرار بگیرند، به خروج ماده‌ای شیمیایی منجر می‌شود که این ماده بیش از ۷۷ نوع بیماری سرطان‌زا را به همراه دارد! برای جلوگیری از مضرات ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف از قرار دادن این مواد در مجاورت حرارت بالا و یا دمای پایین (یخ زدن)، جلوگیری شود.
برای جلوگیری از مضرات ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف از قرار دادن این مواد در مجاورت حرارت بالا و یا دمای پایین (یخ زدن)، جلوگیری شود.
نوشیدن چای و یا آب یخ در ظروف پلاستیکی، البته در صورت استفادۀ مدام در دراز مدت می‌تواند باعث به وجود آمدن سرطان دستگاه گوارش شود. قرار دادن نان داغ در کیسه‌های پلاستیکی باعث آزاد شدن سم و راه یافتن آن به سیستم غذایی و بدن انسان و در نتیجه سرطان خواهد شد.
متأسفانه مضرات ظروف پلاستیکی تقریباً در همۀ زمان‌ها و همۀ مکان‌ها ما را تهدید می‌کند، در ایام ماه مبارک رمضان و سایر ایام و اعیاد مذهبی شاهد توزیع و استفادۀ فراوان این ظروف هستیم.
عوارض وسایل پلاستیکی بر طبیعت
از عوارض وسایل پلاستیکی همین بس که از پلاستیک و مواد پلاستیکی به عنوان قاتل خاموش طبیعت یاد شده است. تأثیر این مواد و خسارت‌های جبران‌ناپذیر آن بر این نعمت خدادای بر هیچ‌کس پوشیده نیست. زمانی که این مواد پلاستیکی جایگزین ظروف گلی، کاغذ و پارچه شدند هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که این جایگزین‌ها روزی به دشمن طبیعت تبدیل خواهند شد!
پلاستیک‌ها به دلیل قیمت ارزان و تعدد موارد استفاده، به اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و بلااستثناء عاقبت همۀ آنها زباله شدن است و متأسفانه صدها سال طول می‌کشند تا تجزیه و نابود شوند. زباله‌های پلاستیکی یکی از معضلات و مشکلات بزرگ محیط زیست هستند.
همین پاکت‌های پلاستیکی که ما روزانه میزان زیادی از آن را استفاده میکنیم و دور می‌ریزیم، گاهاً به وسیلۀ باد جا به جا می‌شوند و وارد رودخانه‌ها و کانال‌های آب شده موجب گرفتگی آبراه می‌شوند. این گرفتگی‌ها باعث تجمع آب و ساکن ماندن آن و به وجود آمدن انواع حشرات موزی شده و نتیجۀ آن بازگشت به زندگی ما و تأثیر آن بر سلامت ماست. بسیاری از این کیسه‌های پلاستیکی وارد دریاها شده و باعث خفگی جانوران آبزی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: علائم زیر ظروف پلاستیکی و شیشه ای نگهداری غذا چه معنا و مفهومی دارند؟
اگر این روند به همین صورت ادامه یابد، فاجعه‌ای را شاهد خواهیم بود که در آیند‌ه‌ای نه چندان دور گریبان همۀ ما را خواهد گرفت. درک عمق این فاجعه کار سختی نیست اگر بدانیم فقط یک پلاستیک ۵۰۰ سال زمان نیاز دارد تا تجزیه شود!
تاثیر بر زنان باردار
یکی از عوارض وسایل پلاستیکی این است که نوشیدن آب از بطری پلاستیکی یا سرو غذا از وسایل پلاستیکی در حین بارداری، می‌تواند به بچه آسیب برساند. خانم‌های باردارباید توجه ویژه‌ای به تغذیه خود داشته باشند. بی دقتی در خوردن و نوشیدن، می‌تواند از همان ابتدا منجر به بروز بیماری‌های آتی در بچه شود.
ظروف و وسایل کودکان که حاوی BPA است
امروزه بر کسی پوشیده نیست که آنچه می‌خوریم و می‌نوشیم از مواد شیمیایی و نگهدارنده ها تشکیل شده‌اند. تمامی این عوامل نه تنها برای سلامت مادرمضر است، بلکه به بچه نیز آسیب می‌رسانند. همیشه در حین خرید، توجه دقیقی را به غذاها و وسایل پلاستیکی داشته باشید و همینطور پس از خرید، مواد غذایی را سالم مصرف نماییم. حتی یک چیز ساده مانند نوشیدن آب نیز می‌تواند بر سلامت شما تأثیر بگذارد.
بر اساس مطالعهٔ تازه‌ای که توسط انجمن غدد درون‌ریز در واشنگتن انجام گرفته، خانم‌های بارداری که از بطری پلاستیکی آب می‌نوشند، کودکشان را در خطر چاقی قرار می‌دهند. محققین اعتقاد دارند که مادهٔ شیمیایی بیسفنول (BPA) که یک ایجادکنندهٔ اختلال در هورمون است، می‌تواند با افزایش خطر چاقی در کودک مرتبط باشد. وقتی‌که کودک در معرض BPA قرار می‌گیرد، حساسیت کمتری را نسبت به هورمون کنترل‌کنندهٔ اشتها پیدا می‌کند.
متخصصین تأیید کرده‌اند که از این نتایج متعجب نشدند و هشدار دادند که عوامل محیطی می‌توانند منجر به افزایش چاقی در جامعه شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض BPA در سرتاسر جهان مشاهده می‌شود. بیش از ۹۰ درصد جامعهٔ تحت مطالعه دارای سطح قابل‌ردیابی از BPA بودند و این ترکیب در ادرارشان مشاهده گردید.
دلایل تولید وسایل پلاستیکی
علی‌رغم عوارض وسایل پلاستیکی برای انسان و طبیعت باز هم شاهد تولید انبوه این مواد آسیب‌زا و مضر هستیم؛ به این دلیل که اجباری برای رعایت استاندارد توسط مسئولین ذی‌ربط به تولیدکنندگان ابلاغ نشده است. این اجبار می‌تواند یکی از عوامل محدودکنندۀ تولید این ظروف باشد که متأسفانه در این زمینه تلاشی صورت نگرفته و اکثر تولیدکننده‌ها بدون مجوز در حال تولید هستند.
سخن پایانی
بهتر است که جایگزین ظروف و وسایل پلاستیکی، از ظروف گیاهی استفاده گردد و به دلیل طبیعی بودن و تجزیه پذیر بودن ظروف گیاهی، مصرف آنها از سوی وزارت بهداشت، همواره توصیه می شود. در واقع بهترین ظروف یکبار مصرف، ظروفی هستند که از مواد سلولزی که ریشه گیاهی دارند، ساخته می‌شوند، اما همیشگی هم نباید از این ظروف استفاده نمود چرا که ایمنی صد در صد هم نخواهند داشت.
