حساسیت های پوستی با خارش و سوزش پوست همراه است و معمولا کهیر یا دانه های ریزی هم روی پوست زده می شود. این بیماری را می توان بیشتر در افراد مسن و اطفال دید. حساسیت های پوستی با خشکی و خارش پوست همراه است و گاهی قرمزی چشم را هم بدنبال دارد.
از حساسیت های پوستی دیگر می توان گفت که برای بسیاری از افراد در نقاط مختلف کره زمین فصل زیبای بهار همراه با مشکلات زیادی است که اکثراً ناشی از افزایش گرده گلها و درختان در فضا است. در بهار گردهافشانی گیاهان همراه با بادهای خنک بهاری باعث مشکلات تنفسی، چشمی و پوستی در برخی افراد میشود که این حساسیت در سایر فصل ها نسبت به فصل بهار بسیار کمتر یافت می شود. در ادامه مطلب همراه ما باشید با علت و درمان حساسیت های بهاری :
علائم آلرژی بهاری
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- خارش و آبریزش چشم
- ورم چشم
- خارش گلو و دهان
- بیخوابی و خستگی
- گز گز کردن بدن
- سرفه
- تنگی نفس
- احساس گرفتگی در قفسه سینه
سازمان جهانی بهداشت گزارش کرده است کودکانی که بین 12 تا 17 سال سن دارند، بیشتر در معرض این حساسیت ها هستند. علاوه بر آن حساسیت های فصلی دیگر نیز ممکن است روی شدت علائم تنفسی در کودکان و نوجوانانی که مبتلا به آسم هستند، افزایش یابد.
علت و درمان حساسیت های بهاری
آنافيلاکس
آنافيلاکسي به شديدترين واکنشهاي حساسيتي گفته ميشود که با افت فشار خون و حالت خفگي نمود مييابد. اما بايد اين را به خاطر سپرد که واکنشهاي حساسيتي خفيف ميتوانند به واکنشهاي شديد و حتي مرگ منجر شوند.
سن، جنسيت، شغل، نژاد و موقعيت جغرافيايي تاثيري در ميزان بروز واکنشهاي حساسيتي ندارد. اما بيماراني که تجربه آنافيلاکسي قبلي (به هر چيزي) را دارند يا افرادي که قبلا با دارويي دچار چنين واکنشي شدهاند و همچنين افراد آسمي که بيماريشان بخوبي کنترل نشده، در معرض بروز بيشتر آنافيلاکسي هستند. امکان بروز براي پنيسيلين 20ـ10 درصد و براي نيش حشرات 60 ـ 40 درصد عنوان ميشود و شايعترين علل بروز واکنشهاي حساسيتپذيري شديد آنتيبيوتيکها، حشرات و غذاها هستند. در کودکان غذاها (صدف، تخم مرغ، گندم و شير) از علل شايع بروز اين واکنشها هستند.
وقتی موادی مانند گرده گیاهان وارد بدن ما میشوند، قرار نیست دستگاه ایمنی بدن ما واکنش نشان دهد؛ زیرا این مواد خطری برای بدن ندارند اما در برخی افراد حساسیت بالای دستگاه ایمنی، باعث تحریک و واکنش نسبت به این مواد بدون خطر میشود. این واکنش التهابی، مجموعهای از علائم را در بدن ایجاد میکند که به آن آلرژی میگوییم. حساسیت فصلی یا آلرژی فصلی مانند دیگر حساسیتها زمانی بروز میکند که سیستم ایمنی بدن در مقابل برخی عوامل موجود در محیط اطراف حساس شده و واکنش نشان میدهد. غالباً این حساسیتها مشکل خاصی ایجاد نمیکنند.
اگر ما نمیتوانیم به راحتی نفس عمیق بکشیم، یا شبها دچار سرفه میشویم، آبریزش بینی و گاهی چرک بینی به سراغمان آمده، چشمانمان میخارد، شاید یکی از علل آن آلرژی باشد. اگر ما در زمانهای خاصی از سال، عطسه و سرفهی خشک (سرفهی بدون خلط) داریم یا دچار خارش بینی، خارش چشم و آبریزش بینی میشویم، ممکن است بدین معنا باشد که دچار حساسیت فصلی شدهایم. گردهی گلها، درختان و علوفه شایعترین عوامل حساسیت فصلی هستند.
در حالی که واژه «حساسیت فصلی» به طور کلی به عوامل موجود در طبیعت مانند چمن، گردهی گل و بذر گیاهان مرتبط است، گروهی از عوامل دیگر نیز وجود دارند که باعث حساسیت سیستم ایمنی میشوند مانند:
- دود (زمان آتشسوزی در فصل تابستان و استفاده از شومینه در فصل زمستان)
- گزش و نیش حشرات (معمولاً در فصل بهار و تابستان)
- وجود کلر در استخرهای روباز یا سربسته
کنترل و مدیریت حساسیت پوستی
برای کنترل حساسیت پوستی در فصل بهار اولین راهکار این است که نوع حساسیتی که از آن رنج میبرید را شناسایی کنید. بهعنوانمثال بیشتر افراد عطسه، آبریزش بینی و بسیاری از علائم دیگر را تجربه میکنند ولی علامت شایع آنها خارش پوست است.
برای رفع خارش پوستی ناشی از آلرژیهای بهاری ابتدا راههای درمانی ساده همچون استفاده از کرم مرطوبکننده پس از استحمام را امتحان کنید؛ زیرا بسیاری از خارشهای پوستی ناشی از خشکی پوست است که در فصل بهار و پاییز شایع است. اگر مشکلات پوستی شدیدتری مانند قرمزی، اگزما و حتی کهیر را تجربه کردید بدون تلف کردن وقت به پزشک مراجعه کنید.
راههای پیشگیری از حساسیت پوستی در فصل بهار
با رعایت چندین نکته میتوان خطر ابتلا به آلرژی فصل بهار را تا حد زیادی کاهش داد. به عنوان مثال بهتر است افراد برای کاهش اثر آلرژنها از ماسک استفاده کنند، در فصل بهار پنجرهها را ببندند و از تهویه کننده هوا استفاده کنند، هنگام رانندگی کردن شیشه خودرو را بالا بکشند، منزل خود را مرتب جارو بکشند تا گرد و غبار در محیط داخل باقی نماند، قبل از خواب دوش بگیرند تا گرد و غبار موجود روی پوست و مو از بین برود، لباسهای خود را به طور منظم شتشو دهند، در فصل بهار که آلرژی افزایش پیدا میکند، زمان بیشتری را در منزل بمانند و اگر مجبور هستند بیرون بروند، این کار را به زمان دیگری موکول کنند. و همچنین دیگر راه های پیشگیری از حساسیت های پوستی در فصل بهار را در ادامه مطلب می خوانید :
مواد شیمیایی استفاده نکنید
همیشه بهترین راه درمان حساسیت دوری از عامل حساسیتزا است؛ بنابراین تا جایی که ممکن است از برخورد با عوامل آلرژیزا خودداری کنید. در ادامه برخی از راهکارهای ساده برای جلوگیری از حساسیت پوستی در فصل بهار برای شما عزیزان عنوانشده است:
برای پیشگیری از حساسیت پوستی در فصل بهار قبل از تماس با متخصص پوست از مصرف هر ماده شیمیایی یا طبیعی بر روی پوست خودداری کنید. سعی کنید طی فصل بهار از روغنها و مواد شیمیایی لایهبردار یا مواد اسیدی حساسیتزا بر روی پوست خودتان استفاده نکنید و به عبارتی به پوست خودتان استراحت بدهید.
مرطوب کننده ها و شوینده ها
در طول فصل بهار از مصرف صابونهای قلیایی خودداری کنید و از شویندههایی استفاده کنید که PH آنها به PH پوست نزدیک است.
در این فصل ترجیحاً از شویندههای بدون رایحه استفاده کنید چون ممکن است رایحههای بهکاررفته در ترکیب شوینده عامل حساسیتزای اصلی باشد.
در فصل بهار برای در امان بودن از آلرژیهای پوستی فقط از البسه نخی استفاده کنید تا امکان جریان هوا رابین پوست و محیط را فراهم کند. البسه غیر نخی ممکن است باعث تعریق و درنتیجه خارش پوستی شوند.
رعایت نکات بهداشتی
در این فصل اتاقخواب خودتان را عاری از گردوغبار نگهدارید و با شویندههای بدون رایحه و ملایم ملحفههای تختخوابتان را هر هفته تا بشویید تماس پوستی با گردوغبار و سلولهای مرده پوست آلرژی شمارا تشدید نکند.
دوش گرفتن قبل از خواب راه دیگری است که با پاک کردن گردههای گیاهان و عوامل حساسیتزا از روی پوست باعث بهبود حساسیت فصلی شما میشود.
خوراکی ها
ازنظر تغذیه نیز برای کاهش آلرژیهای فصلی مصرف ادویه ها، نوشابهها و تمام تنقلاتی که حاوی رنگهای مصنوعی هستند را کاهش دهید. در عوض سعی کنید بیشتر مواد غذایی مملو از آنتیاکسیدان مانند میوهها و سبزیهای تازه را مصرف کنید تا التهاب داخلی بدن را کنترل کرده و از آلرژی پیشگیری کنند.
محیط بیرون از خانه
اگر مستعد آلرژی فصلی هستید در طول فصل بهار از قرارگرفته در معرض آفتاب خودداری کنید زیرا مواد آلرژن موجود در هوا که بر روی پوست نشستهاند با تابش نور آفتاب موجب واکنش پوستی میشود.
سعی کنید در محیطهای باز و پیکنیکها هرگز بهطور مستقیم روی چمن و زمین ننشینید زیرا احتمال گزیده شدن شما توسط حشرات افزایشیافته و از طرف دیگر مواد آلرژن موجود در چمن ممکن است باعث تحریک و حساسیت پوستی در نوبت.
به دلیل افزایش مقدار اشعه UVB آفتاب در فصل بهار احتمال ایجاد کهیر آفتابی در این فصل بالاست بنابراین سعی کنید در خارج از خانه از کلاه، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب استفاده کنید. کهیر آفتابی ضایعات پوستی قرمز و خارشداری هستند که هر بار با قرار گرفتن در معرض آفتاب ایجاد میشوند.
ازآنجاییکه استرس با تضعیف سیستم ایمنی باعث بدترشدن وضعیت آلرژی میشود سعی کنید با فعالیت روزانه و تمرینات یوگا استرس را از خودتان دور کنید. در این رابطه میتوانید از دمنوشهای آرامشبخش مانند چای سبز و زعفران نیز استفاده کنید.
مرطوب نگهداشتن محیط خانه و استفاده از دستگاه تهویه هوا در فصل بهار روشهای دیگری هستند که میتوانند با جلوگیری از خشکی پوست و خارج کردن مواد آلرژیزا از منزل مانع ایجاد حساسیت پوستی و مشکلات حاصل از آن شوند.
افرادی که از علائم آلرژی بهاری رنج میبرند، بهتر است به متخصص مراجعه کنند؛ پزشک با انجام آزمایشهای مختلف، نوع آلرژی را تشخیص داده و در صورت نیاز برای بیمار واکسن تجویز میکند. علاوه بر این، پزشکان میتوانند از داروهای تشخیص آلرژی برای متعادل سازی عملکرد سیستم ایمنی بدن استفاده کنند.
سخن پایانی :
معمولاً داروهای مختلفی برای تسکین علائم مربوط به آلرژی فصلی تجویز میشود؛ این داروها شامل آنتی هیستامین (به منظور سرکوب ماده شیمیایی حساسیت زا)، داروهایی برای باز کردن گرفتگی بینی که به صورت مایع، اسپری یا قطره چکان است، اسپریهای استروئیدی به منظور کاهش التهابات بینی و قطرههای چشمی برای درمان علائم آلرژی چشم میشود که اگر علائم فرد مبتلا با داروهای ذکر شده تسکین پیدا نکرد، بهتر است واکسنهای آلرژی تزریق شود. علاوه بر این، دمنوشهای سنتی نیز میتواند به باز کردن مسیر بینی و کاهش علائم آلرژی کمک کند.