بعد از یک خانه تکانی و خرید مفصل عیدانه و چیدن سفره هفت سین، نوبت به تدارک غذای شب عید نوروز میرسد. مردم خوش ذوق کشورمان از آداب و رسومهای مختلف مشتاقانه پیروی میکنند و دوست دارند که اولین روز سال جدید خود را با چیدن سفرهای پر از غذاهای مخصوص و محلی خوشمزه شروع کنند. شک ندارم که شما هم غذاهای مخصوص شب عید را به خوبی میشناسید، اما ما تصمیم گرفتهایم که در این مقاله اسامی این غذاهای وسوسه انگیز را در کنار هم جمع کنیم و در اختیار شما قرار دهیم.
غذای مخصوص شب عید در شهرهای مختلف ایران
سبزی پلو با ماهی، اولین انتخاب ایرانیها برای شام شب عید:
سبزی پلو و ماهی انتخاب بسیاری از خانوادههای ایرانی برای غذای شب عید ایرونی است. اما میدانید که این همه محبوبیت از کجا آب میخورد؟ جالب است بدانید که در پشت مواد اولیه این غذا یک فلسفه و اعتقاد نهفته است. برای مثال فلسفه خوردن ماهی به داستان حضرت سلیمان و پیدا کردن انگشتر او از شکم ماهی برمیگردد. از طرفی دیگر، ماهی به عنوان نماد حیات نیز شناخته میشود.
سبزی موجود در این غذا هم نشان از سرسبزی و رویش و امید دوباره میدهد. برنج سبزی پلو هم نشانی از برکت است و یک مکمل عالی برای سبزی و ماهی محسوب میشود. خوردن سبزی پلو با کوکو سبزی یک سنت دیرینه است. البته که شما میتوانید به جای خوردن سبزی پلو با مرغ یا ماهیچه، از ماهی سفید، سالمون، قزل آلا یا تیلاپیلا نیز برای پخت این غذا کمک بگیرید.
کوکو سبزی، سادهترین غذای شب عید نوروز:
همانطور که گفتیم، کوکو سبزی در کنار سبزی پلو نیز سرو میشود. اما این غذا در عین سادگی آنقدر خوشرنگ و خوشبو است که میتواند به تنهایی سفره غذای عید شما را تکمیل کند. شاید کوکو سبزی غذای محبوب خیلی از افراد نباشد، اما شما میتوانید با ترکیب کردن کمی زرشک یا گردوی تازه، این ترکیب ساده را به یک غذای خوش خوراک تبدیل کنید. البته اگر توصیه من را میخواهید، بهتر است که کمی خلاقیت به خرج دهید و بجای درست کردن کوکو سبزی ساده، به سراغ مدلهای جذابتری مثل رولت کوکو سبزی، اسنک کوکو سبزی یا کوکو سبزی با نان تست بروید.
رشته پلو، غذای محلی و قدیمی شب عید:
بسیاری از خانوادههای ایرانی سفره غذای شب چهارشنبه سوری یا عید خود را با رشته پلو پر میکنند. خوردن این غذا در شهرهایی مثل اراک، کرمانشاه یا آذربایجان بسیار رایج است. اگر دوست دارید که فلسفه خوردن این غذا در شب عید را بدانید، باید به شما بگویم که قدیمیها بر این باورند که اگر در شب عید رشته پلو بخورید، عمرتان مثل رشته دراز میشود و میتوانید رشته امور در سال جدید را در دست بگیرید. رشته پلو ترکیبی لذید از رشته، برنج، زعفران و کشمش پلویی است و یک غذای کامل محسوب میشود. اما اگر دوست دارید که به این غذا آب و تاب بیشتری بدهید، میتوانید آن را با ماهی دودی، گوشت قلقلی، خورش قیمه یا قورمه سبزی، عدس و حتی ترکیبی از خرما و کشمش نیز میل کنید.
خورش قیمه یا قیمه نثار:
اگر دوست دارید که فضای تر و تمیز آشپزخانه را با عطر و بوی مست کننده غذا پر کنید، از کنار خورش قیمه به این راحتیها نگذرید. اگر تا به حال مزه بینظیر قیمه نثار قزوین را امتحان نکردهاید، شب عید را به عنوان یک موقعیت طلایی برای اینکار در نظر بگیرید. این خورش لذید با خلال نارنج، خلال پسته، پیاز داغ، خلال بادام، گوشت راسته گاوی یا گوسفندی و برنج تهیه میشود. البته که قیمه خراسان نیز دست کمی از قیمه نثار قزوین ندارد و با افزودن ادویههایی مثل زنجبیل، زعفران، فلفل سیاه و پودر جوز هندی بسیار خوردنیتر میشود.
قورمه سبزی، دوست داشتنیترین غذای شب عید نوروز:
کمتر کسی هست که از کنار یک کاسه خورشت قورمه سبزی با یک وجب روغن سیاه به راحتی رد شود. محبوبیت زیاد این غذا باعث شده است که اولین شنبه آذر ماه به عنوان روز جهانی قرمه سبزی نامگذاری شود. از طرفی دیگر، سبزی اصلیترین ماده تشکیل دهنده این خورشت است و خیلیها بر این باورند که خوردن خورش قرمه سبزی در اولین روز سال، به معنای وارد شدن به سالی سرسبز و پربرکت است.
البته که ترکیبات سبزی این خورش در تمامی شهرها به یک صورت نیست و در بعضی از مناطق از لوبیای چشم بلبلی یا لوبیا چیتی به جای لوبیا قرمز برای پخت آن استفاده میشود. اما هیچ یک از این تفاوتها، ذرهای از اصالت و پرطرفدار بودن خورش قرمه سبزی کم نخواهد کرد.
زرشک پلو با مرغ، یک ترکیب مجلسی برای غذای شب عید:
زرشک پلو برای طبخ در مراسمهای مختلفی مثل عروسی یا نذری مناسب است و ظاهر و طعم شکیلی دارد. پس نظرتان چیست که این ترکیب خوش آب و رنگ را به عنوان غذای شب عید نوروز در نظر بگیرید؟ تصورش را بکنید، برنج خوش عطری که با زعفران و زرشک تازه مخلوط شده و تکههای مرغی که در سس رب، زعفران، پیاز و ادویههای مختلف حسابی مغز پخت شدهاند.
البته اگر نظر من را میخواهید، برای سرخ کردن مرغها به جای روغن از کره استفاده کنید تا در هنگام سرو کردن مرغ، مزه بینظیرتری را در زیر دندان بچشید. از آنجایی که زرشک قرمز تازه در استان خراسان کشت میشود، این غذا ابتدا در شهر خراسان و سپس در سایر استانهای کشور شناخته شده است.
فسنجان، غذای پر و پیمان شب عید:
فسنجان برای چیدن یک سفره متفاوت و دور از روزمرگی یک انتخاب شایسته محسوب میشود. این غذای مقوی به خاطر داشتن ترکیباتی مثل رب انار و گردو بسیار لذیذ و دلچسب است و با انواع گوشتها مثل مرغ، گوشت قرمز یا حتی چرخکرده نیز قابل پخت است. خوبیه دیگر این غذا، این است که ترش، ملس یا شیرین بودن آن به صورت ذائقهای است و یک کدبانوی خانهدار میتواند با توجه به ذائقه اهل منزل، به پخت آن بپردازد.
پیشینه خورش فسنجان مربوط به استان گیلان است و فسنجان در این شهر به صورت ترش و ملس پخته میشود. اما مردم آذربایجان فسنجان ملس را بیشتر میپسندند و ترجیح میدهند که از قیسی برای ملس کردن آن استفاده کنند. معمولا فسنجانی که در سایر نواحی ایران تهیه میشود نیز طعم شیرینی دارد.
کوفته، غذای شب عید ایرونی:
دلتان برای خوردن یک غذای محلی و خوش طعم لک زده است و دوست دارید که غذای شب عید نوروز امسال را کمی متفاوتتر بپزید؟ پس کوفته جزو بهترین انتخابها برای شما محسوب میشود. این غذاهای اصیل در شهرهای مختلف و با دستورهای متفاوت طبخ میشود. پس اینکه بخواهید یک کوفته ساده بپزید یا عطر کوفته اصیل تبریزی را در آشپزخانه راه بیاندازید، کاملا به شما بستگی دارد. کوفته تبریزی یکی از بهترین نسخههای کوفته است و به نوعی گل سرسبد تمام کوفتهها محسوب میشود.
از طرفی دیگر، کوفته سبزی شیرازی نیز یک کوفته بسیار خوشمزه است که از ترکیباتی مثل سبزیجات مخصوص کوفته (شوید، تره، ریحان، ترخون و جعفری)، برنج نیم دانه، گوشت چرخکرده و نخود ریزه تهیه میشود. کوفته قلقلی پیشنهاد دیگری است که میتوانید لذت خوردن آن را با ماست و سبزی خوردن دوچندان کنید.
کوفته شیرین کرمانشاهی، کوفته برنجی، کوفته همدانی، کوفته شامی، کوفته ریزه نخودچی، کوفته آلوی شیرازی، کوفته انار و کوفته عدس مدلهای دیگری از این غذا هستند که ارزش امتحان کردن را دارند.
دلمه، غذای خوشمزه عیدانه:
شاید آماده کردن سور و سات و پیچیدن دلمه کمی زمانبر باشد، اما قطعا ارزش میل کردن در یک شب خاص و به یاد ماندنی مثل شب عید را خواهد داشت. پخت این غذا در بین مردم آذربایجان بسیار مرسوم است و آنها بر این باورند که با خوردن دلمه در اولین شب سال نو، به آرزوهای خود در سال جدید خواهند رسید. دلمه هم مانند کوفته آنقدر تنوع دارد که به احتمال زیاد در هنگام انتخاب دلمه مدل مورد خود حسابی سردرگم خواهید شد.
برای مثال دلمه برگ مو که همان دلمه تبریزی است، جزو محبوبترین مدلهای این غذا به شمار میرود. اما اگر جزو افرادی هستید که به شکستن قاعدهها علاقه دارید، پخت دلمه برگ مو را به زمان دیگری موکول کنید و مدلهای متفاوتتری از این غذا مثل دلمه بادمجان، دلمه گوجه فرنگی، دلمه کلم پیچ، دلمه فلفل و دلمه کاهو را نیز امتحان کنید.