روغن کلزا یا کانولا چیست و چه خواصی دارد؟

انتخاب روغن خوراکی مناسب برای انواع روش‌های پخت غذا از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که تمامی روغن‌های گیاهی برای سرخ کردن مواد غذایی مناسب نیستند. روغنی که برای پخت‌وپز و تهیه سس و سالاد استفاده می‌شود، لزوماً برای سرخ کردن‌های طولانی‌مدت مناسب نخواهد بود. بنابراین غیر از مواد مغذی، میزان اسیدهای چرب ضروری، ویتامین‌ها و … باید نوع مصرف روغن را نیز در هنگام خرید مدنظر داشته باشید. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که روغن کلزا یا کانولا چیست و چه خواص و مصارفی دارد.

اطلاعاتی در مورد گیاه کلزا یا کانولا

روغن کُلزا روغنی است که ازدانه های کلزا به دست می‌آید.روغن کلزا به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع نشده و نداشتن کلسترول از کیفیت تغذیه‌ای بالایی برخوردار است و بین ارقام و در شرایط مختلف تنوع زیادی در ترکیب اسیدهای چرب آن مشاهده می‌شود.

کاشت کلزا که به عنوان یکی از گیاهان دانه روغنی مهم در مناطق معتدله و دارای طیف نسبتاً وسیعی از سازگاری اقلیمی است که بسیار مورد توجه قرار گرفته. گیاه کلزا دارای ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۱۲ تا ۲۰ درصد پوست است. کلزاهایی که از آنها روغن استخراج می‌شود را کانولا می‌نامند.

در نیمه شب بخوانیم:خواص شگفت انگیز روغن جوجوبا برای پوست و مو

روغن کلزا فاقد کلسترول بوده و نسبت به همه روغن‌های خوراکی در جهان کم‌ترین چربی اشباع را دارد.دانه های کلزا دارای روغن فراوانی می باشد از رو به دست آورن روغن کلزا از اهمیت فرئوانی برخودار است. از روغن این گیاه در انواع صابون ها ، شوینده ها و … استفاده می شود.

روغن کانولا از گیاه کانولا که گونه‌ی اصلاح شده ژنتیکی گیاه کلزا است، استخراج می‌شود. کاشت کلزا از حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح در کشور هندوستان رواج داشته و مصارف اولیه این روغن در روشنایی، صابون‌سازی، رنگ و مصارف دارویی بوده است.
روغن کانولا در کانادا تولید می‌شود. این روغن از دانه‌های گیاه براسیکاناپوس ( Brassica Napus) و براسیکاراپا (Brassica Rapa) که به طریق ژنتیکی اصلاح شده به دست آمده و دارای اسید اروسیک و گلوکوزینولات‌های کم هستند.
بررسی‌های انجام شده نشان داد که غلظت‌های زیاد اسید اروسیک در رژیم غذایی موش‌های آزمایشگاهی سبب رسوب چربی در قلب، عضله‌ها و غدد فوق کلیوی گردیده و رشد را مختل می‌کند. بنابراین در سال 1974 در کانادا از طریق اصلاح ژنتیکی کلزا ، کانولا تولید شد که مقدار اسید اروسیک و گلوکوزینولات آن کاهش یافته بود. در سال 1986 نام تجاری کانولا برای بیان گونه‌های براسیکا ناپوس و براسیکا راپا که روغن آن دارای کمتر از2 % اسید اروسیک بوده و کمتر از 30 میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم از کنجاله وجود داشت به کار برده شد.
این‌گونه بود که گیاه کانولا پا به عرصه تولید روغن‌های گیاهی گذاشت و از آن زمان ‌به بعد بیشترین سطح زیر کشت مزارع کشورهای آمریکایی و کانادایی را این گیاه تشکیل داده است. در کل نزدیک به 60 % درصد تولید جهانی در کانادا، چین و هند است.

تولید امگا ۳ و امگا ۶

روغن کلزا یا کانولا سرشار از دو نوع اسید چرب است که برای بدن انسان حکم کیمیا را دارد، چون این دو نوع اسید در بدن تولید نمی ‌شوند.اولی «اسید آلفا لینولنیک» (امگا ۳) است که از بدن در مقابل حملات قلبی حفاظت کرده و موجب کاهش کلسترول بد بدن می‌شود. اسید چرب بعدی «اسید لینولئیک» یک اسید چرب امگا ۶ است.

این اسید برای مغز بسیار مفید است و در رشد نوزادان نقش بسزایی دارد. هر دو این‌ها برای بدن ضروری هستند و هر دو در گروه چربی‌های سالم غیراشباع قرار دارند.

تأمین ویتامین E مورد نیاز بدن

استفاده از روغن کلزا در یک وعده غذایی یک چهارم ویتامین E مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. این ویتامین نوعی آنتی اکسیدانت است که از چربی‌ها و پروتئین‌های بدن‌تان در مقابل تخریب‌ها محافظت می‌کند.ویتامین E  موجب کاهش احتمال بیماری‌های قلبی، سرطان و اختلال حافظه می‌شود.

خواص روغن کلزا

کاهش خطر ابتلا به سرطان اسیدهای چرب ‌غیراشباع همچون امگا3 وامگا 9 نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان، دارند. این اسیدهای چرب ضروری خاصیت ضدالتهابی قوی داشته و سرعت رشد سلول‌های سرطانی را کند می‌کنند. مقادیر آنتی اکسیدان‌های طبیعی مانند گاما توکوفرول در روغن کلزا یا کانولا دو برابر آلفاتوکوفرول است. وجود آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و قوی مانند ویتامینE( توکوفرول ها)، باعث شده تا روغن کلزا خواص ضدسرطانی داشته باشد، چرا که می‌تواند اثر رادیکال‌های آزاد را خنثی کند.

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی روغن کلزا یا کانولا در کاهش کلسترول کل و همچنین کلسترول بد خون (LDL) موثر است. روغن کانولا در ترکیب فسفولیپیدهای موجود در پلاکت‌های خون تاثیر داشته و در فعالیت پلاکت‌ها و جلوگیری از لخته شدن خون در عروق موثر است.

روغن کانولا فاقد کلسترول و فاقد ترانس بوده و کمترین میزان اسیدهای چرب اشباع را دارد. در نتیجه مصرف این محصول علاوه‌بر کاهش کلسترول بد خون، ضربان قلب را تنظیم کرده و از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری می‌کنند. نتیجه این امر، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی خواهد بود.

سلامت پوست و مو هر قاشق غذاخوری از روغن کانولا، 12% از نیاز روزانه بدن فرد را به ویتامین E تأمین می‌کند. ویتامین E به عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی و قوی، با خنثی‌سازی اثر رادیکال‌های آزاد سلامت پوست را تضمین می‌کند.

از دیگر خواص کلزا یا کانولا:

• تسکین درد رماتیسم
• رفع گرفتگی عضلات
• ضد تشنج
• درمان برونشیت
• ضد التهاب
• کاهنده تورم و التهاب
• کاهش لخته های خونی
• کاهش چربی خون
• کاهش چربی شکمی
• کاهش خطر ابتلا به دیابت
• تقویت قلب
• کاهش خطر ابتلا به بیماری سندرم متابولیک
• ضد سرطان روده
• مقابله با پیری و آکنه

در نیمه شب بخوانیم:خواص دارویی زیتون و روغن زیتون

موارد مصرف روغن کلزا یا کانولا

روغن کلزا یا کانولا دارای نقطه دود220 درجه سانتی‌گراد است و در نتیجه به عنوان یک روغن مناسب آشپزی شناخته می‌شود. از روغن کانولا می‌توانید برای پخت‌وپز، سرخ کردن‌های کوتاه‌مدت (تفت دادن) و تهیه سس و سالاد استفاده کنید.

خرید روغن خوراکی یکی از مهمترین دغدغه‌های هر خانوار است، چرا که کلسترول بالا و اسیدهای چرب اشباع برای سلامتی مصرف‌کننده، مضرات فراوانی را در کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت خواهد داشت. اضافه وزن، افزایش توده چربی شکمی، گرفتگی عروق و سکته قلبی، همگی از عوارض روغن‌های با ترانس بالاست. روغن کلزا یا کانولا فاقد کلسترول و فاقد ترانس بوده و خطرات روغن‌های ترانس را ندارد. از طرفی به دلیل وجود اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌ها برای بدن بسیار مفید خواهد بود.

منبع سایت:طلای طبیعت و غنچه