قلیان همان یار شفیق دورهمیهایی است که اکثر ما آن را نسبت به سیگار بیخطرتر میدانیم، اما از عوارض باورنکردنی آن بیخبریم. عوارض قلیان آنقدری هست که نخواهید از آن به عنوان گل مجلس در جمعهای دوستانه یا هنگام رفتن به طبیعت استفاده کنید. به همین دلیل، ما تصمیم گرفتیم که در این مقاله، عوارض تلخ و خاموش مصرف قلیان را بررسی کنیم.
قلیان حاوی چه ترکیباتی است؟
همانطور که از ظاهرش مشخص است، از یک پایه با کاسه پرآب و لوله باریک بلند که گاهی بسیار هم شکیل و چشمنواز است تشکیل شده است. اما اصل ماجرا، توتون و تنباکویی است که با دود استنشاق شده از آنها شروع به درست کردن حلقه یا اشکال مختلف دیگر از دهان میکنیم و از این حرکت لذت زیادی هم میبریم. مونوکسید کربن، ترکیبات هیدروکربنها، نیکوتین، قیر، فلزات سنگین و… چند نمونه از مواد سمی و مضری هستند که در دود قلیان وجود دارند. شاید خیلی از افرادی که عاشق قلیان کشیدن هستند، با این دلیل خود را قانع کنند که چون داخل قلیان آب وجود دارد، دود رد شده از آن فیلتر و تمام مواد سمیاش دفع خواهند شد. اما باید بدانید که اصلا اینطور نیست. چون که آب توانایی فیلتر کردن تمام ذرات ریز را ندارد و تنها میتواند ۵٪ از آنها را فیلتر کند.
بیایید قلیان را با سیگار مقایسه کنیم!
اگر شما هم جزو افرادی هستید که فکر میکنید قلیان کشیدن به اندازه کشیدن سیگار ضرر ندارد، باید بدانید که نیکوتین قلیان حدود ۲ تا ۳ برابر سیگار است و نیکوتین همان ماده اعتیادآوری است که به اندازه سیگار سمی است. از طرفی دیگر، مقدار مونوکسید کربن قلیان در مقایسه با سیگار ۱٠ برابر بیشتر است و ۵٠ برابر سرب بیشتری دارد. یک حقیقت دیگر، این است که هر یک ساعت قلیان کشیدن، معادل با کشیدن ۱٠٠ تا ۲٠٠ نخ سیگار است. همچنین کشیدن قلیان با لوله آب، ۵۹ برابر بیشتر از سیگار دود تولید میکند. در نتیجه، خودتان هم به خوبی متوجه شدید که قلیان چند برابر بیشتر از سیگار باعث وارد شدن دودهای سمی به ریه میشود و عوارض آن نسبت به سیگار خیلی بیشتر است.
پیامدهای تلخ و باور نکردنی کشیدن قلیان
۱_خطر ابتلا به سرطان، بدترین عارضه مصرف قلیان
شاید بد نباشد که بررسی عوارض قلیان را از سمیترین و کشندهترین آنها شروع کنیم، خطر ابتلا به سرطان!
برای گرم کردن تنباکوی قلیان از زغال استفاده میشود و در طی همین فرایند گرم کردن، دودی که حاوی مواد سمی زیادی مثل مونوکسید کربن و هیدروکربنهای چند حلقهای آروماتیک سرطانزا است تولید میشود. از آنجایی که تعداد نفس عمیق و دور کشیدن در قلیان خیلی بیشتر و عمیقتر از سیگار است، حجم دود تنفس شده توسط قلیان به ۲٠٠ برابر سیگار هم میرسد و همانطور که گفته شد، در چنین شرایطی هیچ کاری از آب قلیان برای فیلتر کردن مواد سمی برنمیآید. طبق تحقیقاتی که در این باره انجام شده، مشخص شده است که سطح آنتی ژن کارسینوامبریونیک در افرادی که خیلی قلیان میکشند بالاتر است که بالا بودن سطح این آنتی ژن با ایجاد تومور در ارتباط است.
احتمال ابتلا به سرطان ریه، لوزالعمده، مستانه، پانکراس، کارسینوما، دهان، ریه، معده و مری تمام خطراتی هستند که فرد با کشیدن قلیان، آنها را با میل خود در آغوش خواهد کشید.
۲_خطر ابتلا به ام اس
این یک حقیقت تلخ است، اما باید بدانید که در سالهای اخیر روند مبتلا شدن به بیماری ام اس در کشورمان روبه افزایش بوده است. عوامل مختلف و زیادی در این مشکل نقش دارند که شیوع مصرف قلیان و سیگار، تنها یک مورد از آنهاست. پس این خیلی مهم است که جهت پیشگیری از بروز این بیماری، به قلیان به چشم یک وسیله سرگرمکننده و بیخطر نگاه نکنید.
۳_آسیب رساندن به دیگران
این اصلا منصفانه نیست که افرادی که حتی لب به قلیان هم نمیزنند، در عوارض منفی آن با فردی که قلیان میکشد شریک شوند. اما متاسفانه در این مورد تر و خشک با هم میسوزند و افراد غیردودی هم در معرض مواد سمی استنشاق شده از قلیان قرار میگیرند. حتی از آنجایی که کودکان بیشترین زمان خود را در خانه میگذرانند، از عوارض قلیان در امان نیستند و کشیدن قلیان در خانه، باعث کوچک شدن حجم ریه آنها خواهد شد.
۴_عاملی برای بروز پیرپوستی زودرس
اگر بخواهیم به یکی از ملموسترین عوارض قلیان اشاره کنیم، میتوانیم از همین مورد نام ببریم. چون قطعا شما هم تا به حال افراد سیگاری یا قلیانی زیادی را دیدهاید که خیلی زودتر از آنچه که باید به چین و چروک، تیرگی و کدر شدن پوست گرفتار شدهاند. دلیل این اتفاق، این است که تنباکو جریان اکسیژنرسانی در پوست را کاهش میدهد و زمانی که این اتفاق بیوفتد، مواد مغذی کمتری به پوست میرسد. در نتیجه میتوان گفت که قلیان کشیدن نه تنها اندامهای داخلی را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه عوارض قلیان کشیدن در اندامهای خارجی مثل پوست نیز کاملا قابل مشاهده است.
۵_خطر ابتلا به بیماریهای عفونی
همانطور که میدانید، معمولا قلیان کشیدن یک سرگرمی یا تفریح دسته جمعی است و احتمال اینکه فرد دهانه قلیان خود را با دوستان خود و بدون عوض کردن سری به اشتراک بگذارد خیلی بالاست. از طرفی دیگر، احتمال اینکه لولههای قلیان در مکانهای عمومی مثل سفرهخانه، قهوهخانه، کافه یا رستوران تعویض یا تمیز نشود بسیار زیاد است. در نتیجه چنین اتفاقاتی، راه برای شیوع بیماریهای مسری حسابی باز میشود و ابتلا به بیماریهای اینچنینی از جمله هپاتیت، مونونوکلئوز، تبخال، سل، هلیکوباکتر و سایر بیماریهای عفونی، قارچی و باکتریایی دور از انتظار نخواهد بود.
۶_کاهش دادن سطح اکسیژن خون
همانطور که گفتیم، قلیان کشیدن توانایی خون در حمل اکسیژن در بدن را کمتر میکند و این اختلال توسط مونوکسید کربن موجود در دود قلیان اتفاق میافتد. اما این اختلال علاوه بر پیرپوستی، تاثیرات منفی دیگری مثل بیخوابی و سکته در فرد را به وجود خواهد آورد.
۷_خطر ابتلا به بیماری قبلی
افزایش احتمال ابتلا به بیماریها و مشکلات قلبی مختلف از جمله آریتمی قلبی (نامنظم شدن ضربان قلب)، نارسایی احتقانی قلب، حملات قلبی و گرفتگی عروق قلبی از مشکلات خطرناک دیگری است که فرد قلیانی با کشیدن قلیان نصیب قلب یا بهتر است بگوییم حیاتیترین عضو بدن خود خواهد کرد. چون که مواد سمی موجود در دود قلیان توانایی این را دارند که در عروق جا خوش کنند و با وارد کردن فشار به جریان خون، باعث سفت شدن شریانها، تصلب شریان و محدود کردن سرخرگها بشوند. از طرفی دیگر، سنگین قلیان کشیدن یا به اصطلاح خودمانی گرفتن کامهای سنگین از قلیان، یک عامل اصلی برای پیشرفت بیماری قلبی کرونری محسوب میشود.
۸_خطر ابتلا به بیماریهای ریوی و تنفسی
همانطور که گفته شد، با هر بار قلیان کشیدن مقدار زیادی از ماده سمی مونوکسید کربن استنشاق میشود. این مورد در افرادی که از قلیان کامهای سنگین میگیرند بسیار شدیدتر است. این ترکیبات نرم در ریه لانه میکنند و احتمال بروز هرگونه مشکلی که فکرش را بکنید، از جمله خس خس سینه، سرفه، التهابات ریه، خارش گلو، گرفتگی قفسه سینه و حتی سل و برونشیت مزمن را نیز در بدن فرد ایجاد میکنند. پس این که خطر ابتلا به مشکلات ریوی و تنفسی را یکی از مهمترین عوارض قلیان بدانیم، اغراقآمیز نیست.
۹_اثرات منفی بر باروری و سلامت نوزاد
شاید از شنیدن اینکه تا به حال بیشتر از ۳٠٠ نوع ماده سمی در دود استنشاق شده از نیکوتین موجود در قلیان دیده شده است حسابی تعجب کنید. اما باید بدانید که تمامی این مواد مضر بر روی باروری هم تاثیرات منفی زیادی میگذارند و از آنجایی که دود قلیان خطرات مشابهی با دود سیگار دارد، نباید توسط بانوان باردار استعمال شود. چون استعمال قلیان توسط خانمهای حامله باعث متولد شدن نوزادانی با وزن کم و مبتلا به آسم خواهد شد.
۱٠_خطر بروز سکته مغزی
کشیدن سیگار و قلیان، باعث بسته شدن رگهای مغزی میشود و زمانی که این رگها مسدود شوند، خون به مغز نمیرسد و در نهایت احتمال بروز سکته مغزی به وجود خواهد آمد.
سایر عوارض قلیان که باید بدانید
• حساسیت
• خارش
• پوکی استخوان
• افزایش آلرژیهای درون بینی یا رینیت
• سینوزیت
• تحریک آدرنالین و افزایش فشار خون