جشنواره فیلم کن با حضور فیلم«قهرمان» اصغر فرهادی با تشویق چند دقیقه ای و ایستاده حاضران در سالن گرند لومیر کاخ جشنواره کن همراه شد.
این جشنواره پس از یک سال وقفه به دلیل اوجگیری همهگیری کرونا در سال ۲۰۲۰ امسال با تمام زرق و برق همیشگی و فرش قرمز معروفش برگزار شد.
به گزارش نیمه شب، «قهرمان» که چهارمین حضور اصغر فرهادی کارگردان ایرانی را در جشنواره کن رقم زده، اولین نمایش خود را در بخش رقابتی این رویداد سینمایی به عنوان یکی از نامزدهای نخل طلا تجربه کرد و مشاهدات اولیه از استقبال مخاطبین و منتقدان از این فیلم فارسی زبان حکایت دارد.
طبق سنت جشنواره فیلم کن، پس از پایان نمایش حاضران در سالن گرند لومیر جشنواره کن برای چند دقیقه بصورت ایستاده اصغر فرهادی و عوامل این فیلم را مورد تشویق قرار دادند.
فرهادی در سخنانی کوتاه ضمن تشکر از برگزارکنندگان جشنواره کن برای برپایی این رویداد سینمایی در شرایط کنونی و همه گیری ویروس کرونا گفت: این اولین بار است که فیلم را در میان این تعداد زیاد از مخاطبان تماشا می کنم و این به دلیل سازماندهی خوب جشنواره است.
او همچنین از تشویق حاضران در سالن تشکر کرد و آن را بسیار بامعنا توصیف کرد.
فیلم «قهرمان» با مدت زمان دو ساعت و ۷ دقیقه، درباره شخصیتی به نام رحیم است که به دلیل عدم توانایی در پرداخت بدهی اش در زندان به سر می برد اما طی دو روز مرخصی در تلاش است، شاکی خود را با پرداخت بخشی از بدهی متقاعد به پس گرفتن شکایت خود کند، اما اتفاقات آنگونه که برنامه ریزی شده پیش نمی رود.
در این فیلم امیر جدیدی، محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سارینا فرهادی و جمعی دیگر از بازیگران که اغلب آنان چهرههای جدید هستند مقابل دوربین فرهادی رفتهاند و هایده صفییاری نیز تدوین فیلم را بر عهده دارد.
این فیلم در میان هیاهوهای همیشگی جشنواره و حضور عوامل روی فرش قرمز در حالیکه نوای مرغ سحر با صدای بزرگمرد موسیقی ایران یعنی محمدرضا شجریان پخش شد و بعد تشویقهای طولانی حضار داخل سالن گرند لومیر برای فرهادی، اولین بار نمایش داده شد.
فرهادی در این جشنواره سینمایی با ۲۳ فیلم ساخته کارگردانانی از فرانسه، هلند، فنلاند، ژاپن، آمریکا، چاد، تایلند، استرالیا، روسیه، بلژیک، مجارستان، ایتالیا و نروژ برای کسب جایزه نخل طلا رقابت میکند.
حضور دوباره فرهادی در جشنواره فیلم کن، جشنوارهای که پیش از این (۲۰۱۶، ۱۳۹۵) برای فیلم فروشنده جایزه بهترین فیلمنامه را کسب کرده بود، موجب انتشار نقدهای مختلفی در رسانههای جهان در مورد فیلم وی شده است.
شارلوت پاوارد (Charlotte Pavard) روزنامهنگار بینالملل در آستانه اکران فیلم قهرمان در جشنواره کن، در یادداشتی در سایت رسمی این جشنواره نوشت: فرهادی در فیلم قهرمان بازگشتی درخشان به ایران داشت.
پس از فیلم گذشته که جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را برایبرنیس بژو به ارمغان آورد، فروشنده که جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اول مرد را برد و همه میدانند با بازی پنهلوپه کروز و خاویر باردم، ستارههای اسپانیایی سینما، قهرمان چهارمین حضور این فیلمنامهنویس و کارگردان ایرانی در جشنواره کن است که در آن شاهد بازگشت وی به ژانر تریلر روانشناختی هستیم.
در حالی که فرهادی در فیلم قبلی اش سه نقش اصلی داشت، قهرمانِ فیلم قهرمان رحیم (با بازی امیر جدیدی) است که به خاطر یک بدهی معوقه در زندان به سر میبرد.
در چند روزی که رحیم در مرخصی است، زنی که دوستش دارد او را متقاعد میکند با کیف پراز پولی که پیدا کرده، بدهیش را پرداخت کند.
تصمیم نقش اول فیلم در این باره پیامدهایی دارد که از او یک قهرمان میسازد.
خالق فیلم جدایی نادر از سیمین (۲۰۱۰) تاروپود درام اجتماعی خود را به گونهای در هم میپیچد که پیچیدگی سیستم اداری را آشکار میکند؛ سیستمی که مردم در آن به طرز ناخوشایندی درگیر فرآیند پرپیچ و خم ارائه شواهد و مدارک میشوند.
در چنین جامعه بسته و کنترلگری، کوچکترین جزئیات کافیست تا قهرمانی را به آدم بد داستان تبدیل کند و بالعکس.
فرهادی این بازتاب واقع گرایانه را حول شکافهای موجود در جامعه ایرانی به تصویر درمیآورد و فیلم را از ژرفنگریهای عمیق پر میکند چون در حقیقت در این فضا همه چیز باید به بحث و چالش کشیده شود.
اصغر فرهادی در این فیلم هم مثل دیگر فیلمهایش جان کاراکتر را به لب میرساند: یک مرد جوان پر از امید و آرزو که باور دارد همه چیز درست خواهد شد، (در این فیلم) خطرات توجه و تمرکز رسانهها را با گوشت و پوست خود تجربه میکند.
فرهادی در فیلم قهرمان مثل فیلم جدایی نادر از سیمین از دخترش، سارینا فرهادی، به عنوان بازیگر استفاده کرده است. این فیلم در شیراز فیلمبرداری شده است، پایتخت باستانی ایران زمین در جنوب ایران و یکی از پایتختهای فرهنگی و هنری این کشور.
نشریات سینمایی انگلیسیزبان هم واکنشهای مثبتی به فیلم جدید فرهادی داشتند. ورایتی پایگاه اطلاع رسانی آمریکایی نوشت: فرهادی با صحنههای فوق تاثیرگذار به مخاطب نشان میدهد در جامعهای که از آدمهای معمولی قهرمان میسازد، چه اتفاقی میافتد. به نوشته این نشریه آمریکایی، قهرمان یکی از آن فیلمهای فرهادی است که بیشتر از آن که قلبمان را لمس کند، به ذهنمان تلنگر میزند.
مصاحبه اختصاصی با اصفر فرهادی کارگردان فیلم قهرمان
ایده ساخت «قهرمان» چطور شکل گرفت؟
هرازگاهی در لابهلای اخبار ایران خبری به گوش میرسد درباره مردمان عادی که در زندگی روزمره خود دست به یک کار انسان دوستانه زدهاند. این انسانیت چند روزی توجه جامعه را به آنها جلب میکند و سپس فراموش میشود. داستان ظهور و افول این نوع آدمها آن چیزی بود که جلبم کرد.
آیا نفوذ شبکههای اجتماعی؛ بهویژه در ایران، در سالهای اخیر دغدغهتان بوده است؟
وقتی کار روی این داستان را شروع کردم، زیاد متوجه تاثیر شبکههای اجتماعی نبودم.
این بخش داستان را وقتی پرورش دادم که فهمیدم شبکههای اجتماعی این روزها در هر جامعهای در جهان سلطه و نفوذ قابل توجهی دارند.
این شبکهها به یک ابزار ارتباطی قدرتمند در همه جوامع تبدیل شدهاند و هیچ حدومرزی درباره آنها وجود ندارد. در ایران هم مثل باقی جهان وضع به همین منوال است.
اما گمان کنم در ایران این نفوذ بیشتر از جوامع دیگر مشهود است آن هم به خاطر تنشهایی که بین گروهها، عقاید، ایدئولوژیهای مختلف در جامعه وجود دارد، این شبکهها به ابزاری در دست (گروهی از) افراد تبدیل شده تا به کمک آن به رویارویی مخالفانشان بروند. به همین دلیل است که شبکههای اجتماعی چنین نقش مهمی را در پیشبرد داستان فیلم بازی میکنند.
در فیلم قهرمان رسانههای اجتماعی و سیستم قضایی ایران در یک تقاطع داستانی به هم میرسند. آیا در جایی که بتواند به زندانی شدن افراد بینجامد، نسبت به نفوذ رسانهها نگران هستید؟
دیگر مسأله نگران بودن مطرح نیست چون این حالا دیگر حقیقت جامعه ماست. ما اینطور زندگی میکنیم و به گمانم این پرسیدن ندارد. ما اینطور هستیم و به این روش چیزی که میخواهیم را برای یکدیگر ابراز میکنیم.
چیزی که برای من جالب بود این است که چطور همه موسسات و گروههای اجتماعی از این ابزار ارتباطی استفاده میکنند. این ابزار راهی برای آزادانه حرف زدن با یکدیگر است. اما چیزی که من در این فیلم آن را متناقض و جالب یافتم این بود که به جای راهی برای برقراری ارتباط با دیگران، از این ابزار دقیقا در جهت خلاف آن یعنی پنهان کاری و پوشاندن حقیقت استفاده میشود.
نکته جالب دیگری که درباره شبکههای اجتماعی وجود دارد، سرعت بالای انتقال اطلاعات در کوتاهترین جملات است: برای این که یک خبر، یک فرد یا یک داستان را در این شبکهها معرفی کنید، فضای کمی در اختیار دارید. همه چیز خیلی سریع منتقل میشود و گاهی شرایط و مخاطب پیچیده تر از این حرفهاست.
برای این که پیچیدگی و جزئیات شرایط را منتقل کنید، به فضای بیشتری نیاز دارید، وقتی این فضا وجود نداشته باشد احتمال ایجاد سوءتفاهم بالا میرود.
همچنین می توانید مطلب مربوط به معرفی بازیگران سریال زخم کاری را از اینجا بخوانید.
به نظر شما تاثیر نفوذ شبکههای اجتماعی بر سینما چیست؟
چند روز پیش با دوستی صحبت میکردم که میگفت این حجم اطلاعات، تصویر و صوتی که این روزها از همه طرف به روی افراد سرازیر میشود، سینما را خواهد کشت چون رقیبی است که سینما توان رسیدن به گرد پایش را هم ندارد.
اما نظر من خلاف این است چون سینما جاییست که برای نشان دادن جنبههای مختلف، پیچیدگیها و جزئیات یک چیز زمان میگذارد. و این زمان گذاشتن دقیقا همان دلیلی است که فکر میکنم شبکههای اجتماعی تهدیدی برای سینما نیستند.
در این شبکهها وقتی برای فکر کردن و نگاه کردن به جنبهها و ابعاد مختلف یک سوال وجود ندارد. برای این کار سینما را داریم.
فرهادی در بخش دیگر از صحبتهایش اظهار کرد: گرچه فیلمهایم در مسیر مشابهی هستند اما با هر فیلمی که میسازیم دنیای جدیدی کشف میکنیم، زوایایی که قبلاً فرعی بودند و شاید به آن کمتر میپرداختیم، به موضوع اصلی تبدیل میشود و گرچه همان مسیر را میرویم ولی عمیقتر میشویم. ادعایم این است که آدم باید فیلم به فیلم عمیقتر شود.
فرهادی در پاسخ به این سوال که در اجتماعی که زندگی میکنیم تعریف خوب و بد بسیار سخت شده است و آیا شما سعی در نشان دادن این موضوع داشتید، بیان کرد: هدف اصلی من در نوشتن داستان این نبوده و این موضوع به طور ناخودآگاه در داستان وجود دارد. چون بین خوبی و بدی خط مشخصی وجود ندارد یک فاصلهای است که تشخیص آن سخت میشود.
وی تاکید کرد: نیت اول من این بود که یک قصه را خوب تعریف کنم همیشه با این موضوع شروع میکنم که قصهای را که در ذهنم است به بهترین شکل تعریف کنم، این مهمترین هدف در قدم اول است تا تماشاگر هیچ جای فیلم خسته نشود.
سپس امیر جدیدی بازیگر اصلی این فیلم هم درباره کار با اصغر فرهادی بیان کرد: کار با آقای فرهادی فوقالعاده است هم از او هنر یاد میگیریم و هم مهمتر از آن اخلاق و انسانیت را.
وی درباره حضورش در جشنواره کن هم بیان کرد: حضور در این رویداد بسیار برای من لذتبخش است. باعث افتخار است که در این جشنواره هستم به ویژه با فیلم قهرمان اصغر فرهادی.