زراعت زعفران | آشنایی با روش های پرورش گیاه زعفران

همه ما آشنایی مختصری با گیاه زعفران داریم. این گیاه محبوب از قدیم الایام در کشور ما کشت شده است. زعفران یک ادویه بسیار گران و ارزشمند است که به واسطه ارزش دارویی و غذایی آن کاربرد فراوانی دارد. رنگ‚ طعم‚ بو‚ ارزش دارویی و ارزش غذایی این گیاه در سرتاسر دنیا محبوبیت زیادی پیدا کرده است و همین منجر شده ارزش اقتصادی زیاد و درآمدزایی فراوانی به همراه داشته باشد. علاوه بر این‚ این گیاه حجم کمی دارد و زراعت آن نیز به آب کمی نیاز دارد. در مقالات  قبلی با خواص زعفران و موارد منع مصرف آشنا شدیم. در این مقاله از وب سایت نیمه شب به موضوع زراعت زعفران و روش های پرورش گیاه زعفران می‌پردازیم.

زراعت زعفران

برای کشت این گیاه ارزشمند شرایط خاص و ویژه‌ای نیاز است. یکی از موارد مهم برای زراعت زعفران مربوط به آب و هوا است. این گیاه معمولا در مناطقی با زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم و خشک رشد خوبی دارد. این گیاه در هوی معتدل و ابتدای فصل پاییز محصول می‌دهد. در اواخر اردیبهشت نیز با زرد شدن برگ‌ها دوره استراحت خود را آغاز می‌کند. در زمان استراحت زعفران زار به هی عنوان نباید آبیاری شود. به این علت که اگر در فصل تابستان یعنی در زمان خواب‚ پیاز این گیاه آبیاری شود فاسد شده و از بین می‌رود. زمان استراحت چیزی حدود پنج ماه یعنی تقریبا تا اوایل شهریور ماه به طول می‌انجامد.

اما زمان آبیاری گیاه زعفران دقیقا زمانی است که دیگر محصولات نیاز به آب ندارند. تعداد دفعات آبیاری هم کاملا به منطقه زراعت آن بستگی دارد. شما باید با توجه به منطقه و میزان بارندگی در آن ۳ تا ۷ بار پیاز زعفران را آبیاری نمایید.

با توجه به موارد گفته شده باید بدانید که این گیاه می‌تواند در هر منطقه‌ای از کشور ما رشد کند. در صورتی که آن منطقه در تابستان بدون رطوبت بوده و در زمستان نیز گرم نباشد. گیاه زعفران مقاومت بسیار خوبی در هوای سرد دارد. همچنین در هوای سرد رشد بسیار خوبی نیز خواهد داشت. به صورت کلی می‌توان گفت که گیاه زعفران در مناطقی رشد خوبی دارد که حداکثر دما ۳۵ تا ۴۰ درجه و حداقل ۳۰- درجه باشد و ارتفاع از سطح دریا هم حدود ۱۳۰۰ تا ۲۵۰۰ متر باشد.

اگر شما گیاه زعفران را در خرداد ماه کشت کنید‚ این گیاه در همان سال اول محصول می‌دهد. اما در صورتی که شما آن را در شهریورماه کشت کنید گل دهی آن در سال اول کم خواهد بود.

روش های پرورش گیاه زعفران

به صورت کلی برای زراعت گیاه زعفران دو روش وجود دارد. روش سنتی و روش گلخانه‌ای روش‌های پرورش گیاه زعفران می‌باشند. در ادامه این مقاله به معرفی و شرح هر یک از روش‌های زراعت زعفران می‌پردازیم.

زراعت زعفران به روش سنتی

برای پرورش زعفران به روش سنتی به یاد داشته باشید که باید به خاک مناسب دقت زیادی داشته باشید. به این دلیل که این گیاه در خاکی از شن و رس باشد گل می‌دهد. بهتر است که این خاک در فصل پاییز و یا زمستان شخم زده شود.

کشاورزان برای زراعت گیاه زعفران به روش سنتی‚ قبل از هر کاری زمین را با کود حیوانی غنی می‌کنند. بعد از انجام این کار پیاز زعفران را از مرداد ماه تا شهریور ماه در زمین می‌کارند. سپس بعد از گذشت حدودا یک ماه یعنی در اواسط مهر ماه باید این خاک برای اولین بار آبیاری شود. بعد از این کار شما پس از گذشت ۱۵ تا ۲۰ روز گل‌های این گیاه را مشاهده خواهید کرد. سپس شما باید تا پایان آبان ماه گل‌های زعفران را برداشت کنید. البته این کار زمان خاصی دارد که حتما باید رعایت شود. هر روز از طلوع آفتاب و تا پیش از ساعت ۹ صبح باید گل‌های گیاه زعفران را بچینید. به این دلیل که بعد از این زمان گل‌های این گیاه بسته می‌شوند. برداشت گل‌های این گیاه حتما با دست انجام می‌گیرد و مرحله دشواری است. به همین دلیل نیاز تعداد کارگر است که در نتیجه منجر به گران شدن این ادویه می‌شود.

اما به این دلیل که تغییر آب و هوا و ایجاد شرایطی مانند سیل و یا خشکسالی غیر قابل پیش بینی و کنترل است‚ می‌توان گفت که ممکن است این روش برای زراعت و پرورش زعفران ممکن است با ضرر همراه باشد. همچنین شیوع آفت و بیماری هم شرایط مشابهی دارد.

پرورش گیاه زعفران به روش گلخانه‌ای

روش دومی که برای پرورش زعفران وجود دارد روش گلخانه‌ای است. در این روش برای پرورش این گیاه به آب کمتر و همچنین فضای کمتری احتیاج است. عملا این روش تفاوت چندانی با روش سنتی ندارد. ولی به خاطر مزایای آن در حال حاضر در تعداد زیادی از کشورها از این روش به عنوان روش اصلی برای زراعت زعفران استفاده می‌شود.

یکی دیگر از مزایای استفاده از روش گلخانه‌ای این است که روند برداشت محصول در آن ده برابر سرعت بیشتری نسبت به روش قبلی دارد. همین مورد باعث می‌شود که برداشت محصول هزینه کمتری را به همراه داشته باشد. به یاد داشته باشید که برداشت محصول در روش اول بسیار پر هزینه است و همین باعث می‌شود که محصول گران‌تر شود. روش گلخانه‌ای خود شامل دو روش هیدروپونیک یا آب کشت و روش آیروپونیک یا هوا کشت می‌شود.

• روش هیدروپونیک یا آب کشت: در این روش به جای قرار دادن ریشه گیاه در خاک‚ آن را در هوای بسیار مرطوب و یا در مواد جامد غیر خاکی مرطوب قرار می‌دهند.
• روش آیروپونیک یا هوا کشت: در این روش نیز ریشه گیاه در هوا به صورت معلق قرار می‌گیرد. این گیاه توسط اسپری آب که شامل مواد معدنی و کود شیمیایی است تغذیه می‌شود.

انتخاب پیاز زعفران

یکی از موارد بسیار مهمی که برای زراعت زعفران باید مد نظر قرار بدهید انتخاب پیاز زعفران است. چون کیفیت پیاز زعفران تاثیر مستقیم روی کیفیت محصول نهایی شما خواهد داشت. پیاززعفران در واقع غده‌ای توپر و سفید است که طعم شیرین دارد. در انتخاب پیاز زعفران دقت داشته باشید که بهتر است قطر آن‌ها ۳ تا ۵ سانت و وزنشان نیز بیشتر از ۸ گرم باشد. این پیاز معمولا برای شما محصولی مرغوب و با کیفیت را به همراه خواهد داشت.

همچنین در انتخاب پیاز زعفران‚ علاوه بر موارد گفته شده دقت داشته باشید که حتما پیازها بدون آفت و بیماری و همچنین بدون پوسیدگی و لکه باشند. استفاده از پیازهای مزارع ۳ یا ۴ ساله انتخاب بهتری خواهد بود. بهتر است از پیازهایی استفاده شود که نهایتا ۳ هفته از زمان برداشتشان گذشته باشد. مورد دیگری که حتما باید درباره پیاز رعفران پیاده سازی کنید ضد عفونی کردن آن‌هاست. به یاد داشته باشید که پیش از کشت حتما پیازها را توسط قارچ کش ضد عفونی نمایید.

به یاد داشته باشید در هنگام کشت حتما پوسته‌های اضافی و همچنین ته پیاز جدا کنید.