سیلیس یک عنصر نافلز است و یکی از فراوان ترین عناصر در پوسته زمین می باشد. سیلیس با اکسیژن ترکیب شده و پیوندهای بسیار قدرتمندی را ایجاد می کند. یکی از عمده ترین ترکیبات سیلیس، سیلیکات سدیم (Na2SiO3) است که در آن دی اکسید سیلیس (SiO2) با کربنات سدیم (Na2CO3) ترکیب می شود.
چسب سیلیکات سدیم چیست؟
سیلیکات سدیم مادهی اصلی در ساخت انواع شیشه ها می باشد. از این رو سیلیکات سدیم مایع را آب شیشه یا شیشه مایع نیز می گویند. البته از این ماده به صورت جامد نیز استفاده های فراوانی می شود. سیلیکات سدیم هم به صورت مایع و هم جامد، مصارف زیادی دارد. از جمله این مصارف می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تصفیه آب و کنترل سایندگی لولههای آب
2- فرمول بندی لعاب و مینا
3- صابونسازی، تولید انواع اسپری ها و پاک کننده های صنعتی و عمومی
4- تولید چسب
5- سیمان سازی، محصولات ساختمانی و سازههای بتنی
6- تولید رنگ و پوشش
7- تهیه قالب ریخته گری
8- شناورسازی کانه
9- پایدارسازی
10- صنعت کاغذ
11- به عنوان پیش ماده سیلیس برای تولید زئولیت
12- کارتن سازی
13- صنعت پارچه
14- پتروشیمی
15- صنایع تولید کاشی و سرامیک
همان طور که گفته شد؛ در ساخت انواع چسب ها نیز از سیلیس و ترکیبات آن استفاده می شود. یکی از معروفترین و پرکاربردترین چسب ها، چسب سیلیکات سدیم است.
علاوه بر موارد ذکر شده؛ در بسیاری از صنایع و واحدهای صنعتی از این چسب استفاده می شود. به علاوه در تعمیرگاه های خودرو، خانه ها و منازل نیز به عنوان یک درزگیر و آب بند قوی از این چسب استفاده می شود.
الف) سیلیکات سدیم مایع
ب) بلورهای ناخالص سیلیکات سدیم |
مهمترین کاربردهای چـسب سیلیکات سدیم:
چسب سیلیکات سدیم مصارف متعدد و فراوانی دارد. یکی از عمده ترین دلایل خرید چسب سیلیکات سدیم و مصرف زیاد آن؛ پایین بودن قیمت آن است. به علاوه کم خطر بودن و سازگار بودن با محیط زیست نیز باعث شده خرید چسب سیلیکات سدیم و مصرف آن روز به روز افزایش داشته باشد.
البته ناگفته نماند چسب های سیلیکات سدیم با درصدهای مختلفی در بازار عرضه می شوند و کاربردهای متفاوتی نیز دارند. بنابراین در زمان خرید چسب سیلیکات سدیم این نکته باید مد نظر قرار گیرد.
از جمله این کاربردها می توان به صنایع کارتن سازی اشاره کرد. در واقع این صنعت بیشترین میزان خرید چسب سیلیکات سدیم را دارد.
از چسب سیلیکات سدیم برای تولید ورقههای کارتنی و لولههای مقوایی استفاده می شود. با کمک این چسب به راحتی می توان ورق های نازک بازیافتی کاغذ و مقوا را به یکدیگر چسباند و ورق های ضخیم کارتنی را تولید کرد. از چسب نشاسته نیز می توان برای این منظور استفاده کرد. اما همانطور که گفته شد قیمت پایین چسب سیلیکات سدیم تمایل به خرید چسب سیلیکات سدیم و مصرف آن را توجیه می کند. به علاوه می توان با افزودن برخی از مواد چسبندگی این ماده را نیز تقویت نمود.
در ساختمان سازی و ایجاد سازه های بتنی مانند انواع تونلها نیز از این چسب استفاده های زیادی می شود. زیرا سیلیکات باعث می شود سیمان زودتر خود را بگیرد. به عبارتی واکنش سیلیکات و کلسیم باعث افزایش خاصیت گیرایش سیمان و سازه های بتنی می شود. در تونل ها این خاصیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در تونل سازی؛ بعد از قرار دادن بلوک های سیمانی چسب سیلیکات سدیم و سیمان به طور همزمان به پشت بلوک ها تزریق می شود. در نتیجه سیمان به سرعت خشک می شود. به این علت در این صنعت نیز مصرف و خرید چسب سیلیکات سدیم نسبتا زیاد است.
استفاده از چسب سیلیکات سدیم برای آب بندی و درزگیری |
تولید چسب سـیلیکات سـدیم:
چسب سیلیکات سدیم را می توان با دو روش تر و خشک تهیه کرد. روش خشک کاربرد بیشتری دارد و در کوره هایی با دمای ۱۴۵۰ درجه انجام می شود. در این کوره ها شن و کربنات سدیم را با یکدیگر ترکیب کرده و ذوب می کنند. البته ترکیب درصد هر کدام از این مواد باید مورد توجه قرار گیرد. در غیر این صورت ترکیب حاصل نامحلول خواهد بود. به دلیل وجود ناخالصی های آهن؛ رنگ مواد به دست آمده آبی تا سبز روشن است.
برای حذف این ناخالصی ها؛ ابتدا کریستال ها را خرد کرده و سپس آنها را در آب حل می کنند. سپس با استفاده از اعمال فیلتراسیون ناخالصی ها حذف شده و سیلیکات سدیم خالص به دست می آید.
تولید به روش تر نیز یکی دیگر از روش های تولید سیلیکات سدیم است. در این روش سود سوزآور با سیلیس ترکیب شده و در راکتورهای با دما و فشار مشخص قرار داده می شود. این روش خیلی متداول نیست و کاربرد چندانی ندارد.
قیمت چسب تولید شده به روش خشک خیلی کمتر از روش تر می باشد. این نکته در قیمت تمام شده و خرید چسب سیلیکات سدیم تاثیر گذار است. در این خصوص؛ شرکت سیلیکات گستر اصفهان در زمینهی تولید انواع سیلیکات سدیم مایع، پودری و جامد فعالیت می کند. این واحد تولیدی با بیش از 30 سال تجربهی مفید در زمینه تولید سیلیکات سدیم یکی از قدیمی ترین و معتبرترین واحدهای تولیدی این ماده در کشور است.