پودر پروتئین چه فواید و خطراتی دارد؟

پودر پروتئین ، پودری است که برخی از گیاهخواران با مصرف این نوع پروتئین ، کاستی های رژیم غذایی خود را جبران می کنند، ورزشکاران می خواهند که با سرعت بیشتری عضله سازی کنند و بسیاری دیگر نیز دنبال غذایی می گردند که خیلی سریع آماده شده و چربی زیادی نیز نداشته باشد و به همین دلیل ، به دنبال پودرهای پروتئین می روند اما اینکه پودر پروتئین چه فواید و خطراتی دارد؟ موضوعی است که در این مقاله ، به بررسی آن خواهیم پرداخت.

پودرهای پروتئینی فرم هایی از پروتئین های گیاهی هستند که به پودر تبدیل شده اند . این پروتئین های گیاهی شامل : سویا ، نخود فرنگی ، برنج و سیب زمینی می باشند. همچنین برای تهیه این پودر ها از منابع حیوانی نیز استفاده می شود منابعی مانند : تخم مرغ و شیر . این پودر ها ممکن است حاوی ترکیبات دیگری مانند طعم دهنده های مصنوعی ، ویتامین ، مواد معدنی ،غلیظ کننده ها و قند های مصنوعی نیز باشند.

هنگام مقایسه و خرید پودرهای پروتئینی حتما به لیست مواد تشکیل دهنده بر روی آن دقت کنید. مواد افزودنی مثل کافئین ، کراتین و شیرین کننده ها گاهی در این پودرها قرار دارند اما در تبلیغات ذکر نشده است.   مصرف این مواد ممکن است برای مصرف کننده مضر باشد.مقدار پروتئین موجود در هر اسکوپ می تواند از ۱۰ تا ۳۰ گرم متغیر باشد. این میزان در مکمل های مورد استفاده برای ساخت عضله نسبت به مکمل های دیگر بیشتر است و در مکمل های مورد استفاده برای کاهش وزن کمتر است.

سهولت استفاده و در دسترس بودن مهم ترین برتری پودرهای پروتئینی بر غذاهای طبیعی حاوی پروتئین است؛ به خصوص برای ورزشکاران یا کسانی که قصد دارند مقدار پروتئین رژیم غذاییشان را به هر دلیلی بالا ببرند. دکتر درایر در این باره می گوید:” حتی ورزشکاران نیز که به مقدار زیادی پروتئین نیاز دارند می  توانند ان را از طریق غذایی که مصرف می کنند تامین نمایند. اما مسئله شبیه این است که آیا شما می خواهید پس از یک مسابقه دو نیمه ماراتن ماست و دانه های خوراکی داشت باشید یا مکمل های پروتئینی؟ به همین ترتیب اگر مصرف پروتئین شما پایین است و میلی به خوردن سینه مرغ برای شام ندارید بهترین راه این است که مقداری از این ماده را با دسر یا غذاهای آبکی خود مخلوط کنید”.

پروتئین به عنوان یک ماده مغذی خیلی زود باعث می شود که احساس سیری کنید و این موضوع باعث جلوگیری از زیاده روی در غذا خوردن می شود و حجم عضلات شما برای حفظ متابولیسم بدنتان در بیشترین حد خود را حفظ می کند. این پودرها فواید متابولیکی کمی دارند اگر کالری آن ها کم باشد. بسیاری از این پودرها حاوی شیرابه (پروتئین وی)، سویا و یا کازئین (پروتئین شیر) هستند که پروتئین هایی با کیفیت بالا دارای ۹ آمینو اسید ضروری را در خود دارند که بدون آن ها بدن قادر به ادامه شرایط خوب خود نخواهد بود.

میزان نیاز یک فرد ورزشکار به پروتئین حدود دو برابر نیاز یک فرد معمولی است زیرا آن ها مقدار زیادی انرژی سوزانده و فرآیند تخریب، بازسازی و ساخت عضله در بدن آن ها به مقدار قابل توجهی ترکیبات پروتئینی نیاز دارد. همچنین بسیاری از افراد گیاهخوار، از این ترکیبات به عنوان جایگزینی برای منابع غذایی جانوری مانند گوشت قرمز، لبنیات و تخم پرندگان استفاده می کنند.

میزان قابل مجاز برای مصرف پروتئین به طور روزانه حدود ۸ دهم گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که برای یک فرد حدود ۷۰ کیلوگرمی چیزی در حدود ۵۴ گرم در روز خواهد بود. البته به گفته متخصصان تغذیه و سلامتی ” این برآوردها بسیار محافظه کارانه در نظر گرفته شده اند زیرا با افزایش سن حجم عضلات شما کاهش خواهد یافت، و بسیار مهم است که مقدار کافی از پروتئین مصرف شود تا حجم عضلات بدن حفط شود حتی اگر ورزشکار نباشید”.

به عنوان مثال یک فرد بالغ با وزن متعادل باید بین ۲۰ تا ۲۵ درصد از کالری روزانه اش را از پروتئین تهیه نماید: یعنی ۱۰۰ تا ۱۲۵ گرم گوشت در روز برای یک فرد معمولی با رژیم غذایی به ارزش ۲٫۰۰۰ کالری. نیاز به پروتیئن در هر فردی با دیگری متفاوت است، بدین ترتیب افراد بزرگسال یا کسانی که در حال ریکاوری از یک جراحی یا بیماری هستند به مقدار بیشتری گوشت نیاز دارند.

مقدار زیاد پروتئین (بالاتر از ۳۵ درصد کالری روزانه) می تواند به ناراحتی هایی مانند تهوع، گرفتگی عضلات، خستگی، سردرد و نفخ شود. حتی برخی کارشناسان بر این باورند که این موضوع باعث می شود که کلیه ها مجبور شوند بیش از پیش کار کنند که این موضوع می تواند مشکلاتی جدی برای کسانی که از قبل ناهنجاری های کلیوی دارند را در پی داشته باشد. همچنین مصرف مقادیر زیاد پروتئین باعث دفع بیش از حد کلسیم شده که در ادامه کاهش بافت استخوانی را در پی خواهد داشت. از دست رفتن آب بدن یکی از دیگر خطراتی است که با مصرف بی رویه پروتئین همراه می شود.

بسیاری از این محصولات حاوی روغن ها، قند، پوبیوتیک ها یا آمینو اسیدهای اضافه هستند. روغن ها و قندهای اضافی به معنای دریافت مقادیر بیشتری کالری است که پتانسیل افزایش وزن را افزایش خواهند داد. همچنین معمولاً روی جعبه این ترکیبات مکمل ادعاهایی وجود دارد که نمی توان به راحتی صحت و سقم آن ها را مشخص کرد. درایر در این باره می گوید:” در یکی از آن هایی که من خود دیدم دانه های برنج قهوه ای وجود داشت.

این ترکیب ۲۰ گرم قند دارد که در واقع به اندازه ۵ قاشق چایخوری شکر است. در واقع این ترکیبات تماماً پروتئین نیست”.برخی از پودرهای پروتئینی ممکن است حاوی ترکیبات درج نشده ای مانند محرک ها یا حتی استروئیدها باشند.

در واقع در بسیاری از موارد مصرف کنندگان هیچ تفاوتی بین این پروتئین ها قایل نمی شوند اما مطالعه ترکیبات و مشخصاتی که روی هر یک از این محصولات نوشته شده بسیار ضروری است. برخی از گیاهان می تواند مقادیر زیادی از فلزات سنگین را از طریق ریشه از خاک اطزافشان جذب نمایند که بعدها در صورت این که به خوبی غربال و مدیریت نشوند به درون پودر پروتئینی راه خواهند یافت. علاوه بر این که در ترکیب برخی از این پودرها مواد بدون خاصیت قابل توجه ریخته می شود در برخی نیز موادی وجود دارد که برای سلامتی شما مضر است.

یک متخصص تغذیه می تواند در انتخاب پودر تغذیه به شما کمک زیادی بکند و مراجعه به پزشک در طول مصرف این پودرها نیز می تواند خطر بیماری های کلیوی یا ناهنجاری های ناشی از دفع کلسیم را کاهش دهد. در صورت مصرف پودرهای پروتئینی مطمئن شوید که مقدار کافی آب همراه آن ها مصرف می کنید.

حتما اطلاعات روی بسته یا قوطی پروتئین را خوانده و با ترکیبات پودری که قرار است بخورید آشنا شوید. در بسیاری از موارد مصرف مقدار کافی از غذاهای پروتئین دار نیاز شما به این پودرها را مرتفع می کند؛ برای مثال یک کاسه ماست یونانی و یک مشت بادام حاوی ۲۴ گرم پروتئین است که ارزش غذایی آن با مصرف همین مقدار پودر پروتئین برابری می کند.

همچنین بهتر است از پودر شیر کم چرب هم به عنوان یک گزینه ی در دسترس و ارزان قیمت به جای پودرهای پروتئینی استفاده نمایید. نکته مهم دیگر این است که همه نوع غذایی بخورید زیرا هر کدام از ان ها حاوی مواد مغذی خاصی هستند که بدن به آن ها نیاز دارند. در واقع پودرهای پروتئینی نقش مکمل دارند و نمی توانند جای غذا را بگیرند.

قبل از مصرف مکمل بدنسازی پروتئین وی ایزوله بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. مخصوصا مصرف این مکمل در دوران بارداری و شیردهی بسیار حساس است و حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شود.

در مصرف این مکمل باید به دوز مصرفی توجه داشته باشید. مصرف بالای مکمل بدنسازی پروتئین وی ایزوله مشکلاتی از جمله تهوع، سردرد، افزایش حرکات روده، افزایش تشنگی و گرفتگی عضلات، نفخ و بی اشتهایی می شود.

افرادی که از داروهای خاص  استفاده می کنند و از بیماری های زوال عقل و پوکی استخوان رنج می برند باید در رابطه با مصرف این مکمل بسیار محتاط باشند.

همانطور که در مورد تمامی مکمل ها بدان اشاره کردیم، سنتز پروتئین در کبد صورت می گیرد. افرادی که از بیماری های کبدی و کلیوی رنج می برند باید در مورد مصرف مکمل بدنسازی پروتئین وی ایزوله بسیار محتاط باشند.

همچنین مصرف این مکمل اگر همراه با ورزش نباشد به کلیه ها آسیب وارد می کند.

واکنش های آلرژیک واکنشهایی هستند که به ندرت در اثر مصرف این مکملها رخ می دهند. اما در صورت بروز تنگی نفس و تورم مصرف آن را بلافاصله قطع کنید.

افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند هرگز نباید از این مکمل استفاده کنند. زیرا این مکمل از شیر تهیه می شود و همان اثرات را دارد.

مطمئنا مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین برای بدن لازم و ضروری می باشد. اما مصرف بیش از اندازه آن توصیه نمی شود. پودر های پروتئینی یکی از راه های دریافت پروتئین برای ورزشکاران می باشند که می تواند به تناسب اندام آنها کمک کند . اما توجه به این نکته ضروری است که علاوه بر اثراتی که بر روی افزایش حجم عضلات می گذارند می توانند خطراتی را نیز به همراه داشته باشند. اگر تمایل به مصرف این پودرها دارید به یاد داشته باشید این محصولات معمولا کنترل نشده هستند در صورت بروز عوارض جانبی غیر معمول مصرف را قطع کنید علاوه بر آن قبل از شروع مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.