نیمه شب مجله علمی هنری بهداشتی سرگرمی و فرهنگ و هنر نیمه شب یک مجله برای تمام سلیقه ها
محبوب‌ترین فیلمهای سینمایی قدیمی ایرانی را می‌توان به سادگی به دو گروه قبل و بعد از انقلاب، تقسیم کرد. با وجود کارگردان‌ها و سینماگران کاربلدی که علاوه بر دانش آکادمیک، از دستیاری کارگردانان بزرگ نیز تجربه کسب کرده اند، تهیه لیستی از بهترین فیلمهای سینمای ایران کمی مشکل است. اما با این وجود در این مطلب، لیستی از بهترین فیلمهای سینمایی قدیمی ایران را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت امیدواریم مفید واقع گردد.
محبوب ترین فیلم های سینمایی قدیمی ایرانی
قبل از انقلاب
1-گوزن‌ها 1353
گوزن‌ها با هنرمندی بهروز وثوقی یکی از فیلمهای سینمایی قدیمی است.
فیلم گوزن‌ها ساخته‌‌ی مسعود کیمیایی و با بازی بهروز وثوقی و فرامرز قریبیان، یکی از پر سر و صداترین فیلمهای ابتدای دهه پنجاه بود. گوزن‌ها به همراه فیلم باشو غریبه کوچک از بیضایی، عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران را از آن خود کردند. در همان ابتدا قسمت‌هایی از فیلم حذف شد اما با این وجود استقبال خوبی از طرف بیننده‌ها نسیب فیلم شد. همچنین فیلم در خرداد سال 1400 در جشنواره روتردام اکران شد که نسخه کامل و بدون حذفیات فیلم بود.
بهروز وثوقی، با نقش‌آفرینی در این فیلم جایزه بهترین بازیگر مرد را در سومین جشنواره جهانی فیلم تهران در سال 1353 کسب کرد. گوزن‌ها اقتباسی از نمایشنامه تنگنا از محمود دولت آبادی بود. مرد تحت تعقیبی به نام قدرت، به دلیل سرقت مسلحانه به خانه دوستش سید پناه می‌برد. سید مردیست که دچار اعتیاد است و همسرش در تماشاخانه کار می‌کند. قدرت، سید را تغییر می‌دهد و …
2-سوته دلان 1356
سوته دلان با بازی شهره آغاداشلو و بهروز وثوقی از دیگر فیلمهای سینمایی قدیمی است که عنوان بهترین را به خود اختصاص داده است.
سوته دلان، ساخته علی حاتمی و یکی از مهم‌ترین و دلنشین‌ترین فیلمهای سینمای قدیمی ایران است. در این فیلم نیز حاتمی سعی بر اصلاح نگرش‌های غلط اخلاقی در جامعه دارد. دوربین علی حاتمی در فیلم‌هایش فرمی را ایجاد می‌کند که متفاوت با فیلم فارسی‌های هم دوره خودش است. فرمی که مطلقا متعلق به ایران است. همانطور که در فیلم طوقی این مسئله به وضوح آشکار می‌شود. در فیلم سوته دلان هم با همان فرم حاتمی سخن می‌گوید و از کشیده شدن فیلم‌اش به سمت فیلم فارسی‌ها یا فیلمهای وارداتی جلوگیری می‌کند.
سوته دلان داستان دو برادر است که یکی از آن‌ها دچار اختلال ذهنی می‌باشد و برادر بزرگتر برای اینکه او را از سر خود باز کند، با دختر بدکاره‌ایی او را آشنا می‌کند که منجر به اتفاقات زیادی برای برادر کوچکت‌تر می‌شود.
3-رگبار 1351
رگبار با بازی پروانه معصومی و پرویز فنی‌زاده یکی دیگر از فیلمهای سینمایی قدیمی ایرانی است.
رگبار اولین فیلم بلند از بهرام بیضایی محسوب می‌شود. فیلم با امکانات محدود ساخته شد، اما از کیفیت کار کم نکرد و مورد ستایش قرار گرفت. هرچند در گیشه موفق نبود اما بهترین فیلم بیضایی قلمداد می‌شود. مارتین اسکورسیزی درباره فیلم می‌گوید: حال و هوای فیلم من را یاد بهترین چیزهایی انداخت که در فیلمهای نئورئالیستی ایتالیایی دوست دارم و داستان زیبایی یک قصه باستانی را دارد.
فیلم ماجرای یک مثلث عشقی در یک محله فقیر نشین است. معلمی به نام اقای حکیمی (پرویز فنی‌زاده) پس از اخراج یکی از شاگردانش، با خواهر شاگرد به نام عاطفه (پروانه معصومی) روبرو و به او علاقه‌مند می‌شود. همچنان قصاب محله نیز خاطرخواه عاطفه است.
4-طبیعت بی‌جان 1354
طبیعت بی‌جان نام فیلم سینمایی ایرانی است که سهراب شهید ثالث در سال ۱۳۵۴ آن را ساخت. نویسنده فیلمنامه فیلم نیز شهید ثالث بوده و مدیریت فیلمبرداری آن را هوشنگ بهارلو برعهده داشت.
داستان فیلم به این شرح است که: پیرمردی به همراه همسرش در یک برهوت زندگی می‌کند و وظیفه‌اش محافظت و جا به جایی ریل است. تا اینکه نامه‌ای به دستش می‌رسد که خبر از بازنشستگی او می‌دهد.
تهیه‌کننده این فیلم پرویز صیاد بوده و تدوین آن را روح‌الله امامی انجام داده است. اجرای تیتراژ و طراح پوستر فیلم نیز مرتضی ممیز بوده‌است.
5-دایره مینا 1353
سعید کنگرانی و فروزان بازیگر فیلم فارسی که در این فیلم متفاوت خوش درخشید.
دایره مینا دومین فیلم رنگی داریوش مهرجویی بود. فیلمنامه اقتباسی از داستان نمادگرایانه‌ای به نام آشغالدونی نوشته‌ی غلامحسین ساعدی است. فیلم در سال 1353 ساخته شد اما توقیف شد و پخشش چهارسال به تاخیر انجامید. پرداختن به موضوعات جدید و جسورانه در فیلم تحسین منتقدان را در پی داشت. از طرفی دیگر استفاده از بازیگر فیلمفارسی در یک فیلم روشنفکری و عملکرد خوب بازیگر نیز از جمله حواشی اکران فیلم بودند.
داستان فیلم از این قرار است که پسری از یک روستا پدر بیمارش را به شهر می‌آورد تا معالجه شود. اما پسر ساده است و گول چند نفر می‌خورد و اتفاقات عجیب و غریبی برایش رقم می‌خورد.
6-صادق کرده 1351
عزت‌الله انتظامی و سعید راد
صادق کرده فیلمی به کارگردانی و نویسندگی ناصر تقوایی است. ناصر تقوایی اغلب در فیلم‌هایش به موضوعاتی در جامعه می‌پردازد که قابل تامل هستند. اخلاق عمده مضمون مورد استفاده در فیلمهای او است و برای این کارگردان اهمیت زیادی دارد.
صادق (سعید راد)، مشهور به صادق کُرده، در مسیر جادهٔ اندیمشک به اهواز با همسرش (آتش خیر) قهوه‌خانه‌ای را اداره می‌کند. شبی در غیاب صادق یکی از دوستان او که رانندهٔ کامیون است به قهوه‌خانه می‌آید و پس از هتک حرمت به همسر صادق ناخواسته او را به قتل می‌رساند.
7-داش آکل 1350
داش آکل با بازی درخشان بهروز وثوقی هم یکی دیگر از بهترین فیلمهای قدیمی سینمایی ایران است.
داش آکل فیلمی به کارگردانی و نویسندگی مسعود کیمیایی است. این فیلم اقتباسی از داستانی به همین نام از کتاب سه قطره خون صادق هدایت است. فیلم اگرچه نتوانسته است آنچنان که باید و شاید به رمان نزدیک شود، اما فیلمی قابل قبول با بازی‌های خوب است که کیمیایی آن را ساخته است.
خلاصه داستان: داش‌آکل لوطی مشهور شیرازی است که خصلت‌های جوانمردانه‌اش او را محبوب مردم ضعیف و بی‌پناه شهر کرده‌است. اما کاکارستم که گردن‌کلفتی ناجوانمرد است و به همین سبب، بارها ضرب شست داش آکل را چشیده، به شدت از او نفرت دارد و در پی فرصتی است تا زهرش را به داش آکل بریزد و از او انتقام بگیرد.
8-اسرار گنج دره جنی 1353
پرویز صیاد در نقش علی
اسرار دره جنی فیلمی از ابراهیم گلستان است و بر اساس کتابی است که خودش آن را نوشته است. فیلم انتقادی به سیاست‌های شاه بود و پس از اینکه در جشن دو هزار و پانصد ساله به نمایش در آمد توقیف شد و هرگز دیگر بر روی پرده سینما نرفت.
علی (پرویز صیاد) کشاورزی است که به هنگام شخم زمین اش به گنجی بزرگ دست می‌یابد. او پنهانی و به تکرار مقداری از اشیاء گنج را برای فروش به شهر می‌برد و به زودی زندگی مجللی برای خود فراهم می‌کند.
خریداران عتیقه صادق بهرامی، جهانگیر فروهر و لرتا در شهر علی را تشویق می‌نمایند که از همسر روستایی خود معصومه (مری آپیک) جدا بشود و با زنی که شهری است (شهناز تهرانی) ازدواج نماید. عده‌ای از اهالی روستا و خریداران عتیقه درصددند تا به محل گنج دست پیدا نمایند. در لحظه‌ای که مراسم عروسی باشکوه علی بر پا می‌شود انفجار دینامت کارگران جاده‌سازی خانهٔ پوشالی علی را ویران می‌کند، و همه، حتی همسر سابق و فعلی‌اش، علی را تنها می‌گذارند.
9-شازده احتجاب 1353
شازده احتجاب با بازی جمشید مشایخی یکی دیگر از بهترین فیلمهای قدیمی سینمایی است.
شازده احتجاب، فیلمی از بهمن فرمان‌آرا و برگرفته از رمانی به همین نام از هوشنگ گلشیری است. شازده احتجاب فیلم مهمی در سینمای موج نو ایران محسوب می‌شود. فیلمنامه با همکاری کارگردان و نویسنده رمان به نگارش درآمده است و موفق هم عمل کرده است. یک فیلم با رگه‌های سوررئال که به خوبی مخاطب را با خود به خاطرات شازده می‌کشاند.
داستان فیلم از این قرار است که به بعنوان یک تماشاکر با احوالات یک شازده قاجاری به کند و کاو خاطراتش در یک شب تا صبح می‌پردازیم. از دوران طفولیت تا بزرگسالی وی در چند فلش بک و فلش فوروارد روایت می‌شود، تا دلیل حال نابه سامان‌اش را متوجه شویم.
10-گزارش 1356
کوروش افشارپناه در نقش محمد فیروزکوهی
گزارش فیلمی به کارگردانی و نویسندگی عباس کیارستمی است، و از اولین آثار سینمایی مهم‌اش در کارنامه‌اش محسوب می‌شود. فیلم به نحوه مدرنیزاسیون شدن طبقات متوسط جامعه می‌پردازد. نگاهی که چه طبقات مدرن و چه متوسط را از حل مشکلاتشان ناتوان می‌داند.
داستان فیلم زندگی کارمندی را به نام محمد فیروزکوهی را نشان می‌دهد که در یک مهمانی به همراه همکارانش درگیر یک اتفاق می‌شود که زندگی زناشویی او را نیز تحت شعاع قرار داده است.
این ده فیلمی که برایتان معرفی نمودیم از تاثیر گذارترین ومهم‌ترین فیلمهای دهه پنجاه و سینمای ایران قبل از انقلاب بودند، که دیدنشان خالی از لطف نیست و فیلمهای با کیفیت و متفاوتی نسبت به دهه چهل محسوب می‌گردند.
بعد از انقلاب
۱. مرگ یزدگرد
کارگردان: بهرام بیضایی
بازیگران: سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی، امین تارخ
سال ساخت: ۱۳۶۰
فیلم «مرگ یزدگرد» در حقیقت اقتباسی از نمایشنامه‌ای است که بیضایی سال ۱۳۵۸ نسخه‌ای از آن را روی صحنه تئاتر برده است.
نمایش چهار شخصیت داشت: آسیابان، زن آسیابان، موبد و سردار. فیلم با سرمایه شبکه یک صدا و سیما ساخته شد. سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی و علیرضا خمسه بازی‌های درخشانی در فیلم دارند.
فیلم داستان مرگ یزگرد سوم است که بعد از فرار و رها کردن تاج و تخت در آسیابی پناه می‌گیرد. روایت او را از چند کاراکتر متفاوت می‌شنویم.
دیالوگ‌های مطنطن بیضایی، میزانسن‌های پیچیده فیلم و شخصیت‌پردازی و درام درخشان آن را تبدیل به فیلمی به یادماندنی کرده است.
۲. دونده
کارگردان: امیر نادری
بازیگران: مجید نیرومند
سال ساخت: ۱۳۶۳
امیر نادری پیش از کارگردانی عکاس بوده و شاید قدرت بصری «دونده» هم از همین جا ناشی شود. اول این که صحنه‌ها معمولا بدون حشو و زوائد هستند.
نادری نمی‌خواهد با رنگ‌ها یا عناصر دیگر احساسات مخاطبش را نشانه بگیرد. «دونده» از نظر بصری گویا و جاندار است و قرار نیست یک فیلم رئال چیزی بیشتر از این‌ها داشته باشد.
پس‌زمینه پشت سر امیرو، قهرمان فیلم تا حد امکان خلوت است تا توجه ما معطوف به قهرمانمان باشد. کافی است یک بار دیگر دویدن‌های امیرو را کنار ساحل ببینید تا دستتان بیاید کارگردان و فیلمبردار با کمک یکدیگر چه تصاویری خلق کرده‌اند.
هیچ داستانی هم که در کار نباشد، باز صحنه دویدن آن اندام سیاه در حالی که پس زمینه دریای سفید درخشان است، لذت بصریتان را تامین می‌کند. فیلمی درباره کودکی که می‌خواهد بازنده نباشد.
۳. کمال‌الملک
کارگردان: علی حاتمی
بازیگران: جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، پرویز پورحسینی
سال ساخت: ۱۳۶۳
«در میان کواکب هم یکی می‌شود ستاره درخشان. الباقی سوسو می‌زنند.» این جمله درخشان ناصرالدین‌شاه در فیلم «کمال‌الملک» درباره کارگردانش هم صدق می‌کند.
علی حاتمی که پیش از انقلاب با موزیکال‌هایی مثل «حسن کچل» فرهنگ فولکلور را زنده نگهداشته باشد بعد از انقلاب فیلم‌هایی حول ایران قدیم زمان قاجار ساخت.
«کمال‌الملک» روایت زندگی نقاش معروف ایرانی در درباره چند پادشاه قاجار و اوایل حکومت رضاخان است. با قاب‌های چشم‌نوازی و دیالوگ‌هایی که به سنت حاتمی شبیه شعر هستند. انگار کاراکترها با هم مشاعره می‌کنند. فیلم پوچی دربارهای قاجار را به تصویر می‌کشد در عین اینکه حاتمی به ظرافت‌ها و زیبایی‌های آن دوران علاقه دارد.
۴. اجاره نشین‌ها
کارگردان: داریوش مهرجویی
بازیگران: عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، حسین سرشار، حمیده خیرآبادی، ایرج راد، رضا رویگری
سال ساخت: ۱۳۶۵
اجاره نشین‌ها یکی دیگر از فیلم های سینمایی قدیمی است.
سی و خرده‌ای سال پیش داریوش مهرجویی کمدی بزن بکوبی ساخته که سینمای ایران اگر بخواهد همین حالا هم شبیهش را بسازد نمی‌تواند.
با جلوه‌های ویژه فوق‌العاده داستان یک خانه خراب که چند مستاجر جورواجور دارد و رابطه آن‌ها با عباس آقا سوپرگوشت صاحبخانه که حاضر نیست خانه‌اش را تعمیر کند.
هترین بازی کارنامه آقای بازیگر، عزت‌الله انتظامی در این فیلم مهرجویی است.
روابط بین کاراکترها گرم و دوست‌داشتنی از کار درآمده. از جمله در خانه خود عباس آقا، رابطه او با مادرش و برادرش با او نمونه‌ای از برخورد اعضای خانواده اصیل ایرانی است. «اجاره‌نشین‌ها» نگاهی شوخ‌طبعانه به طبقه متوسط ایرانی دارد. طبقه‌ای که هم ظالم است و هم مظلوم و خودش با ندانم‌کاری سقف خانه‌اش را خراب می‌کند.
با این حال به شیوه مهرجویی شوخ و شنگی از تلخی ماجرا می‌کاهد و ته قصه هم امیدوارانه بسته می‌شود. یکی از بهترین کارگردانی‌های داریوش مهرجویی است.
۵. باشو، غریبه کوچک
کارگردان: بهرام بیضایی
بازیگران: سوسن تسلیمی، پرویز پورحسینی، عدنان عفراویان
سال ساخت: ۱۳۶۵
در میان فیلم های سینمایی قدیمی ضدجنگ که آن سال‌ها به اسم فیلم جنگی ساخته می‌شدند «باشو، غریبه کوچک» بیضایی متفاوت‌ترین و یکی از ظریف‌ترین‌هایشان است.
در جریان جنگ پسر بچه‌ای تنها از جنوب متواری شده و به شمال کشور می‌رسد. پسرک فقط بلد است عربی صحبت کند و زن شمالی که او را پیدا می‌کند احساسات مادری‌اش بیدار می‌شود و می‌خواهد از پسر در مقابل هجوم زمانه و البته زبان نیش‌دار همسایه‌ها دفاع کند.
۶. خانه دوست کجاست؟
کارگردان: عباس کیارستمی
بازیگران: بابک احمدپور، احمد احمدپور
سال ساخت: ۱۳۶۵
یکی از بهترین نتایج حاصل شده از همکاری عباس کیارستمی با کانون پرورش فکری کودکان که راه کیارستمی را به سمت جشنواره‌های مهم باز کرد.
فیلم را با توجه به سوژه و تهیه کننده‌اش در گروه فیلمهای کودک و نوجوان قرار می‌دهند. داستان سرراست کودکی که دفتر مشق دوستش پیش‌اش جا مانده و کل روز را دنبال خانه همکلاسی‌اش می‌گردد.
فضای شمال کشور، فضاپردازی به شدت مینی‌مال، استفاده از نابازیگران و مردم محلی و داستان انسان‌دوستانه فیلم کیارستمی به شدت مخاطبان را تحت‌تاثیر قرار داد.
آن مسیر روی تپه که به یک درخت آن بالا منتهی می‌شود تبدیل به شمایلی از سینمای عباس کیارستمی شد.
۷. شبح کژدم
کارگردان: کیانوش عیاری
بازیگران: جهانگیر الماسی
سال ساخت: ۱۳۶۵
«شبح کژدم» فیلمی دیگر از فیلمهای سینمایی قدیمی و درباره جنون و شیفتگی به سینما است.
البته می‌توان این وابستگی و جنون را تنها به سینما محدود نکرد. کژدم در سکانسی از فیلم به سینمایی قدیمی می‌رود که «گنج‌های سیرامادره» (جان هیوستن، ۱۹۴۸) با بازی همفری بوگارت نمایش داده می‌شود.
شخصیت‌های این فیلم که در جست‌وجوی طلا هستند پس از مدتی به خاطر حرص و طمع با هم درگیر می‌شوند و تمام اندوخته‌هایشان بر باد می‌رود.
محمود کژدم که در زندگی شخصی‌اش ناموفق است و نتوانسته سناریوی مورد علاقه‌اش را کارگردانی کند، در ابتدا تصور می‌کند که بدون دردسر می‌تواند داستان فیلمش را اجرا کند. اما هر چه جلوتر می‌رود تمامی اصول و اخلاق را زیر پا می‌گذارد. او نامزدش را دست‌آویز اجرای نقشه‌اش می‌کند و حسن را که بهترین دوستش است قال می‌گذارد.
تنها فردی که می‌تواند محمود را از این مسخ‌شدگی و خیال‌بافی رها کند، مجید برادر بزرگتر محمود با بازی ناصر آقایی است. او تنها کاراکتر معقول و منطقی فیلم است که با زندگی خود کنار آمده است. فیلم نگاه طعنه‌آمیز و انتقادی به مناسبات فیلمهای فارسی قبل از انقلاب دارد.
۸. طلسم
کارگردان: داریوش فرهنگ
بازیگران: سوسن تسلیمی، جمشید مشایخی، پرویز پورحسینی
سال ساخت: ۱۳۶۵
جزو معدود فیلمهای واقعا ترسناک سینمای ایران که البته بیشتر در ژانر دلهره‌آور قرار می‌گیرد.
داریوش فرهنگ فیلم را با اقتباس از «قلعه کولاک» بیضایی ساخت. سوسن تسلیمی که در آن زمان همسر داریوش فرهنگ و بازیگر موردعلاقه بیضایی بود در فیلم نقش اول را کنار جمشید مشایخی و روبه‌روی پرویز حسینی بازی می‌کرد.
پس از مراسم عروسی، عروس و داماد همراه خویشاوندان داماد راهی روستای محل سکونت خود می‌شوند.
طوفان سختی سر راه‌شان است و عروس و داماد راه را گم می‌کنند و به قصری پناه می‌برند. شازده و مباشرش، اجازه می‌دهند که آن دو شب را در قصر سر کنند.
همسر شازده، پنج سال پیش، در شب عروسی وقتی که به تالار آیینه قدم گذاشته بوده، گم می‌شود. در زیر زمینی متروک عروس با همسر شازده رو به رو می‌شود، که می‌گوید از شب عروسی با حیله مباشر در سیاه چال حبس شده است. تسلیمی با گریمی سفید و لباس شب عروسی‌اش شبیه خانم هاویشام تصویر شده. موسیقی بابک بیات، بازی‌های خوب و کارگردانی داریوش فرهنگ دست به دست هم داده‌اند تا شاهد یکی از معدود فیلمهای دلهره‌آور سینمای ایران باشیم.
۹. شیر سنگی
کارگردان: مسعود جعفری جوزانی
بازیگران: علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی، حمید جبلی
سال ساخت: ۱۳۶۵
ساخت چنین فیلمی الان در سینمای ایران کاملا غیرممکن است چون پیشینه تاریخی لازم دارد.
از آن درام‌هایی است که لباس اهمیت دارد و طراح لباس و طراح دکور می‌خواهد. بدون کمک تلویزیون یا دولت امکان ندارد که سینمای ما الان بتواند چنین فیلمی بسازد.
فیلم راجع به رقابت میان دو ایل بزرگ است که در زمان نفوذ انگلیسی‌ها در جنوب ایران با یکدیگر وارد جنگ می‌شوند. سردمدار یک ایل عزت‌الله انتظامی است و ایل دیگر علی نصیریان. حمید جبلی نقش پسر علی نصیریان را بازی می‌کند و آتیلا پسیانی هم در فیلم هست که به تبع پدران‌شان درگیر می‌شوند.
تورج زاهدی آواز بسیار زیبایی را در انتهای فیلم خوانده است. یک فیلم تاریخی جنگجویانه شبه وسترن از «شیر سنگی» درآمد که فوق‌العاده جذاب است و یکی از بهترین فیلمنامه‌های تاریخ سینمای ایران را دارد.
۱۰. ناخدا خورشید
کارگردان: ناصر تقوایی
بازیگران: داریوش ارجمند، سعید پورصمیمی، علی نصیریان
سال ساخت: ۱۳۶۵
از دیگر فیلمهای سینمایی قدیمی ایران می‌توان ناخدا خورشید را نام برد.
تقوایی همان کاری را با داستان «داشتن و نداشتن» همینگوی می‌کند که سال‌ها پیش‌تر هاوارد هاکس در دل هالیوود با همفری بوگارت و لورن باکال انجام داده بود.
اما کار سخت‌تری در پیش دارد چون باید رمان همینگوی را بومی‌سازی کند و آنقدر درخشان این کار را انجام می‌دهد که یک اثر هنری از نو خلق می‌کند. خواجه ماجد، ناخدا خورشید را لو می‌دهد و بار قاچاق لنج ناخدا به آتش کشیده می‌شود.
دلالی به نام فرحان که می‌خواهد چند فراری سیاسی را از مرز آبی عبور دهد وارد بندر می‌شود.
او با ناخدا خورشید تماس می‌گیرد. ناخدا که احتمال می‌دهد لنجش را مصادره کنند با فرحان همکاری می‌کند و چند مرد را که ظاهرا در ترور حسنعلی منصور دست داشته‌اند به آن سوی آب می‌رساند.
پس از آن چند تبعیدی نیز از فرحان می‌خواهند که اسباب فرار آنان را فراهم کند. فیلمنامه «ناخدا خورشید» را می‌شود در کلاس‌های فیلمنامه‌نویسی تدریس کرد.
بهترین بازی کارنامه داریوش ارجمند است و سعید پورصمیمی و پروانه معصومی هم در آن نقش‌آفرینی‌های درخشانی دارند.
11. قیصر
فیلم «قیصر» دومین ساخته مسعود کیمیایی و شاید ماندگارترین اثر اوست. کیمیایی در سال ۱۳۴۸، در بیست و چهارمین سال زندگی‌اش تصمیم به ساخت این فیلم آوانگارد گرفت و از بازی چهره‌های آن روزهای سینمای ایران، بهروز وثوقی جوان، زنده‌یاد ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی بهره برد.
اسفندیار منفردزاده، از آهنگسازان به‌نام ایران و دوست کیمیایی ساخت موزیک متن را برعهده داشت و موسیقی به‌یادمادنی این فیلم را با زنگ و تنبک زورخانه‌ای درآمیخت تا حال و هوا و منش پهلوانی شخصیت‌ها بیشتر در قالب فیلم و در ذهن بیننده بنشیند. عباس کیارستمی عنوان‌بندی فیلم و امیر نادری عکاسی آن را برعهده داشت. «قیصر» از پرفروش‌ترین فیلمهای قبل از انقلاب بود که یک سال بعد از اکران اولیه، مجددا اکران شد. فیلمی موفق که حتی قلم ابراهیم گلستان را به تحسین واداشت.
12. آرامش در حضور دیگران
فیلم «آرامش در حضور دیگران»، نخستین ساخته بلند ناصر تقوایی است که در سال ۱۳۴۹ جلوی دوربین رفت؛ اما به دلیل توقیف چهارساله، سرانجام در ۱۳۵۲ به اکران عمومی درآمد. بعد از مدتی کوتاه نیز به دنبال اعتراض پرستاران، اولین ساخته تقوایی جوان برای همیشه توقیف شد. تقوایی که آن زمان ۲۹ سال داشت، برداشتی آزاد از داستانی به همین نام به قلم غلامحسین ساعدی را دستمایه فیلمنامه قرار داد و آن را جلوی دوربین برد.
داستان را می‌توان در یک خط این گونه تعریف کرد که سرهنگی بازنشسته، بعد از مرگ همسر خود تصمیم به ازدواج مجدد می‌گیرد. اما شخصیت سرهنگ، دو دختر او که هر دو شاغل و دور از پدر زندگی می‌کنند و همسر دوم که جوان است و زیبا، هر کدام حکایتی مجزا و شنیدنی دارند.
داستان افرادی که به ظاهر اعضای یک خانواده‌اند؛ اما آنقدر از دغدغه‌های هم بی‌خبر هستند که گویا هیچ وقت یکدیگر را نمی‌شناختند. شخصیت‌های این داستان هر کدام در جای خود مهره‌ای کلیدی است که با مشکلات عاطفی، اجتماعی و روابط عاشقانه اشتباه یا ناکام، دست و پنجه نرم می‌کنند و در نهایت تنها جوان‌ترین آنهاست که انگار تقدیر را می‌پذیرد و از آن استقبال می‌کند.
بازیگران به‌نام آن روزهای سینمای ایران از جمله اکبر مشکین، ثریا قاسمی، پرتو نوری علا، محمدعلی سپانلو و منوچهر آتشی جلوی دوربین خالق سریال «دایی جان ناپلئون» بازی کردند.
13. بایسیکل‌ران
کارگردان: محسن مخملباف
بازیگران: محرم زینال‌زاده
سال ساخت: ۱۳۶۷
وقتی که هنوز فیلم ساختن درباره افغان‌های مهاجر در ایران مد نبوده، اقای محسن مخملباف، فیلم بایسیکل‌ران را ساخت. پیش از آنکه القاعده افغانستان را به خاک و خون بکشانند. این فیلم داستان مردی افغانی بوده که به پاکستان پناه برده و همسر وی بیمار است و باید زود جراحی شود. آن مرد پول کافی جهت درمان همسرش نداشته و به پیشنهاد یک دوست دوره‌گردش که می‌داند مرد در گذشته قهرمان دوچرخه‌سواری بوده است تصمیم می‌گیرد یک هفته با دوچرخه دور میدان رکاب بزند تا رکورد بشکند و هزینه جراحی زنش تامین نماید.
صحنه‌هایی که بعد از چند شبانه‌روز بی‌خوابی مرد مجبور می‌شود چوب کبریت لای پلک‌هایش بگذارد تا پلک‌هایش بسته نشود وخوابش نبرد، جلب توجه بسیاری از بازدید کنندگان فیلم است و هیچ وقت از ذهن پاک نمی‌شود. این فیلم برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و فیلمنامه از جشنواره فجر شده است.
اگر فیلم‌هایی که ما برایتان معرفی کریدم را تماشا کرده‌اید، نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید.
