نحوه ی نگهداری و آبیاری گیاه بن سای

پرورش گیاه بن سای، یک مهارت باستانی چینی است ، این هنر از حدود ۷۰۰ سال بعد از میلاد مسیح میان ژاپنی‌ها محبوب شد و تا به امروز ادامه یافته و ما امروز در این مقاله از وبسایت نیمه شب به نحوه ی نگهداری و آبیاری گیاه بن سای پرداخته ایم بنابرین اگر گیاه دوست هستید ، در ادامه مطلب با ما برای آشنایی با شرایط نگهداری بن سای همراه شوید.

گیاه بن سای چیست؟

گل یا گیاه بن سای درختچه ای زیبا و کمیاب و نمونه کوچک و مینیاتوری از درختان است که هنر کشور چین و ژاپن بوده و طرفداران زیادی دارد. بونسای از دو کلمه ژاپنی “بون = سینی” و “سای = کاشتن” تشکیل شده است و در اصل به معنی کاشت درختان داخل گلدانهای سینی شکل می‌باشد و در واقع در گلدان رشد می‌کند. در این هنر گیاه پروری سعی می‌شود درختان را به صورت فرم پا کوتاه به اشکال گوناگون دربیاورند. گل بونسای یکی از گیاهانی است که بومی نواحی شرق آسیا می‌باشد. یکی از فراوان ترین گونه‌های آن نیز بن سای جنسینگ می‌باشد. از جمله مزیت‌های این بن سای، سرعت بالای رشد آن خواهد بود.

مشخصات ظاهری گل بن سای چیست؟

گل بن سای از خانواده موراسه بوده و دارای ریشه و ساقه‌های قوی آبشاری شکل و برگ‌های سبز روشن به شکل بیضی نوک تیز می‌باشد.

این گیاه در واقع سایز بزرگ است؛ اما با تلاش‌های فراوان این امکان فراهم شده تا در سایز کوچک نیز بتوان از آن استفاده و نگهداری نمود.

بونسای جنسینگ از پیوند فیکوس (که دارای تاجی همیشه سبز است) بر روی جنسینگ (که دارای ریشه‌ای غده‌ای با شکلی خاص و منشعب است که رشد کندی دارد) ، به وجود آمده است و مشهورترین گونه بونسای در ایران می‌باشد.

رشد کند گل بونسای برای درختچه بونسای یک مزیت خواهد بود.

فیکوس جینسینگ، ۱یا ۲ ریشه هوایی ضخیم هم دارد که شبیه به تنه درخت است و نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاومت زیادی دارد. واریته‌های ابلق آن نیز در ایران پرورش می‌یابند.

نحوه آبیاری بن سای چگونه است؟

در نگهداری از بن سای آبیاری آن خیلی مهم است و هرگز نباید آن را فراموش کنید. به عبارتی، بونسای نباید تشنه بماند مخصوصا اگر زیر نور مستقیم آفتاب و در هوای آزاد قرار دارد. زمان دقیق آبیاری هر بونسای متفاوت است و بستگی به شرایط محیطی، جنس خاک و نیاز گیاه دارد.

یکی از روش‌های آبیاری بن سای این است که به آرامی آب را در گلدان بریزید تا همه‌ی سطح خاک گلدان را بپوشاند و خاک گلدان را جا‌به‌جا نکند. آبیاری به این شکل باید تا زمانی ادامه پیدا کند که آب اضافی از سوراخ‌های زیر گلدان بیرون بیاید.

روش دیگر از آبیاری بن سای این است که هرزمانی که سطح خاک بونسای خشک شد، گلدان بونسای را در ظرف بزرگی پر از آب بگذارید به‌طوری‌که؛ تمام سطح گلدان را بپوشاند و به گیاه نرسد. وقتی که حباب‌های هوا تمام شد، یعنی گلدان به اندازه‌ی کافی آب جذب کرده است و می‌توانید آن را از آب خارج کنید.

آیا محیط نگهداری بونسای باید رطوبتی باشد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم، بله رطوبت هوا ، برای نگهداری بونسای و حفظ سلامتی آن مخصوصا در فصل زمستان بسیار مهم است. یکی از روش‌های خوب حفظ رطوبت بونسای،‌ استفاده از جزیره است. جزیره را خودتان به‌راحتی می‌توانید درست کنید.
در سینی یا ظرف کم‌عمقی که بزرگ‌تر از اندازه بونسای است، یک یا چند لایه سنگ کوچک بگذارید تا تمامی سطح سینی را بپوشاند. حالا روی آن آب بریزید. جزیره‌ شما آماده است. کافیست گلدان بونسای را روی آن بگذارید. این آب کم‌کم بخار می‌شود و رطوبت هوای اطراف بونسای را حفظ می‌کند. یادتان باشد که باید به مقداری آب بریزید که کف گلدان با آب تماس نداشته باشد چون باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن بونسای شما خواهد شد.

بیشتر بخوانید: طرز آبیاری گیاهان آپارتمانی

محل نگهداری بن سای کجاست؟

یکی دیگر از مواردی که در نگهداری بن سای باید به آن توجه داشته باشید محل نگهداری از آن است. بن سای را در جایی نگهداری کنید که نور مستقیم خورشید را به طور کامل دریافت کند مثل نزدیک پنجره یا در فضای باز؛ البته اگر شرایط مناسب است.

داخل منزل،‌ پنجره‌ی رو به جنوب بهترین جا برای نگه‌داری از بن سای است و بعد از آن پنجره‌ رو به غرب یا شرق مناسب است. پنجره‌ی شمالی هم خوب است اما احتمالا به نور مصنوعی برای رشد گیاه‌تان نیاز خواهید داشت.

بن سای به ۴ تا ۶ ساعت نور خورشید در روز نیاز دارد. اگر این مدت زمان بیش‌تر هم باشد، بهتر است. بهترین جا برای بن سای جایی است که حدود یک متر بالاتر از سطح زمین باشد تا به‌خوبی دیده شود مثل روی میز، داخل قفسه یا کتابخانه.

اگر شب‌ها دمای هوا کم‌تر از ۴ درجه‌ نمی‌شود، می‌توانید بونسای را در تراس، پاسیو یا حیاط بگذارید. در این حالت، بهتر است بونسای در جایی باشد که نور خورشید صبحگاهی را دریافت کند و هنگام عصر در سایه باشد. اگر دمای هوا در فضای باز در شب به زیر ۴ درجه رسید، وقت آن رسیده که بونسای را داخل خانه بیاورید.

آیا لازم است به بن سای کود بدهیم؟

جواب این سوال بله است. اگر می‌خواهید بن سای‌تان برای همیشه سالم و زیبا بماند،‌ باید به آن کود بدهید و دلیل اصلی آن این است که بونسای در مقدار کمی خاک رشد می‌کند پس لازم است به صورت مرتب به آن کود بدهید.
در فصل رشد یعنی اوایل بهار تا اواسط پاییز ماهی یک‌بار به خاک بونسای کود اضافه کنید. این کود می‌تواند به صورت محلول در آب باشد که در کنار آبیاری به گیاه بدهید یا روی برگ‌ها اسپری ‌کنید.

در مورد کود مناسب برای بونسای نیز باید بگوییم تقریبا هر نوع کود عمومی مخصوص گیاهان برای بن سای مناسب است. پیشنهاد ما این است که کود را به اندازه نصف میزان غلظت تعیین‌شده استفاده کنید.

آفات و بیماری های گل بن سای چیست؟

از مهم‌ترین و معروف‌ترین بیماری‌هایی که بن سای جنسینگ به آن دچار می‌شود، بیماری‌های قارچی است.

علاوه بر آن آفاتی چون شته، کنه و شپشک نیز می‌توانند باعث آلودگی در این گیاه شوند.

برای مقابله و پیشگیری از این مشکلات می‌توانیم از سموم قارچ‌کش و حشره‌کش مخصوص استفاده نماییم.

تعویض گلدان بن سای جیسبنگ چه موقع و به چه صورتی انجام می‌شود؟

تعویض گلدان برای فضادهی به ریشه اهمیت فراوانی خواهد داشت. این گیاه هر ۲ الی ۳ سال یکبار، به تعویض گلدان نیاز دارد.

ابتدای بهار زمان مناسبی برای تعویض گلدان این گیاه می‌باشد.

برای عوض کردن گلدان مراحل زیر را انجام دهید:

1. ابتدا بونسای را به همراه خاک آن به آرامی از گلدان بیرون بیاورید.
2. سپس خاک‌های اضافه را جدا کرده و دور بریزید اما حواستان باشد که کمی خاک اطراف ریشه باقی بماند
3. بهتر است کف گلدان جدید سوراخ داشته باشد ولی روی سوراخ را با سنگ‌های کوچک بپوشانید تا آب مورد نیاز گیاه هنگام آبیاری خاک، از گلدان خارج نشود.
4. در این مرحله گیاه را درون گلدان قرار دهید و خاک اصلی را بریزید.
5. هنگام تعویض گلدان هرس ریشه را فراموش نکنید؛ زیرا تعویض گلدان بیشتر بخاطر فضادهی به ریشه انجام می‌شود.

تکثیر گیاه بن سای مشکل است و انجام آن برای افراد مبتدی توصیه نمی‌شود.

این گیاه را به ۲ روش کشت بذر و قلمه زدن ساقه تکثیر می‌کنند.

بن سای به چه میزان نور نیاز دارد؟

یکی از مشکلات اساسی نگهداری بن سای در منزل، فراهم کردن نور کافی برای آن است. میزان نور دریافتی در داخل خانه، به میزان قابل توجهی کمتر از محیط بیرونی است؛ در واقع نور داخل خانه (وبه طور کلی فضاهای بسته) برای اکثر گونه‌های بونسای بسیار کم است.
نور ناکافی مانع رشد گیاه شده و با متوقف کردن رشد برگها، هرس کردن را نیز به تاخیر می‌اندازد.
اما خوشبختانه امروزه اکثر بونسای هایی که در فروشگاه‌های عمومی عرضه می‌شوند، به صورت بهینه برای نگهداری در داخل آپارتمانها پیوند زده شده اند و در نتیجه نور کم و یا مصنوعی را نیز می‌پذیرند.
کم بودن بیش از حد نور خورشید، بلافاصله به مرگ گیاه منجر نمی‌شود؛ اما رشد گیاه آنقدر کم می‌شود تا در مرور زمان گیاه را به سمت نابودی بکشاند.
برای جلوگیری از چنین وضعیتی، بونسای خود را در نزدیکی یک پنجره نورگیر جنوبی قرار دهید.نقطه‌ای را برای آن انتخاب کنید که در طول روز همواره روشن باشد. می‌توانید از نور لامپهای فلوئورسنت نیز کمک بگیرید. استفاده از این لامپها ضمن تقویت اثر نور خورشید، نگهداری از بونسای را در داخل منزل آسان‌تر می‌کند. می‌توانید از لامپهای بسیار پرنور نیز استفاده کنید. اگر به دلیل سرما/گرمای وارده از پنجره گیاه را از نور خورشید دور کنید، برای جبران کمبود نور از این لامپها کمک بگیرید.

آموزش کامل روش نگهداری بن سای

مراقبت از درخت بن سای:
مراقبت از درخت بن سای امکان دارد در قدم اول سخت و ترسناک به نظر رسد ، اما با رعایت مراحل زیر خواهید دانست که چگونه از این درخت میتوانید به آسانی در منزل مراقبت نمایید.

نگهداری بن سای در فضای باز

گونه های نیمه گرمسیری بن سای که در طول سال از دمای ثابت تغذیه می کنند:
گیاهان جید, درختان چتری هاوایی و درختان انجیر. زمانیکه متوجه شدید چه نوع درختی دارید, بقیه کارها نسبتاً ساده میشود که در این بخش از نیمه شب ، چند نکته کلی درمورد تعیین موقعیت درخت وجود دارد که به طور معمول برای همه انواع درختان بن سای بکار می رود.

موقعیت یابی:
بن سای شما میبایست از گرمای مستقیم دور نگه داشته شود.
نورپردازی:
بن سای خود را در محلی قرار بدهید که نور زیادی داشته باشد.
رطوبت:
بن سای به رطوبت نیاز دارد تا خاکش را مرطوب نگه دارد.

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین گیاهان برای نگهداری داخل آپارتمان

روش نگهداری و میزان آبیاری درخت بن سای

به طور کلی برای نگهداری بن سای ، هرس نمودن درخت و حفظ شکل متراکم آن ها بسیار ضروری می باشد.
دو نوع هرس وجود دارد:
• هرس تعمیری و هرس ساختاری.
• هرس تعمیری درخت را برای رشد نو تقویت میکند.
بریدن شاخه ها و ورق های جوانی که در معرض هوا و نور خورشید قرار می گیرند، باعث تقویت بیش درخت و فواید سلامتی کلی آن میشود.

جمع بندی

بن سای یا درختچه‌های مینیاتوری ژاپنی (به ژاپنی: 盆栽) هنر پرورش درختان و گیاهانی می باشد که در اندازهٔ کوچک درست کردن می‌شوند. در حقیقت بونسایی گیاهی می باشد که شرایط محیطی آن یعنی نور، آب، مواد غذایی ، هوا و نگهداری آن از پیشنهاد کیفی و کمی تنظیم شده همانند گیاه بزرگ و معمولی ولی با رعایت نسبتها می باشد.
انتخاب یک گلدان مناسب برای پرورش بنسای یک هنر بسیار مهم می‌ باشد و این گیاه معمولا هر روز به آب احتیاج دارد و برای تغذیه‌ ی درخت از کود مایع استفاده می‌ شود و هرس‌ نمودن درخت را می‌بایست در فصل رشدش انجام داد.

به طور کلی اگر نگهداری بن سای و آبیاری آن بخوبی صورت گیرد همیشه گیاهی سرزنده و شاداب خواهیم داشت.