نیمه شب مجله علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب یک مجله برای تمام سلیقه ها
ویتامین ها نقش اساسی را در سلامت بدن دارند و مکانیزم بدن ، طوری است که با کمبود هر ویتامین ، عوارض آن سریع ، نمود پیدا می کند و حال امروز در این مقاله از بخش پزشکی و سلامت وبسایت نیمه شب به بررسی این موضوع که کمبود ویتامین دی چه عوارضی دارد و با خوردن چه مواد غذایی میتوان ویتامین دی بدن را تامین کرد؟ خواهیم پرداخت ، بنابرین با ما در ادامه مطلب ، همراه باشید.
ویتامین D چیست؟
ویتامین D یکی از مهم ترین ویتامین ها و ترکیبات ضروری است که سلول های بدن برای رشد طبیعی خود به آن متکی هستند. تقریباً هر سلول در بدن گیرنده ای برای ویتامین D دارد.
کمبود ویتامین D چیست؟
کمبود ویتامین D به عنوان هیپوویتامینوز D نیز شناخته می شود. این کمبود شایع ترین کمبود تغذیه ای در سراسر جهان است که افراد در تمام گروه های سنی را تحت تاثیر قرار می دهد.
عوارض کمبود ویتامین D
در صورت مشکوک شدن به کمبود ویتامین D، ضروری است که با یک پزشک متخصص مشورت کنید، زیرا این وضعیت ، احتمال بروز مشکلات خاص را افزایش می دهد. شایع ترین مشکلات و عوارض تجربه شده مربوط به کمبود ویتامین D، اختلالات اسکلتی است(بیماری های مربوط به رشد و استحکام استخوان های فرد)
در کودکان، کمبود ویتامین D می تواند باعث راشیتیسم شود، وضعیتی که شامل ضعیف شدن و نرم شدن استخوان ها می شود. در بزرگسالان، معادل راشیتیسم به عنوان استئومالاسی (استخوان های نرم) شناخته می شود.
پیشنهاد ویژه : خرید کلسیم و ویتامین D اورجینال انگلیسی
کمبود ویتامین D همچنین می تواند بدن را ضعیف تر کند و احتمال وقوع عوارض زیر را افزایش دهد:
کمبود ویتامین D احتمال شکستگی استخوان را در افراد در هر سنی افزایش می دهد
افراد مسن مبتلا به هیپوویتامینوز D بیشتر احتمال دارد زمین بخورند و دچار شکستگی استخوانی شوند.
سایر عوارض سلامتی که با کمبود ویتامین D مرتبط هستند عبارتند از:
- پوکی استخوان (افزایش شکنندگی استخوان ها)
- تاثیر بر شرایط سلامت روان مانند اختلال عاطفی فصلی (SAD) و افسردگی
- افزایش حساسیت به انواع عفونت ها و بیماری ها
- عدم تحمل گلوکز و دیابت نوع 1 و 2
- چاقی
- بیماری های قلبی عروقی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی و بیماری ایسکمیک قلب
- سرطان روده بزرگ، سینه یا پروستات
- روماتیسم مفصلی
- اسکلروز چندگانه
- ریزش مو (آلوپسی)
- بیماری سل
بیشتر بخوانید: تاثیر مولتی ویتامینها بر چاقی
سطح ویتامین D در بدن را چگونه می توان حفظ کرد؟
به دو روش
1- بدن خود می تواند ویتامین D را از منابع کلسترول خود بسازد. برای این کار نیاز به دسترسی به نور خورشید دارد.
2-ویتامین D را می توان در برخی غذاها مانند ماهی های چرب یافت. (با این حال، به ندرت اتفاق می افتد که فردی تمام ویتامین D مورد نیاز بدن خود را تنها از طریق غذا به دست آورد.)
برخی از مهمترین عملکردهای ویتامین D
-حفظ سطح طبیعی کلسیم و فسفات
-افزایش جذب کلسیم (که برای استخوان ها و دندان های سالم ضروری است)
-رشد سلول ها و استخوان ها
-کاهش التهاب، مانند عفونت یا آسیب
نکته: وقتی فردی دچار کمبود ویتامین D باشد، سلول‌های بدن در انجام فرآیندهایی مانند رشد و بازسازی ، کارایی کمتری پیدا می‌کنند.
علائم کمبود ویتامین D
شایع ترین علائمی که نشان می دهد یک فرد ممکن است تحت تاثیر کمبود ویتامین D قرار گیرد عبارتند از:
- درد استخوان که گاهی اوقات به صورت درد مفاصل نیز احساس می شود
- خستگی
- درد عضلانی
- ریزش مو
- عفونت پذیری های باکتریایی و ویروسی مکرر
- تغییرات خلقی مانند خلق و خوی افسرده
- طولانی شدن زمان التیام زخم ها و جراحات
- ضعیف و شکننده شده استخوان ها
چه افرادی نیاز بیشتر به ویتامین D دارند؟
میزان مصرف روزانه ویتامین D یک فرد برای عملکرد بهینه بدن به عواملی مانند سن، وزن، رنگ پوست و سلامت کلی او بستگی دارد. افرادی که بدنشان نیاز به دریافت بیشتر ویتامین D دارد، بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند.
نوزاد یا سالمند بودن، چاق بودن، داشتن پوست تیره‌تر و یا تجربه یک بیماری تهدید کننده سلامتی که توانایی فرد در جذب مناسب ویتامینها را به خطر می‌اندازد (مانند بیماری سلیاک یا بیماری‌های التهابی روده) همه عواملی هستند که ممکن است مقدار نیاز روزانه ویتامین D را در یک فرد افزایش دهند.
چه عواملی ، احتمال ابتلا به کمبود ویتامین D را افزایش می دهد؟
زندگی در کشورهایی که در تمام طول سال آفتاب کمی وجود دارد
داشتن پوست تیره تر (هرچه پوست فرد رنگدانه تر باشد، بهتر می تواند ملانین تولید کند که اشعه UVB را جذب کرده و سنتز ویتامین D را کاهش می دهد)
استفاده از ضد آفتاب با فاکتور بالا
گذراندن بیشتر وقت در داخل خانه
سوء جذب در نتیجه شرایطی مانند بیماری سلیاک که مانع جذب طبیعی مواد مغذی می شود.
اجتناب از غذاهایی که منبع ویتامین D هستند مانند ماهی های چرب و محصولات لبنی
چاق بودن
مسن بودن
منبع اصلی ویتامین D
منبع اصلی ویتامین D قرار گرفتن در معرض اشعه UVB خورشیدی است . نور خورشید. هنگامی که بدن در معرض نور خورشید قرار می گیرد، می تواند ویتامین D را از کلسترول بسازد (ماده ای چرب که توسط کبد سنتز می شود و در برخی غذاها یافت می شود).
نکته: دسترسی به اشعه UVB خورشیدی توانایی بدن برای تولید سطوح کافی ویتامین D را به خطر می اندازد و در نهایت باعث کمبود ویتامین D می شود.
علت کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین D می تواند ناشی از عدم دریافت مقادیر کافی ویتامین D از رژیم غذایی فرد باشد که منجر به ناکافی بودن سطح آن در کل بدن می شود.
مصرف روزانه توصیه شده ویتامین D عبارت است از:
400 IU (واحد بین المللی) برای کودکان زیر یک سال
600 واحد بین المللی برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان تا 70 سال
800 واحد بین المللی برای افراد باردار و بزرگسالان بالای 71 سال
برخی منابع ویتامین D
ماهی های چرب، مانند سالمون یا تن
برخی از محصولات لبنی مانند شیر و پنیر.
نکته: بیشتر غذاهای حاوی ویتامین D حاوی مقادیر کافی برای تامین نیاز روزانه فرد نیستند. به همین دلیل، بسیاری از منابع مصرف سنتی ویتامین D (به عنوان مثال شیر فرموله شده برای نوزادان، آب پرتقال و شیر سویا) با ویتامین D غنی شده اند.
راه تامین ویتامین D اضافی
برای برخی از افراد، به ویژه آنهایی که مطمئن هستند غذایشان حاوی ویتامین D است، قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای سنتز و تامین باقی مقدار توصیه شده روزانه ویتامین D کافی است.
اما برای بسیاری از مردم دیگر ، به ویژه آنهایی که دور از خط استوا زندگی می کنند -یا سبک زندگی آنها شامل ماندن در خانه و یا پوشیدن لباس هایی است که بیشتر پوست آنها را می پوشاند – ممکن است نیاز بیشتری به مصرف مکمل های ویتامین D برای تامین مقدار مورد نیاز روزانه احساس شود که باید این ویتامین را از مکمل ها و غذاهای حاوی این ویتامین دریابند و در صورت امتناع ، با کمبود ویتامین D در بدن خود مواجه خواهند شد.
راه تشخیص کمبود ویتامین D در بدن
در صورت مشکوک بودن به کمبود ویتامین D، مراجعه به پزشک برای تایید تشخیص ضروری است تا فرد بتواند در اسرع وقت درمان را آغاز کرده و مشکلات ناشی از کمبود را جبران کند.
غربالگری افراد بدون علامت کمبود (ویتامین D) ،یک روش پزشکی استاندارد نیست. بنابراین، معمولا افراد تا زمانی که شروع به تجربه مشکلات سلامتی مرتبط با کمبود ویتامین D خود نکنند، مانند ریزش مو، درد استخوان و یا عضلانی،خستگی یا افسردگی نمی توان برای آنها ، کمبود را تشخیص داد.
اما در صورت بروز هر یک از علائم نام برده شده ، پزشک برای تأیید تشخیص مشکوک به کمبود ویتامین D بودن، یک آزمایش خون (به نام آزمایش 25 هیدروکسی ویتامین D) انجام می دهد و سطح سرمی 25(OH)D در خون را اندازه گیری می کند که آن مشخص می کند که آیا سطح ویتامین D فرد ، کافی است یا ناکافی.
اگر فردی مشکوک به کمبود طولانی‌مدت ویتامین D باشد، پزشکان به دنبال ویژگی‌های فیزیکی هستند که نشانه‌های کمبود طولانی‌مدت ویتامین D باشد از جمله:
بزرگ شدن انتهای استخوان ها
بدشکلی های اسکلتی از جمله پاهای کمان و قفسه سینه منبسط شده
رشد آهسته دندان و یا پوسیدگی زودرس دندان ها
نکته: در تشخیص کمبود ویتامین D، پزشک، رژیم غذایی و سبک زندگی فرد را ارزیابی می کند تا مشخص کند که آیا سابقه مشکلات سلامتی که می تواند با کمبود ویتامین D مرتبط باشد، مانند بیماری مزمن کبدی یا کلیوی، و میزان احتمال آن آیا در فرد وجود دارد یا خیر و پس از بررسی های به عمل آمده ، به تجویز مراحل درمانی بیمار ، خواهد پرداخت.
روش های مکمل برای درمان کمبود ویتامین D
ویتامین D3 خوراکی (کوله کلسیفرول) به شکل مایع، کپسول یا قرص
مکمل های خوراکی ترکیبی کلسیم و ویتامین D (معمولاً به شکل قرص)
درمان جایگزین ویتامین D عضلانی (یک دوره تزریق)
نکته: تجویز هر یک از داروهای فوق ، به تجویز پزشک می باشد و باید از مصرف خود سرانه آنها اجتناب نمود.
راه های پیشگیری از کمبود ویتامین D
به منظور جلوگیری از کمبود ویتامین D، پزشکان توصیه می کنند تا حد امکان به نور خورشید دسترسی داشته باشید (با اقدامات احتیاطی کافی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی) و اطمینان از حفظ یک رژیم غذایی متعادل که شامل مصرف منظم منابع ویتامین D باشد.
بیشتر بخوانید: نحوه مصرف امگا 3
با خوردن چه مواد غذایی میتوان ویتامین D بدن را تامین کرد؟
غذاهایی که حاوی ویتامین D یا معمولاً غنی شده با ویتامین D هستند عبارتند از:
ماهی روغنی
ماهی قزل آلا
شاه ماهی
ماهی ساردین
ماهی قزل آلا
ماهی کیپر
ماهی تن
روغن کبد ماهی کاد( توجه: این روغن ، حاوی مقدار زیادی ویتامین D است و نباید همراه با مکمل های حاوی ویتامین D مصرف شود)
محصولات لبنی غنی شده با ویتامین D مانند شیر و پنیر (اطلاعات تغذیه‌ای روی بسته را بررسی کنید تا از محتوای ویتامین D در هر محصول مطمئن شوید)
نکته: شیر خشک برای نوزادان به طور کلی با ویتامین D غنی شده است.
محصولات سویای غنی شده و یا محصولات مبتنی بر سویا مانند شیر سویا و ماست سویا
محصولات حیوانی طبیعی مانند شیر خام، گوشت و زرده تخم مرغ منابع عالی برای تامین ویتامین D هستند.
نکته: محصولات حیوانی در طول ماه های بهار و تابستان حاوی ویتامین D بیشتری هستند زیرا دام – و مواد گیاهی که از آن تغذیه می کنند – در معرض نور خورشید بیشتری قرار می گیرند و بنابراین پتانسیل بیشتری برای سنتز ویتامین D دارند.
سخن پایانی
هر چند که کمبود برخی از ویتامین ها و املاح و مواد معدنی ضروری بدن ، با بروز عوارضی خاص ، خود را به عرصه ظهور می رسانند اما از آنجا که پیشگیری بهتر از درمان است ، بهتر است که افراد ، گاهی آزمایش های چکاپ سلامتی بدهند و از سلامت بدن و کافی بودن ویتامین ها و مواد ضروری بدن خود اطمینان حاصل نمایند تا از بروز انواع مشکلات و بیماری ها و عوارض ناشی از آنها ، پیشگیری به عمل آورند.
