اهمیت انجام آزمایش تستوسترون در زنان و مردان

چکیده : آزمایش تستوسترون چیست و چگونه مشکلات هورمونی را می‌سنجد؟

هورمون‌های جنسی به هورمون‌هایی گفته می‌شود که صفات خاص مردانه یا زنانه را در بدن افراد به وجود می‌آورند. عدم تعادل این هورمون‌ها می‌تواند باعث بروز صفات جنس مخالف در افراد شود. به علاوه توانایی باروری افراد تا حدی زیادی به تعادل هورمون‌ها بستگی دارد. یکی از این هورمون‌ها تستوسترون است که کاهش یا افزایش غیرطبیعی آن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در زنان و مردان شود. میزان این هورمون به کمک آزمایش تستوسترون اندازه گرفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم این آزمایش را معرفی کنیم و نحوه تفسیر و بیماری‌های مرتبط با آن را شرح دهیم.

آزمایش تستوسترون چیست؟

هورمون تستوسترون به عنوان نوعی هورمون جنسی مردانه شناخته می‌شود، اما بدن زنان نیز می‌تواند این هورمون را تولید کند. در مردان، بیضه‌ها مسئول تولید تستوسترون هستند و در زنان، تخمدان‌ها این هورمون را تولید می‌کنند. میزان تستوسترون بسیار کم یا بیش از حد در مردان یا زنان می‌تواند نشان دهنده بعضی بیماری‌ها باشد. تستوسترون باعث به وجود آمدن ویژگی‌های زیر در بدن انسان است:

• رشد موهای بدن
• رشد و حجم ماهیچه‌ها
• استحکام و قدرت بدن
• میل جنسی
• کمک به ساخت سلول جنسی مردان

مردانی که میزان تستوسترون کمی داشته باشند، ممکن است دچار کاهش و ضعف در صفات بالا شوند و همچنین زنانی که تستوسترون زیادی داشته باشند دچار افزایش این ویژگی‌ها می‌شوند. عدم تعادل میزان تستوسترون می‌تواند باعث به وجود آمدن بعضی از بیماری‌ها شود. آزمایش تستوسترون شامل بررسی نمونه‌ای از خون شما است که میزان این هورمون را اندازه گیری می‌کند. تستوسترون می‌تواند به دو صورت متصل به سلول‌های خونی یا به حالت شناور در خون شما وجود داشته باشد که باعث شده است این آزمایش به دو صورت انجام شود:

• آزمایش تستوسترون تام: اندازه‌گیری مجموع تستوسترون‌های آزاد و متصل.
• تستوسترون آزاد: اندازه‌گیری تستوسترون‌های شناور در خون.

 

دلایل انجام آزمایش تستوسترون

پزشک اگر مشکوک باشد که سطح این هورمون در بدن شما طبیعی نیست، تست تستوسترون را تجویز می‌کند. سطح تستوسترون بالا یا پایین غیرطبیعی در مردان و زنان می‌تواند نشان دهنده سایر بیماری‌های جدی باشد. تستوسترون بالا می‌تواند نشان‌دهنده سرطان تخمدان یا بیضه باشد. میزان کم آن نیز می‌تواند نشان‌دهنده اختلال در عملکرد غده هیپوفیز باشد.

در نوزادان پسر و دختر، علائم میزان غیرطبیعی تستوسترون می‌تواند شدیدتر باشد. آزمایش تستوسترون اغلب برای پسران و دخترانی تجویز می‌شود که به درستی رشد نمی‌کنند یا اینکه بلوغ آن‌ها به تاخیر افتاده است.

نوجوانان پسر با تستوسترون پایین ممکن است رشد جسمانی پایین‌تری داشته باشند، موی بدن کمی داشته باشند و عضلات آن‌ها ضعیف و لاغر باشد و اگر تستوسترون بالایی داشته باشند، ممکن است زودتر وارد سنین بلوغ شوند. تستوسترون بالا در دختران نوجوان نیز می‌تواند با به تاخیر افتادن شروع قاعدگی و پرمویی بدن همراه باشد.

میزان نرمال تستوسترون در آزمایش خون

محدوده طبیعی تستوسترون در مردان ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL) است. همچنین میزان تستوسترون در آزمایش خون زنان باید بین ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسی‌لیتر باشد. با این حال، سطح تستوسترون می‌تواند در طول زندگی شما تغییر کند.

سطح تستوسترون می‌تواند به طور طبیعی به دلیل افزایش سن شما یا سایر شرایط سلامتی کاهش یابد. پس از ۳۰ سالگی، سطح تستوسترون مردان می‌تواند سالانه دو درصد کاهش یابد. برخی از علائم تستوسترون پایین، به ویژه اختلال نعوظ، معمولا در مردان بالای ۳۰ سال دیده می‌شود. میزان پایین تستوسترون در اغلب افراد چاق (فارغ از سن آنها) مشاهده می‌شود.

 

علائم تستوسترون پایین چیست؟

اگر یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشید، ممکن است میزان تستوسترون شما به طور غیر طبیعی پایین باشد:

• کاهش میل جنسی
• ناتوانی در نعوظ
• ناتوانی در باروری
• خستگی دائمی

 

علائم تستوسترون بالا چیست؟

زنان با تستوسترون بیش از حد ممکن است دارای موهای صورت درشتی باشند، صدای ضخیم‌تری داشته باشند، یا با کاهش اندازه سینه‌ها مواجه شوند. تستوسترون بیش از حد در زنان می‌تواند باعث آکنه نیز بشود.

همچنین افزایش سطح این هورمون می‌تواند باعث مشکلات بارداری در زنان شود.

 

تفسیر آزمایش تستوسترون چگونه است؟

سطح تستوسترون در مردان و زنان می‌تواند تفسیر متفاوتی داشته باشد که در ادامه به شرح هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

تفسیر آزمایش تستوسترون در مردان

اگر نتیجه آزمایش تستوسترون مردان پایین باشد، ممکن است صرفا به دلیل افزایش سن باشد که جای نگرانی ندارد. اما این کاهش می‌تواند به دلیل شرایط زیر رخ دهد:

• بیماری‌های مزمن
• صدمه شدید مثل تصادف
• استفاده از داروهای خاص
• شرایط ژنتیکی

کاهش میزان تستوسترون به کاهش شانس باروری و کم شدن حجم عضلات می‌انجامد. همچنین اگر سطح تستوسترون مردان بیش از حد باشد بیش از حد بالا است می‌تواند نشانه موارد زیر باشد:

• تومورهای سرطانی بالقوه

• بلوغ زودرس
• ناهنجاری جنسی در نوزاد

تفسیر آزمایش تستوسترون در زنان

بالا بودن میزان تستوسترون در آزمایش خون زنان نیز می‌تواند نشانه سرطان تخمدان باشد که باعث ضخیم شدن صدا، افزایش عضلات و موی بدن می‌شود.

 

شرایط انجام آزمایش تستوسترون

آزمایش تستوسترون به طور معمول باید بین ساعت ۷ تا ۱۰ صبح انجام شود؛ زیرا در این زمان تستوسترون در بالاترین حد خود است. ممکن است پزشک از شما بخواهد که در حالت ناشتا این آزمایش را انجام دهید که در این صورت باید حداقل ۱۰ ساعت از خوردن چیزی به جز آب خودداری کنید. بعضی داروها خصوصا داروهای هورمونی می‌توانند باعث تغییر در نتایج آزمایش شوند.

 

بیماری‌های تاثیرگذار بر آزمایش تستوسترون

میزان غیر طبیعی تستوسترون می‌تواند نشان دهنده بعضی بیماری‌ها در بدن شما باشد. در حالی که سطح تستوسترون با افزایش سن کاهش می‌یابد، میزان پایین آن در مردان می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد تیروئید، بیماری‌های ژنتیکی یا مزمن، تومورهای خوش‌خیم و مشکل در بیضه‌ها نیز باشد.

میزان بالای تستوسترون در زنان نیز می‌تواند ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک، سرطان تخمدان یا غده فوق کلیوی، یا اختلال در غده هیپوفیز باشد. سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند باردار شدن را دشوار کرده و در قاعدگی اختلال ایجاد کند. گاهی اوقات، تستوسترون بیش از حد می‌تواند منجر به داشتن دستگاه تناسلی غیر طبیعی در نوزادان دختر شود.

هومکا و انجام آزمایش تستوسترون در منزل

در صورتی که نشانه‌هایی دارید که احتمال غیرطبیعی بودن میزان تستوسترون را افزایش می‌دهد و یا با مشکلات باروری مواجه هستید، می‌توانید به راحتی این آزمایش را در منزل انجام دهید. با استفاده از خدمات آزمایش در منزل هومکا می‌توانید هر نوع آزمایش پزشکی از جمله آزمایش تستوسترون را در شرایط کاملا بهداشتی و با مدرن‌ترین تجهیزات انجام دهید.

برای ثبت درخواست آزمایش در منزل، می‌توانید به وبسایت هومکا به نشانیwww.homeca.ir  مراجعه فرمایید یا با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید تا کارشناسان هومکا شما را راهنمایی کنند. قابل ذکر است که نتایج و تفسیر آزمایش به صورت کاملا آنلاین در اختیار شما قرار خواهد گرفت و امکان استفاده از پوشش بیمه پایه و تکمیلی نیز در خدمات هومکا فراهم است. خدمات آزمایش در منزل هم‌اکنون در سراسر استان تهران و شهرهای مشهد، اصفهان، رشت، اهواز، کرج، تبریز، شیراز و قزوین قابل ارائه است.