تلسکوپ جیمز وب به زبان ساده

روز ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ میلاد یعنی درست در روز کریسمس، دانشمندان مرکز فضایی امریکا (ناسا) بزرگترین هدیه قرن را به مردم جهان اهدا کردند. این هدیه بزرگترین و پیشرفته ترین تلسکوپ جهان و با ارزش ترین آنهاست که ده‌ها و شاید بتوان گفت صدها دانشمند در کشورهای آمریکا و کانادا و اروپا برای طراحی و ساخت آن که بیشتر از ۲۵ سال بطول انجامید تلاش کردند. آن‌ها برای عملکرد درست هر قطعه و هر تکه آن، بارها و بارها آزمایش کردند که امکان هر خطایی را به صفر برسانند زیرا جای هیچ گونه اشتباه وجود نداشت. تلسکوپ جیمز وب از پیشرفته ترین علم بشر و بالاترین دانش مهندسی برخوردار است و برای ساخت آن حدودا ۱۰ میلیارد دلار هزینه شده است.

تلسکوپ جیمز وب به زبان ساده

آینه‌های این تلسکوپ دو بخش است؛ بخش اول آینه‌های اولیه است که از ۱۸ آینه ۶ ضلعی تشکیل شده؛ این آینه‌ها با قرار گرفتن در کنار هم، تشکیل یک آینه واحد با قطر ۶. ۵ متر را می‌دهند و در عقب قرار دارند. همچنین یک آینه ثانویه در جلوی تلسکوپ قرار دارد. این آینه‌ها از عنصر بریلیوم ساخته شده که این عنصر بسیار سبک و محکم است. بر روی آینه‌ها، روکشی بسیار نازک از طلا کشیده شده که وزن مقدار طلای آن جمعا ۴۸. ۲۵ گرم است. در زیر آینه‌ها، ۵ لایه محافظ وجود دارد که تلسکوپ را از گزند نور و گرمای خورشید دور نگه میدارد. در حالیکه یک طرف آنها ۸۵+درجه سانتی گراد است، در طرف دیگر آن، دما به ۲۲۳- تا ۲۳۳- درجه می‌رسد و آنقدر سرد است که میتوان گاز هیدروژن را به مایع تبدیل کرد. این از ویژگی لایه‌های محافظ است؛ این لایه‌ها به نازکی یک پلاستیک فریزر است که روی آن‌ها از لایه نازک آلومینیم پوشیده شده و برای جلوگیری از انتقال حرارت لایه‌ها، از هم جدا هستند و بین آنها فضای خالی وجود دارد.

مکان تلسکوپ جیمز وب

تلسکوپ جیمز وب در مکانی در ۱. ۵ میلیون کیلومتری زمین در فضا قرار خواهد گرفت و تحت گرانش زمین و ماه و مریخ و خورشید، به دور مدار خود و به دور خورشید، زیر سایه زمین خواهد چرخید و مدت ماموریت آن، ده سال خواهد بود. در این مدت امکان خطراتی از جمله برخورد ذرات فضایی با آن وجود دارد و اگر مشکلی برای این تلسکوپ به وجود آید، امکان اینکه فضانوردان بتوانند به آنجا رفته و آن را تعمیر کنند وجود ندارد اما طراحی آن به گونه‌ای است که در صورت مواجه با مشکلات، تا حدی که برای آن پیش بینی شده، خود تلسکوپ می‌تواند آن را برطرف کند.

همانطور که قبلا گفته شد این تلسکوپ در روز ۲۵دسامبر ۲۰۲۱ درست در روز کریسمس از منطقه‌ای بنام French Guiana در شرق برزیل پرتاب شد و پرتاب آن به وسیله موشکی بنام آریان ۵ که ساخت کشور‌های اروپا و کانادا است انجام شد. بزرگی این تلسکوپ به اندازه یک زمین تنیس و وزن آن ۷ تن است. این تلسکوپ دارای باله‌هایی پوشیده از سلول‌های خورشیدی، برای جذب انرژی خورشید است. این سلول‌ها بلافاصله بعد از خروج از جو باز شدند تا به تامین سوخت کمک کنند.

بیشتر بخوانید: کشف دریاچه آب در مریخ؛ آیا کشف دریاچه آب امید به زندگی در مریخ را افزایش می‌دهد؟

دانشمندان تا دهه ۸۰ میلادی، اطلاعات کمتری نسبت به کیهان داشتند و بعد از قرار گرفتن تلسکوپ هابل در فضا، دید آنها بسیار تغییر کرد و خیلی از ناشناخته‌ها برای آنان روشن شد. دانش جدید، پرسش‌های زیادی را پیش روی آنها قرار داد و از آنجا که عطش علم برای برای انسان سیری ناپذیر است و بشر همواره فراتر از دانش خود می‌اندیشد، دانشمندان را بر آن داشت که چنین ریسک اقتصادی را در ترازوی عقل خود بیازمایند. هر چند ممکن است بتوانند با فروش اطلاعات و فیلم‌های تلسکوپ جیمز وب به کمپانی‌های بزرگ، هزینه آن را جبران کنند.

فرق تلسکوپ جیمز وب با تلسکوپ هابل چیست؟

تلسکوپ جیمز وب بزرگتر از تلسکوپ هابل و وسعت دیدش صد برابر آن است. تلسکوپ جیمز وب می‌تواند نور‌های فرو سرخ را که از ابتدای جهان و تولد کیهان گسیل شده را دریافت کرده و پرده از راز چگونگی تشکیل جهان بردارد. جیمز وب همچنین می‌تواند کهکشان‌ها و ستارگان و سیاراتی را رصد کند که از توان تلسکوپ هابل خارج است. همچنین این تلسکوپ می‌تواند آثار حیات و موجودات احتمالی روی سیارات را ببیند و وجود بسیاری از ناشناخته‌ها را روشن کند و دید بشر را نسبت به جهان آفرینش تغییر دهد؛ به همین دلیل به تلسکوپ جیمز وب، ماشین زمان هم می‌گویند زیرا قادر است تا ۱۳. ۸ میلیارد سال نوری را بطور واضح رصد کند و نحوه تشکیل شدن کهکشان‌های اولیه را ببیند. این تلسکوپ مکمل تلسکوپ هابل است و نام آن گرفته شده از نام جیمز وب، دانشمند ناسا است که ماموریت‌های اپلو را در دهه ۶۰ میلادی مدیریت می‌کرد. او علاوه بر این، ۷۵ ماموریت دیگر را در سازمان فضایی ناسا بر عهده داشته است.

سخن آخر

انسان‌های قرن ۲۱ بسیار خوشبختند که می‌توانند این رویداد تاریخی را مشاهده کنند. پدیده‌ای که دانشمندان بزرگی مانند انیشتن و نیوتن و کپلر و غیره که پیشگامان رسیدن به چنین روزی بوده‌اند، از دیدن آن بی بهره اند. ماموریت این تلسکوپ ده سال است که در این مدت با فرستادن اطلاعات از فضا، به دانشمندان کمک کرده و تغییرات و دگرگونی‌های شگرفی در دانسته‌های آنها ایجاد خواهد کرد و پرده از راز‌های علم بر خواهد داشت. باید تا ۶ ماه آینده منتظر بمانیم و امیدوار باشیم که تا آن زمان مشکلی برای تلسکوپ جیمز وب پیش نیاید و به سلامت در جایگاه خود قرار گیرد.