نیمه شب | مجله آنلاین علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب مجلهای برای همه
اگر قصد سفر به همدان را دارید، لذت خوردن شیرمال همدانی را به هیچ وجه از دست ندهید! این شهر تاریخی سوغاتی‌ها و خوراکی‌های منحصر به فردی دارد. انگشت پیچ و حلوا زرده دو نمونه دیگر از سوغاتی‌های همدان هستند که کام شما را با یک طعم بی‌نظیر شیرین خواهند کرد. شیرمال در بین مردم همدان طرفداران زیادی داشته و در اشکال مختلفی مثل شیرمال گرد، بیضی و یا شبیه به شیرینی زبان پخته می‌شود.
اگر دلتان می‌خواهد که لذت پختن این شیرینی را با دستان هنرمند خود تجربه کنید، باید دستور پخت شیرمال همدانی را در دست داشته باشید. علاوه بر این، یادگیری فوت و فن پخت شیرمال نتیجه کارتان را بسیار دلچسب‌تر خواهد کرد. خوشبختانه طرز تهیه این نان شیرینی خوشمزه خیلی پیچیده نبوده و در چند مرحله ساده قابل اجرا می‌باشد. پس درنگ نکرده و به سرعت به سراغ طرز تهیه شیرمال همدانی می‌رویم.
طرز تهیه نان شیرینی شیرمال همدانی
برای شروع پخت شیرمال همدانی، ابتدا مواد لازم را آماده کنید:
_آرد سفید ۳٠٠ گرم
_زرده تخم مرغ ۴ عدد ( ۱ عدد زرده جداگانه برای مرحله آخر)
_پودر شکر ۳/۴ پیمانه
_روغن مایع ۱/۳ پیمانه
_بکینگ پودر ۱ قاشق چایی‌خوری
_شیر ۱/۴ پیمانه
_۱ قاشق چایی‌خوری هل پودر شده یا ۳ قطره اسانس هل
_زعفران آب شده به مقدار لازم
_کنجد به مقدار لازم
_وردنه
_چنگال
_همزن
_الک
_فرچه یا برس شیرینی‌پزی
نکته: اگر پیمانه ندارید، می‌توانید از یک لیوان معمولی برای پیمانه زدن مواد استفاده کنید.
مرحله اول:
برای پخت شیرمال همدانی به سفیده تخم مرغ نیازی ندارید. پس ابتدا زرده تخم مرغ‌ها را از سفیده جدا کرده و داخل کاسه بریزید. حالا پودر هل و پودر شکر را هم به زرده‌ها اضافه کنید. توجه کنید که اگر بجای پودر شکر از خود شکر استفاده کنید، نتیجه کار خوبی نخواهید داشت. حالا با یک عدد همزن برقی یا دستی، مواد را تا زمان بدست آوردن یک مخلوط کرم رنگ خوب هم بزنید.
مرحله دوم:
حالا روغن مایع، شیر و بکینگ پودر را به مواد قبلی اضافه کرده و مجددا شروع به مخلوط کردن کنید. حالا به مهمترین قسمت کار، یعنی اضافه کردن آرد می‌رسیم. قبل از هر چیزی آرد را چند بار الک کنید تا خمیر شیرمال یکدست شده و گلوله گلوله نشود، به هیچ وجه نباید آرد را به یکباره داخل کاسه بریزید. بلکه باید آرد را کم کم به ظرف اضافه کرده و مدام هم بزنید. بعد از اضافه کردن آرد، خمیر بدست آمده را به قدری ورز بدهید که به دست نچسبد. اگر همه نکات را رعایت کردید اما باز هم خمیر حالت چسبندگی داشت، مجددا مقدار خیلی کمی آرد را به خمیر اضافه کرده و ورز بدهید.
مرحله سوم:
در این مرحله، باید به سراغ وردنه زدن خمیر بروید. بنابراین یک سطح صاف یا تخته را انتخاب کرده و کمی آرد روی آن بپاشید. حالا خمیر را روی تخته انداخته و آن را با وردنه مناسب تخت کنید. اندازه نهایی خمیر وردنه زده شده باید ۱ سانتی‌متر باشد. اکنون باید شروع به قالب زدن خمیر کنید. شکل قالب بستگی به سلیقه شخصی شما دارد. اما همانطور که گفتیم قالب اصلی شیرمال همدانی به صورت بیضی یا گرد می‌باشد.
مرحله چهارم:
بعد از اینکه قالب زدن خمیر به پایان رسید، به کمک یک عدد چنگال بر روی خمیرها نقش بی‌اندازید. برای اینکار کافیست که نوک چنگال را با فشار سطحی بر روی خمیر کشیده و طرح دلخواه خود را پیاده کنید. حالا یک عدد برس یا فرچه شیرینی‌پزی را داخل زعفران آب کرده بزنید و روی سطح خمیرها بمالید. بعد از پایان اینکار، باید فرچه شیرینی‌پزی را به زرده تخم مرغ آغشته کرده و به خوبی روی خمیر شیرمال بمالید. در نهایت کنجد را به میزان دلخواه بر روی خمیرها بپاشید.
مرحله پنجم:
فر را حدود ۱۵ الی ۲٠ دقیقه قبل از شروع پخت روشن کنید تا گرم شود. حالا سینی فر را خارج کرده و در صورت نیاز، کف آن را به مقدار خیلی کمی چرب کنید. سپس خمیر‌های قالب‌زده شده را با فاصله مناسب داخل سینی بچینید. اکنون فر یا توستر خود را بر روی دمای ۱۸٠ درجه سانتی‌گراد تنظیم کرده و سینی را در طبقه میانی آن قرار بدهید. بعد از گذشت ۲٠ دقیقه، فر را خاموش کرده و سینی را خارج کنید. در صورت تمایل، می‌توانید که در حین پخت شیرمال درب فر را باز کرده و پس از خارج کردن سینی، دوباره خمیرها را به زرده تخم مرغ و زعفران آغشته کنید. توجه کنید که این مرحله اختیاری است. مراحل پخت شیرمال همدانی شما به پایان رسید! حال اگر دوست دارید که لذت خوردن شیرمال را دوچندان کنید، یک لیوان شیر گرم را آماده کرده و شیرمال را همراه با آن نوش جان کنید.
فوت و فن پخت شیرمال همدانی
۱_اگر می‌خواهید که شیرمال همدانی طلایی و خوشرنگی داشته باشید، مالیدن زرده تخم مرغ را از مراحل حذف نکنید. چرا که زرده تخم مرغ علاوه بر طلایی کردن شیرمال، باعث چسبیدن کنجدها به سطح خمیر نیز می‌شود.
۲_شاید خیلی‌ها فکر کنند که در الک کردن آرد ضرورتی وجود ندارد. اما اگر دوست دارید که بافت خمیر شیرمال یکدست و لطیف بشود، حتما این کار را چند بار انجام دهید. این نکته برای پخت انواع شیرینی و نان‌ها صدق می‌کند.
۳_از آرد به مقدار ذکر شده استفاده کرده و به هیچ وجه مقدار آن را کم و زیاد نکنید. چرا که استفاده زیاد از آرد باعث خشک شدن خمیر و در نهایت سفت شدن آن می‌شود.
۴_شیرمال را بعد از گذشت ۲٠ دقیقه حتما از فر خارج کنید. چون اگر مدت زمان پخت شیرمال بالاتر برود، امکان خشک شدن آن وجود دارد.
حالا که با دستور پخت شیرمال همدانی لذیذ آشنا شدید، بد نیست که به جدول ارزش غذایی این خوراکی هم نگاهی بی‌اندازید.
ارزش غذایی نان شیرمال در هر ۱٠٠ گرم
انرژی ۲۵۵ کیلو کالری
کربوهیدرات ۵۳.۳٠ گرم
پروتئین ۱٠.۷٠ گرم
چربی ۱.۲٠ گرم
آب ۳۲.۹٠ گرم
فیبر ۳.۶٠ گرم
قند ۱.۶۳ گرم
کلسترول ٠.٠٠ میلی‌گرم
تفاوت شیرمال همدانی و کماج
شیرمال و کماج هر دو از شیرینی‌های محبوب همدان بوده که به یکدیگر شباهت دارند. اما آنچه که این دو شیرینی را از همدیگر متمایز می‌کند، تفاوت در برخی از مواد اولیه و نوع بافت آنها می‌باشد. برای مثال در پخت شیرمال همدانی از ماست استفاده نمی‌شود، اما ماست جزو مواد اولیه پخت کماج می‌باشد. از طرفی دیگر، شیرمال حالت بیسکوییتی داشته و کمی خشک و کوچک است. اما کماج اندازه بزرگتری داشته و دارای بافت نرم‌تری و شبیه کیک می‌باشد.
جمع بندی
شیرمال یکی از خوشمزه‌ترین سوغاتی‌های همدان بوده که دستور پخت ساده‌ای دارد. این شیرینی از ترکیب آرد، زرده تخم‌مرغ، روغن مایع، پودر شکر، شیر، بکینگ پودر و پودر هل پخته می‌شود. نان شیرمال همدانی بافت بیسکوییت مانندی داشته و برای مصرف در میان وعده‌ها بسیار مناسب است.
