آیا ایده آل گرایی یا کمال گرایی یک رفتار مخرب است؟

در این مقاله از وبسایت نیمه شب به بررسی این موضوع که آیا ایده آل گرایی یا کمال گرایی یک رفتار مخرب است؟ خواهیم پرداخت ، اما پیش از آن به تعریف ایده آل گرایی به زبان ساده و سپس به زبان علمی خواهیم پرداخت ، بنابرین جهت آشنایی با این موضوع مهم روانشناسی ، در ادامه مطلب همراه ما باشید.

ایده آل گرایی که مترادف کمال گرایی نیز می باشد به زبان ساده یعنی اینکه برای اهدافمان معیارهای بالایی را وضع کنیم و برای رسیدن به آنها، تلاش و جدیت به خرج دهیم ، اما ایده آل گرایی به زبان علمی عبارت است از ویژگی شخصیتی که خصوصیات آن، با تلاش فرد برای بی‌عیب‌ونقص بودن و تنظیم استانداردهایی برای بالاترین سطح عملکرد توصیف می‌شود و با خود-ارزیابیِ انتقادی و نگرانی در مورد ارزیابی دیگران نیز همراه است.

ایده آل گرایی یا کمال‌گرایی در بهترین تعریف آن، یک نوع ویژگی چند بعدی است، به طوری که روانشناسان توافق دارند که بسیاری از جنبه‌های مثبت و منفی در آن وجود دارد. در جنبه منفی آن، کمال‌گرایی یا ایده آل گرایی مردم را به تلاش برای رسیدن به یک ایده‌آلِ دست نیافتنی یا اهداف غیر واقع‌بینانه سوق می‌دهد، که اغلب منجر به افسردگی و عزت نفس پایین می‌شود. در مقابل، در کمال گرایی یا ایده آل گرایی مثبت ، می‌تواند به افراد برای رسیدن به اهداف خود انگیزه بدهد و باعث شود که این افراد از تلاش خود لذت ببرند. داده‌های جدید نشان می‌دهد که گرایش‌های کمال گرایانه، در بین نسل‌های اخیر افراد جوان رو به افزایش است.

اینکه آیا کمال گرایی رفتاری سالم است یا ناسالم، به تأثیر کلی این ویژگی بر فرد بستگی دارد. کمال گرایی مثبت تأثیر کلی خوب و انگیزه‌بخشی دارد و به دستاوردهای بالا و بهبود در عملکرد منجر می‌شود. افرادی که ایده آل گرایی مثبت را تجربه می‌کنند با «تمایلات کمال‌گرایانه» یا میل به رشد، پیشرفت یا رسیدن به اهداف، انگیزه پیدا کرده و تشویق می‌شوند.

افراد درگیر کمال گرایی منفی هم تمایلات کمال‌گرایانه دارند، اما دچار میزان بالایی از نگرانی‌ها و خواسته‌های کمال‌گرایانه هم هستند. بدین معنی که این افراد بیشتر نگران اشتباه کردن هستند. بنابراین برای بی‌عیب‌ونقص بودن فشار بیشتری بر خود و حتی دیگران وارد می‌کنند. ترکیب این استانداردها، نگرانی‌ها و خواسته‌ها برای بی‌عیب‌ونقص بودن اغلب به این منجر می‌شود که افراد نامطمئن‌تر، مضطرب‌تر، نگران‌تر و سخت‌گیرتر شوند.

کمال گرایی یا ایده آل گرایی ، ممکن است به شکل‌های متفاوتی بروز کند. بعضی افراد تمایلات کمال‌ طلبی خود را تقریبا در تمام قسمت‌های زندگی‌شان نشان می‌دهند. برای برخی از افراد دیگر، کمال گرایی فقط به مدرسه یا کار آنها محدود می‌شود. بعضی تحقیقات سه نوع مختلف ایده آل گرایی را تعریف می‌کنند:

کمال گرایی خودمحور، فردی را توصیف می‌کند که استانداردهای بالایی را برای خودش تعیین می‌کند. این نوع آرمان گرایی معمولاً به شیوه‌های سالم ابراز می‌شود. کمال‌گرایی خودمحور بیشتر در افراد با عملکرد بالا و باانگیزه مشاهده می‌شود.

کمال گرایی القا شده ‌از طرف جامعه عبارت است از انتظارات و استانداردهای دیگران یا جامعه‌ای بزرگتر. این نوع کمال طلبی هم توسط شخص نهادینه می‌شود. این انتظارات ممکن است از طرف خانواده، دوستان، محیط کار یا جامعه القا شود. این نوع آرمان گرایی می‌تواند به خود ناباوری، عدم اعتمادبه‌نفس و اضطراب اجتماعی منجر شود.

۳. دگر محور

کمال گرایی دگر محور عبارت است از انتظارات و استانداردهای بالا از دیگران. آرمان گرایی دگر محور ممکن است بیش از حد منتقدانه، خشن و آسیب‌زننده به دیگران باشد. این نوع ایده آل گرایی می‌تواند به عصبانیت و خشم منجر شود. همچنین می‌تواند در توانایی فرد برای تشکیل روابط نزدیک و صمیمانه با دیگران خلل ایجاد کند.

ارزیابی سختگیرانه‌ای از اعمال خود دارند.

انتظارات بالا دارند و اغلب شکست را پیش‌بینی می‌کنند.

با ترس از شکست برانگیخته می‌شوند.

داشتن انگیزه برای دستیابی به موفقیت.

مهارت سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی قوی ای دارند.

بلندپروازی را نوعی ارزش می‌دانند.

دلیل اصلی کمال گرایی به طور واضح مشخص نیست و اغلب متناسب با رفتار های آموخته شده ای است که فرد از دیگران و جامعه ، آموخته است و یا ناشی از ملاک هایی است که خود برای خود تعریف کرده است و همچنین در قرن اخیر ، دانشگاه و روش های اکادمیک ، عاملی است که میزان کمال گرایی را در جوانان افزایش داده است.

نقطه مقابل ایده آل گرایی ، کمال گرایی یا ایده آل گرایی بیش از حد است که این نوع ایده آل گرایی ، برای ما ، اعتماد به نفس کاذب ایجاد می کند که این عامل برای ما و کسانی که با ما کارمی‌کنند، مخرب است. این خصیصه در روابط ما تنش ایجاد می‌کند و در برخی موارد، می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ما هم داشته باشد و علاوه بر آن ، کمال گراییِ بیش از حد نیز می‌تواند برخلاف انتظار، نتایج منفی به‌بار بیاورد.

فرد کمال‌گرا یا ایده آل گرای بیش از حد ، قادر نیست خود را با همه عیب و نقص‌هایش بپذیرد و همیشه خود را بی‌ارزش،‌ بی‌لیاقت و بی‌کفایت می‌داند.

در نتیجه احساس عزت نفس و اعتماد بنفس در وی به وجود نمی‌آید.

فرد کمال‌گرا به دلیل اینکه همیشه دنبال انتقاد کردن و ارزش‌گذاری بر روی دیگران است هیچ وقت ارتباط و تعامل خوبی با دیگران ندارد و اگر کسی نیز از او انتقاد کند آن را نمی‌پذیرد

افراد کمال‌گرا همیشه در تصمیم‌گیری دچار تردید و دودلی می‌شوند تا از بین گزینه‌های موجود بهترین گزینه را انتخاب کنند.

همین مسئله باعث می‌شود همیشه کارهای خود را به تعویق بیندازند تا بلکه بی‌نقص‌ترین‌ها بر سر راه آنها سبز شود.

فرد کمال‌گرا علاقه‌ای به انجام کار گروهی ندارد، چون از نظر او هیچ‌ کس به اندازه او قادر به درست انجام دادن کار خود نیست.

در نتیجه این افراد همیشه کارهای خود را یک تنه انجام می‌دهند و از دیگران کمک نمی‌خواهند و همیشه خسته و مضطرب هستند.

اگر ایده آل گرایی یا کمال گرایی در سطح طبیعی باشد هیچ مشکلی را در زندگی شخصی و کاری فرد ایجاد نمی کند و بالعکس ، او را به سوی موفقیت ، سوق می دهد ، اما اگر این ایده آل گرایی ، بیش از حد باشد ، خطرناک است و احساس عدم رضایت و شکست را در زندگی فرد به وجود می آورد.

اگر کمال گرا هستید، اصلا بعید نیست که در مورد درمان کمال گرایی نیز، در دام این نگرش‌های خود بیافتید؛ بنابراین همواره در نظر داشته باشید که درمان کمال گرایی، گاهی آنقدر که به نظر می‌رسد آسان نیست و حتی ممکن است به کمک یک متخصص در این مسیر احتیاج داشته باشید. پس با صبر و حوصله، آهسته و پیوسته در این مسیر گام بردارید و از دستاورد‌های ریز و درشت خود لذت ببرید.