رژیم کتوژنیک چیست و آیا از نظر پزشکی تایید شده است؟

اگر مدت‌هاست که به دنبال یک رژیم لاغری مناسب می‌گردید، خوب است که با رژیم عانگع اصلانیان بیشتر آشنا شوید. عانگع اصلانیان بنیان‌گذار رژیم “کتوژنیک یا کتوزیس” و “دایره طلایی” در ایران است. رژیم غذایی کتوژنیک (Ketogenic diet) که با نام رژیم کتو هم شناخته می‌شود، به کاهش وزن و بهبود سلامت بدن کمک کرده و در نتیجه فواید زیادی برای سلامت بدن دارد. علاوه بر این، کتاب‌های “پایان افسانه کالریها”، “دیگر زمین صاف نیست” و “پایان افسانه کلسترول، چربی و نمک” نیز توسط این مشاوره تغذیه و مربی رسمی فدراسیون تناسب اندام نوشته شده است.

تاکنون بیش از ۱۵۰ کلاس آموزش تغذیه لاغری نیز توسط این مدرس تدریس شده است. اما این رژیم کتوژنیک دقیقا چیست و چه عملکردی دارد؟ چگونه باید رژیم کتوژنیک بگیریم؟ اگر دوست دارید که با رژیم عانگع اصلانیان یا کتوژنیک بیشتر آشنا شوید به هیچ جای دیگر نروید. چرا که ما در این مقاله از نیمه شب به آن پرداخته‌ایم.

رژیم لاغری عانگع اصلانیان چگونه است؟

رژیم عانگع اصلانیان (کتوژنیک) به گونه‌ای طراحی شده که میزان کربوهیدرات آن کم و میزان چربی در آن زیاد است. این رژیم شباهت های زیادی با رژیم های اتکینز و رژیم های کم کربوهیدرات دارد. در این رژیم میزان کربوهیدرات در بدن به طرز چشم‌گیری کاهش پیدا کرده و چربی جایگزین آن می‌شود. کاهش مصرف کربوهیدرات باعث قرارگیری بدن در نوعی شرایط متابولیکی به نام کتوزیس می‌شود. زمانی که بدن در این شرایط متابولیکی قرار بگیرد، شروع به چربی‌سوزی کرده و انرژی مورد نیاز بدن را از همین طریق تولید می‌کند.

مطالب مرتبط : خوراکی های خام مقوی برای رژیم سالم خوری

علاوه بر این در این شرایط چربی‌های درون کبد نیز به کتون‌ها تبدیل شده و انرژی لازم برای فعالیت مغز را مهیا می‌کنند. کتون‌ها نوعی ترکیبات آلی بوده و فواید زیادی برای بدن دارند. رژیم کتوژنیک سطح کتون‌ها در بدن را افزایش داده و به طور همزمان به کاهش قند خون و میزان انسولین در بدن کمک می‌کند. رژیم کتوژنیک حتی ممکن است در برابر دیابت، سرطان، صرع و بیماری آلزایمر فوایدی بسیاری داشته باشد.

انواع رژیم غذایی کتوژنیک

رژیم عانگع اصلانیان انواع مختلفی داشته و فقط در یک نوع خاص خلاصه نمی‌شود. در ادامه هر ۴ نوع رژیم کتوژنیک را به شما معرفی می‌کنیم.

رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD):

میزان کربوهیدرات در این رژیم بسیار کم (۵٪) و میزان چربی آن زیاد (۷۵٪) است. در این میان میزان مناسبی از پروتئین (۲٠٪) نیز در این رژیم وجود دارد. رژیم کتوژنیک استاندارد بیشتر از سایر رژیم‌های لاغری کتوژنیک مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و به مراجعان بیشتری توصیه می‌شود.

رژیم کتوژنیک دوره‌ای (CKD):

این رژیم غذایی نسبت به نوع استاندارد حرفه‌ای‌تر بوده و فقط ورزشکاران و بدنسازان از آن استفاده می‌کنند. در رژیم کتوژنیک دوره‌ای، دوره‌های میانی کوتاه مدت به همراه کربوهیدرات بالاتر از میزان استاندارد وجود دارد. برای مثال ۵ روز رژیم غذایی کتوژنیک استاندارد و ۲ روز رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا.

رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD):

این رژیم هم مثل رژیم کتوژنیک دوره‌ای حرفه‌ای بوده و مناسب ورزشکاران و بدنسازان می‌باشد. به همین دلیل در این رژیم اجازه مصرف کربوهیدرات بیشتر برای ورزش صادر شده است.

رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا:

این رژیم در میزان کربوهیدرات و چربی تا حد زیادی مثل رژیم کتوژنیک استاندارد بوده و فقط پروتئین بیشتری دارد. در این رژیم میزان کربوهیدرات (۵٪) ، چربی (۶۰٪) و پروتئین (۳۵٪) می‌باشد.

خطرات رژیم گیاه خواری که بهتر است ندانید!

اما با این تفاسیر، تنها رژیم های کتوژنیک استاندارد و پروتئین بالا به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. رژیم های کتوژنیک دوره ای یا هدفمند روش های پیشرفته تری هستند و در درجه اول توسط بدنسازان یا ورزشکاران استفاده می شوند.

کتوز چیست؟

کتوز یک حالت متابولیک است که در آن بدن شما به جای کربوهیدرات از چربی برای سوخت استفاده می کند. این امر زمانی رخ می دهد که مصرف کربوهیدرات خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهید، و میزان گلوکز (قند) بدن را که منبع اصلی انرژی برای سلول ها است، محدود کنید. پیروی از رژیم کتوژنیک موثرترین راه برای ورود به کتوز است. به طور کلی، این حالت شامل محدود کردن مصرف کربوهیدرات به حدود 20 تا 50 گرم در روز و جایگزین نمودن چربی های سالم، مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ، آجیل و روغن های سالم است.

همچنین بسیار مهم است که میزان مصرف پروتئین خود را تعدیل کنید. این به این دلیل است که پروتئین در صورت مصرف زیاد می تواند به گلوکز تبدیل شود، که ممکن است روند انتقال به کتوز را کند کند. تمرین روزه داری متناوب نیز می تواند به شما در ورود سریعتر کتوز کمک کند.

بیشتر بخوانید : رژیم لیمومی برای لاغری

مزایای رژیم کتوژنیک نسبت به سایر رژیم‌ها

خوب است بدانید که رژیم کتوژنیک در مقایسه با سایر رژیم‌های لاغری چه برتری‌هایی دارد. مسلما اینگونه در انتخاب خود مصمم‌تر می‌شوید.

۱_ برخلاف رژیم‌های دیگر، در رژیم عانگع اصلانیان نیازی به کالری شماری روزانه وجود ندارد.

۲_ این رژیم در زمینه لاغری و کاهش وزن موفق عمل کرده و ریسک و خطرات آن نسبت به رژیم‌های دیگر کمتر است.

۳_ طبق تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که میزان کاهش وزن در رژیم کتوژنیک، ۲.۲ بیشتر از رژیم‌های غذایی کم کالری و کم چربی می‌باشد.

۴_ در رژیم عانگع اصلانیان در مقایسه با سایر رژیم‌های لاغری، میزان تری‌گلیسرید و کلسترول HDL در بدن فرد بهبود پیدا می‌کند.

۵_ افزایش میزان پروتئین، افزایش سطح کتون‌ها، کاهش فشار خون و تنظیم انسولین از جمله مزایایی است که باعث برتری رژیم کتوژنیک در مقایسه با سایر رژیم‌ها شده است.

6_ نتایج یک تحقیق نشان داد که افرادی که رژیم کتو را دنبال می کردند به طور متوسط 9 کیلوگرم بیشتر از افرادی که رژیم های کم چرب را دنبال می کردند دچار کاهش وزن گشته اند.
7_ دیابت با تغییر در متابولیسم، قند خون بالا و اختلال در عملکرد انسولین مشخص می شود. رژیم کتوژنیک می تواند به شما در از بین بردن چربی های اضافی، که ارتباط تنگاتنگی با دیابت نوع 2، پیش دیابت و سندرم متابولیک دارد، کمک کند.

سایر فواید سلامتی رژیم کتو

بهبود انواع:

• بیماری های قلبی
• سرطان
• آلزایمر
• پارکینسون
• سندرم تخمدان پلی کیستیک

 

غذاهای ممنوعه در رژیم کتوژنیک:

همانطور که مطالعه کردید، سطح کربوهیدرات در رژیم عانگع اصلانیان بسیار کمرنگ می‌شود. پس اگر قصد گرفتن این رژیم را دارید، لازم است که از مصرف برخی غذاها و خوراکی‌های حاوی این ماده جلوگیری کنید.

گروه غذایی حاوی کربوهیدات بالا عبارتند از:

_خوراکی‌های حاوی قند بالا مثل نوشابه، آبمیوه، اسموتی، کیک، بستنی و شکلات

_گروه غذایی غلات یا نشاسته مثل محصولات بر پایه گندم، برنج و ماکارانی

_میوه‌ها: شاید این مورد برایتان عجیب به نظر برسد، اما اکثر میوه‌ها بجز بعضی از آنها مثل توت فرنگی حاوی مقادیر بالایی از کربوهیدرات هستند.

_حبوبات: نخودفرنگی، لوبیا، عدس و نخود

_سبزیجات ریشه‌ای: مثل سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین و هویج.

_بعضی از سس‌ها و طعم‌دهنده‌ها: این خوراکی‌ها به علت داشتن چربی و شکر زیاد در گروه غذاهای ناسالم قرار می‌گیرند.

_محصولات کم چرب یا رژیمی: این غذاها شامل مقادیر زیادی از کربوهیدرات بوده و معمولا به صورت فراوری شده تولید می‌شوند.

_چربی‌های ناسالم: مثل سس مایونز که چربی خیلی بالایی داشته و یا روغن‌های گیاهی تصفیه شده.

_خوراکی‌های بدون قند و رژیمی: اغلب این خوراکی‌ها فراوری شده بوده و معمولا مقدار زیادی الکل قند در ترکیبات آنها وجود دارد. همچنین احتمال وارد کردن تاثیر منفی این محصولات به کتون‌ها نیز وجود دارد.

غذاهایی که باید در ژریم کتوژنیک مصرف کنید

مطمئنا در یک رژیم غذایی خوب و اصولی به وجود یک سری از خوراکی‌ها بیشتر نیاز دارید. پس برای موفق شدن در رژیم عانگع اصلانیان، مواد غذایی ذکر شده را در روتین روزانه خود بگنجانید.

_گوشت‌هایی مثل گوشت قرمز، استیک، بیکن، مرغ و بوقلمون

_ماهی‌های سالمون، تن، قزل‌آلا و ماهی خال‌خالی

_تخم مرغ محلی یا غنی شده با امگا ۳

_کره و خامه معمولی یا محلی

_پنیر‌های فرآوری نشده مثل پنیر بز، چدار، خامه‌ای، موزرلا یا بلوچیز

_مغزها و دانه‌هایی مثل بادام، گردو، تخم کدو، دانه چیا و بذر کتان

_روغن‌های سالمی مثل روغن زیتون، روغن نارگیل و روغن آووکادو طبیعی

_ میوه آووکادو یا سس آووکادوی

_سبزیجات کم کربوهیدرات مثل گوجه فرنگی، پیاز و فلفل‌

_ادویه‌جاتی مثل نمک، فلفل، انواع سبزیجات خشک

 

عوارض رژیم کتوژنیک و راه کم کردن آنها

همه ما می‌دانیم که رژیم‌های غذایی غیراصولی و ناگهانی نه تنها هیچ نتیجه‌ای برای کاهش وزن بدن نداشته، بلکه ممکن است سلامت فرد را نیز به خطر بی‌اندازند. رژیم‌ لاغری عانگع اصلانیان برای افرادی با وضعیت بدنی سالم مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما احتمال بروز برخی عوارض در آن وجود دارد. هرچند که این عوارض چند روز بیشتر دوام نداشته و با نام‌های کتو فلو (Keto Flu) یا آنفولانزای کتو نیز از آنها یاد می‌شود. برای مثال اختلالات خواب، افزایش اشتها، مشکلات گوارشی، عدم توانایی در ورزش، ضعف در عملکرد و کاهش سطح انرژی چند نمونه از عوارض یا علائم این مشکل محسوب می‌شوند.

بنابراین اگر به دنبال راه حل برای پیشگیری از این مشکل می‌گردید، کافیست که چند هفته قبل از شروع رژیم مصرف کربوهیدرات را کم کرده و در ادامه مصرف آن را به طور کامل قطع کنید. برای اینکه در رژیم کتو سختی زیادی نکشیده و نتایج خوبی بگیرید، در این راه خیلی به خود سختی نداده و مصرف مکمل‌های مواد معدنی را فراموش نکنید. مطمئنا اگر تعادل و پشتکار را پیشه راه خود کنید،با رژیم عانگع اصلانیان به نتایج مطلوبی خواهید رسید.

سوالات متداول

1.بعد از این رژیم آیا می توانم دوباره کربوهیدرات مصرف کنم؟

بله اما مهم است که در ابتدا مصرف کربوهیدرات خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. پس از 2 تا 3 ماه اول، می توانید در مواقع خاص کربوهیدرات مصرف کنید اما به یاد داشته باشید که باید بلافاصله پس از آن به رژیم غذایی خود بازگردید.

2. آیا با رژیم کتو، من عضلات خود را از دست می دهم؟

در هر رژیم غذایی احتمال کاهش حجم عضلات و ماهیچه ها وجود دارد. با این حال، مصرف پروتئین و سطوح بالای کتون ممکن است به حداقل رساندن از دست دادن ماهیچه ها کمک کند، مخصوصاً اگر وزنه برداری نیز کنید.

3. آیا می توانم با رژیم کتوژنیک عضله سازی کنم؟

بله، اما ممکن است به اندازه رژیم کربوهیدرات متوسط موثر نباشد.

4. چه مقدار پروتئین می توانم بخورم؟

پروتئین باید متوسط باشد، زیرا مصرف زیاد آن می تواند سطح انسولین را افزایش داده و کتون ها را کاهش دهد.

 

5. با رژیم کتو تنفس من بو می دهد. چه می توانم بکنم؟

این یک عارضه جانبی شایع است. سعی کنید آب طعم دار طبیعی بنوشید یا آدامس بدون قند بجوید.

6. من شنیدم کتوز بسیار خطرناک است. آیا این درست است؟

مردم اغلب کتوز را با کتواسیدوز اشتباه می گیرند. کتواسیدوز خطرناک است، اما کتوز در رژیم کتو معمولاً برای افراد سالم مناسب است. اما لازم است قبل از شروع هرگونه رژیم غذایی جدید با پزشک خود صحبت کنید.

7. من مشکلات گوارشی و اسهال دارم. چه می توانم بکنم؟

این عارضه جانبی شایع معمولاً پس از 3 تا 4 هفته از بین می رود. اگر همچنان ادامه داشت، سعی کنید سبزیجات بیشتری با فیبر بالا بخورید.

8-آیا رژیم کتوژنیک از نظر پزشکی تایید شده است؟

خیر به دلیل عوارض بالایی که این رژیم داراست از جمله:

بوی بد دهان، کاهش وزن و بازگشت وزن پس از قطع رژیم، کاهش اشتها، تکرر ادرار، انفولانزای کتوژنیکی و … مورد تایید پزشکان نیست.

جمع بندی

رژیم کتوژنیک (کتو) یک رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب است که موثر در کاهش وزن و بهبود سلامتی است . اما بر خلاف فواید بسیاری که این رژیم دارد دارای عوارضی است که از نظر پزشکی این رژیم را مورد تایید قرار نمی دهد.