با آمدن بهار و رسیدن عیدنوروز اکثر خانوادههای ایرانی برای خوشیمن و مبارک شدن سال جدید به تکاپو و جنبوجوش میافتند تا آداب و رسوم را طبق باور پیشینیان خود اجرا کنند. سفرهی شب عید تمام خانوادههای ایرانی بر اساس سنت محلی مربوط به خود مملو از غذاهای متنوع و مختلف است. رشتهپلو، سبزیپلو با کوکو یا ماهی، از جمله غذاهایی هستند که معمولاً در شب عید در سفرهی اکثر ایرانیان دیده میشود. اما فلسفه خوردن این غذاها در شب عید چیست؟ در ادامهی این مقاله به بررسی آن میپردازیم.
شب عید و رسمورسومات آن:
در هر کشور و حتی در هر شهری سال نو با رسم و سنتهای محلی مربوط به آنها همراه است. یکی از سنتها و رسومات اکثر شهرهای ایران پختن غذاهای مخصوص است و اغلب تا تاریخ ۱۳ فروردین ادامه دارد، حتی در روز چهارشنبهسوری آخرین چهارشنبهی سال هم، غذاهای مخصوص آن روز پخته میشود. در کنار پخت همهی غذاها نیتی وجود دارد و تاریخ آن به زمانهای دور برمیگردد، پیشینیان ما با توجه به دلایل و باورهای خاص خود غذاهای شب عید را انتخاب کرده بودند و معتقد بودند که در سال جدید باید اجاق خانه روشن باشد و از خانه دود بیرون بیاید. هر شهری و منطقهای طبق عادات محلی و باوری که دارند غذای مخصوص به خود را برای مناسبتهای مخصوص آماده میکنند. آداب و رسوم عید نوروز مراسم زیبا و نمادین بوده که هدف از انجام آنها به جریان انداختن شادی و نشاط و دعوت خیر و برکت به زندگی است.
در نیمهشب بخوانید:فلسفه ی سفره ی هفت سین عید نوروز و تاریخچه سین های داخل سفره
رشتهپلو:
رشتهپلو یکی از غذاهای بسیار قدیمی و بیشتر باب میل نسل قدیم و افراد مسن میباشد و بیشتر در شب عید به عنوان اولین نهار یا اولین شام سال جدید پخته میشود و اصولاً دومین غذای شب عید است، ولی در بسیاری از شهرستانها به عنوان اولین غذای سال مورد استفاده قرار میگیرد. در آذربایجان، کرمانشاه و اراک پخت آن رواج دارد. رشتهی رشته پلو از آرد، گندم، آب و نمک تهیه میشود و جزو فرآورده های خمیری است و کالری آن به کالری آن بالا نان و غلات شبیه است و باعث چاقی میشود. ترکیبات آن با ترکیبات رشته آش یکسان است فقط کمی سبوس آن بیشتر است. همراه با خرما و کشمش سرخ شده پخته میشود و بسته به سلیقه و رسم محلی بعضی اوقات مرغ سرخ شده هم در کنار آن سرو میشود و اغلب از کدو حلوایی تکه شده به ضخامت یک سانتیمتر به عنوان تهدیگ آن استفاده میشود.
در نیمهشب بخوانید:غذای مخصوص شب عید در شهرهای مختلف ایران
باور رایج در مورد رشتهپلو:
رشتهپلو غذایی بسیار مقوی میباشد و جزو غذاهایی با مزاج گرم به شمار میرود. از قدیم مردم بر این باورند که خوردن آن باعث میشود از ابتدای سال رشتهی کارها دستشان بیاید و همه چیز طبق برنامه و منظم پیش برود و بر اوضاع زندگی خود اشراف داشته باشند. طبق باوری دیگر دراز شدن عمر مانند رشته در سالهای پیشهرو از فواید خوردن رشتهپلو در سال نو میباشد.
آداب تهیه و خوردن رشتهپلو:
آداب تهیه و خوردن رشتهپلو بدین گونه بود که اگر دختر یا پسر بخت بسته در خانه داشتند، زمانی که قرار بود رشتهپلو کشیده شود و به سر سفرهها بیاید، باید آنها از خانه خارج میشدند و سپس در میزدند و بعد از شنیدن چه کسی پشت در است، و آنها جواب میدادند که منم،یک بشقاب رشتهپلو را از دست مادربزرگ یا مادر خود میگرفتند و بیرون از خانه ۲ لقمه از رشتهپلو را میخوردند و سپس به منزل برمیگشتند تا بختشان باز میشد. باور دیگر در مورد دختران بخت بسته بود که آنها باید زیر شعلهی اجاق گاز را برای پخت رشتهپلو روشن میکردند. اگر سرپرست خانواده در کارش دچار مشکل شده بود برای گشایش در کسب و کارش بشقاب اول برای او کشیده میشد و خود رشته خشک شدهی رشتهپلو را داخل کیف پول خود برای رفع بی پولی قرار میدادند. در قدیم زنان رشتهی رشته پلو را خود تهیه میکردند و این باعث طعم بهتر غذا میشد. در تبریز رشتهپلو در کنار سایر غذاها در مراسم بله برون سرو میشد و اعتقاد داشتند که این کار شگون دارند.
طرز تهیه رشتهپلو:
اگر قرار است در کنار رشتهپلو، گوشت مرغ سرو شود، ابتدا آن را با یک عدد پیاز و یک عدد برگبو که بوی مرغ را بگیرد و ۶ تا ۹ لیوان آب بگذارید کاملاً بپزد، بعد از پخت گوشت، پیاز و برگ بو را خارج کنید. یک عدد پیاز را خرد کنید و تفت دهید و مقداری ادویه به آن اضافه کنید،سپس گوشت را اضافه کرده تا کمی سرخ شود و در صورت تمایل میتوانید مقداری زعفران دم کرده هم به مخلوط گوشت و پیاز اضافه کنید. در صورتی که خرما و کشمش در کنار رشتهپلو قرار میدهید آن را در روغن کاملاً سرخ کنید. برای تهیهی برنج هم آن را چند ساعت قبل از پخت غذا در آب خیس کنید و بگذارید در آب بماند و کمی هم نمک به آب آن اضافه کنید، سپس در قابلمهای که قرار است رشته پلو را در آن تهیه کنید آب بریزید و بگذارید که آب به جوش بیاید و بعد از اینکه آب جوشید، آب برنج خیسخورده را خالی کنید و برنج را داخل آب جوشیده بریزید و اجازه دهید برنج داخل آب پخته شود، ۵ دقیقه مانده به اتمام پخت،رشته را به برنج اضافه کنید و چند دقیقه صبر کنید و سپس برنج و رشته را با هم آبکش کنید. کف قابلمه را در صورت تمایل کدو حلوایی و یا هر چیز دیگری که مد نظر دارید به عنوان ته دیگ قرار دهید و مخلوط برنج و رشته را داخل آن بریزید و اجازه دهید دم بکشد بعد از پخت، رشته پلو را همراه با گوشت طعمدار شده سرو کنید.
در نیمهشب بخوانید:طرز تهیه رشته پلو؛ غذای خوشمزه و مجلسی ایرانی
جشن نوروز یکی از قدیمیترین جشنها میباشد که از دوران باستان تاکنون همه ساله مردم ایران با نو شدن سال آن را جشن میگیرند. رسم و رسومات جذاب شب عید نوروز در بهار حال و هوای دیگری به خانهی همه ایرانیها میدهد و باعث طراوت و نشاط در خانه همه ایرانیان میشود. یکی از هیجانانگیزترین و جذابترین رسم و رسوم عید نوروز غذاهای مخصوص میباشد که خودش به تنهایی لذت بسیار زیادی دارد که رشتهپلو و سبزیپلو جزو مهمترین و محبوبترین غذاهای شب عید ایرانیان است.